Vrij Nederland 2022, 248 pagina's - € 22,99
Website van Tom Grosfeld (1994)
Korte beschrijving
Een boek over de obsessie van de hedendaagse mens met efficiëntie, productiviteit en doelmatigheid. De verinnerlijking van het kapitalistische arbeidsethos, de nieuwe digitale technologieën en de toenemende individualisering van de samenleving zorgen ervoor dat we ons leven zien als een groot, rationeel project waar we het maximale uit moeten halen. Daardoor blijft nauwelijks ruimte over voor spontaniteit, verveling en het onverwachte. In heldere stijl en met diepgang geschreven. Geschikt voor een brede tot geoefende lezersgroep. Tom Grosfeld (1994) is journalist. Hij schrijft voor Het Parool en Vrij Nederland over de tijdgeest in het algemeen en de invloed van digitalisering en technologie op ons leven in het bijzonder..
Tekst op website uitgever
Een verfrissend en intellectueel tegengeluid als antwoord op de berg zelfhulpboeken over efficiëntie en productiviteit.
We zijn meer dan ooit geobsedeerd door efficiëntie, productiviteit doelmatigheid. Die waardes hebben niet alleen onze werktijd, maar ook ons privéleven gekoloniseerd. Het is de bril waardoor we ons bestaan bezien. De verinnerlijking van het kapitalistische arbeidsethos, de nieuwe digitale technologieën die in rap tempo om ons heen verschijnen en de toenemende individualisering van de samenleving zorgen ervoor dat we ons leven zien als een groot, rationeel project waar we het maximale uit moeten halen. Het gevolg is een dichtgetimmerd bestaan waarin nauwelijks ruimte overblijft voor spontaniteit, verveling en het onverwachte. Waardes die, omdat ze geen groei opleveren en niet meetbaar zijn, steeds meer worden verdrukt, maar juist zo van belang zijn voor het alledaagse leven.
 |
| Een busje van Picnic |
Fragment uit 7. Het huwelijk tussen mens en techniek
Toen ik een mannetje van een jaar of tien was, ging ik regelmatig met mijn vader mee naar de supermarkt. Met het boodschappenlijstje in mijn hand struinde ik de gangpaden af. Ik voelde me heel groot wanneer ik de tagliatelle gevonden had en uit het schap had gevist, en stoer wanneer ik aan een vakkenvuller vroeg of hij wist waar de doperwten lagen. In mijn herinnering zwierven we urenlang door de supermarkt. Waarschijnlijk duurde het niet langer dan een minuut of twintig, hooguit dertig. Wat ik wel zeker weet: mijn vader had alle tijd van de wereld.
Een kleine twintig jaar later worden boodschappen steeds vaker thuisbezorgd. Bij mij in de buurt rijden de hele dag busjes van Picnic en Albert Heijn rond. Veel buurtbewoners pochen over het feit dat ze al maanden geen voet meer in de supermarkt hebben gezet. Het laat zich niet moeilijk raden waarom ze hun boodschappen zo graag laten bezorgen: naast dat het gemakkelijk is, bespaart het tijd. De slogans op de bussen van Albert Heijn vatten de kern samen: 'Druk, druk, druk, en toch je koelkast gevuld.' En: 'Haal jij de kinderen, doen wij de boodschappen.'
De agendahedonist leunt op een hoop nieuwe technologieën en diensten die een faciliterende rol spelen in het optimaliseren van zijn tijd. Dertig jaar geleden, of laten we zeggen vóór het tijdperk van de smartphone, had de agendahedonist in zijn huidige vorm niet kunnen bestaan. Hij was gedwongen geweest zich neer te leggen bij een dagelijkse trits aan inefficiënte, niet-productieve handelingen. Dat is het verschil tussen de naar efficiëntie en productiviteit strevende mens uit de tweede helft van de twintigste eeuw en de agendahedonist uit de eenentwintigste eeuw: laatstgenoemde kan met behulp van digitale technologie zo ongeveer elke minuut van zijn leven optimaliseren. De totstandkoming van de agendahedonist is daarom niet alleen een mentale, maar ook een technologische kwestie.
Want hoewel de drang om onze tijd te optimaliseren en economiseren al langer bestaat, is er pas tijdens de digitale revolutie technologie ontstaan die ons volledig in die behoefte tegemoet kan komen. En omdat er niet een paar, maar inmiddels honderden technologieën en diensten zijn afgestemd op ons verlangen naar efficiëntie, gemak, optimalisatie en tijdsbesparing, faciliteert technologie het niet alleen om te leven als een agendahedonist, maar stimuleert het daartoe ook, of minder omfloerst geformuleerd: die leefwijze wordt ons door de strot geduwd. (pagina 128-129)
Draadje (februari 2023)
Lees ook: Neem de tijd : overleven in de to-go maatschappij van Koen Haegens (uit 2012) of Kairos : een nieuwe bevlogenheid van Joke Hermsen (uit 2014).
Onderstaande boeken worden in het boek (meer dan) aangestipt
|
Standvastig |
2016 |
174 |
|
|
De glazen kooi |
2014 |
334 |
|
|
Ons geluksideaal |
2019 |
175 |
|
|
Momo en de tijdspaarders |
1973 |
26 |
|
|
De angst voor vrijheid |
1941 |
270 |
|
|
Homo Deus |
2017 |
444 |
|
|
Kairos |
2014 |
310 |
|
|
Stil de tijd |
2009 |
272 |
|
|
Ritme |
2011 |
206 |
|
|
De onvolmaakten |
2020 |
336 |
|
|
De goede voorouder |
2021 |
303 |
|
|
Frictie |
2020 |
238 |
|
|
Leven in tijden van versnelling |
2016 |
160 |
|
|
Het digitale proletariaat |
2015 |
175 |
|
|
Wij nihilisten |
2021 |
158 |
|
|
De coders |
2019 |
400 |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen