Luitingh-Sijthoff 2022, 319 pagina's - € 29,99
Oorspronkelijke titel: The green planet : the secret life of plants (2021)
Wikipedia: Simon Barnes (1951)
Korte beschrijving
Het boek bij de gelijknamige BBC-serie ‘De groene planeet’. Journalist Simon Barnes ontdekt dat de mens niet kan bestaan zonder planten. Ze zijn een cruciaal onderdeel van het menselijk leven, maar toch weten we maar weinig van ze. Planten beschikken over een geheugen, zijn vindingrijk, intelligent en sociaal. Dit boek voert de lezer mee langs hun verborgen leven, met onder andere bijzondere verhalen over hoe planten zich handhaven in extreme omstandigheden en waarom sommige soorten wel duizenden jaren oud kunnen worden. ‘De groene planeet’ is in een aansprekende informatieve stijl geschreven en gebruikt de bevindingen van Sir David Attenborough uit de serie als gids voor de vele en uitgebreide natuurbeschrijvingen. De tekst wordt omlijst door prachtige natuurfoto’s in kleur. Simon Barnes (1951) is een Engelse journalist. Hij was tot 2014 Chief Sports Writer van The Times en schreef een column over wildlife-opinie in de zaterdageditie van dezelfde krant. Hij schreef drie romans.
Tekst op website uitgever
In het boek bij de gelijknamige BBC-serie De groene planeet van Simon Barnes komen we erachter dat de mens zonder planten niet kan bestaan. Planten zijn een cruciaal onderdeel van het menselijk leven en toch weten we er eigenlijk maar weinig van. Ze beschikken over een geheugen, zijn vindingrijk, intelligent en sociaal. Zo helpen ze elkaar bij het bestrijden van een gezamenlijke vijand en gebruiken ze vernuftige strategieën om te overleven. Dit boek voert ons mee langs het verborgen leven van planten: we ontdekken hoe ze zich handhaven in extreme omstandigheden – in woestijnen, onder water en tijdens koude winters – en waarom sommige soorten wel duizenden jaren oud kunnen worden. Hoog tijd om deze groene levensaders beter te leren kennen. 'Barnes beschrijft de wonderen van de natuur met een aanstekelijk enthousiasme.’
Fragment uit (de) Inleiding
Wat betekenen planten eigenlijk voor ons?
Wie door de straten van een willekeurige stad loopt of - die kans is groter - rijdt, zal het nog knap lastig vinden om antwoord op deze vraag te geven. We lijken onze banden met planten te hebben doorgesneden en denken blijkbaar dat wij, anders dan onze voorouders, planten niet meer nodig hebben om te overleven. Dat is tenminste de aanname op grond waarvan we onze planeet inrichten en beheren.
Over het algemeen accepteren we dat planten deel uitmaken van het leven en daarom waarschijnlijk een goed idee zijn. Maar dit bij lange na niet genoeg. Planten zijn leven. Zonder planten kan er geen leven op aarde zijn, zou er nooit leven op aarde zijn geweest.
Alles wat je eet, alles wat je lichaam opneemt, is afhankelijk van planten. Elke maaltijd is in feite een bord vol platen, veel meer dus dan die paar blaadjes sla ter garnering. Ons vee zet planten om in vlees. (Een koe eet in haar leven 6 tot 25 keer zoveel voedsel als dat ze uiteindelijk aan vlees oplevert.) De voedselketen in de zee is in wezen afhankelijk van fytoplankton, microscopisch kleine zeeplantjes. Zelfs schimmels zijn planteneters.
Maar onze afhankelijkheid van planten bestaat slechts voor een deel uit het voedsel waarvan ze ons voorzien. Ze leveren ook zuurstof die we inademen. We nemen zuurstop op en stoten kooldioxide uit. Planten nemen kooldioxide op en stoten zuurstof uit. We kunnen - maar dat doen we helaas veel te weinig - het regenwoud beschouwen als een gigantische zuurstoffabriek.
Planten spelen ook een essentiële rol in de watercyclus. Ze halen water uit de grond en schieten het de lucht in, waar het wolken vormt en als regen neervalt. Planten zijn dus leveranciers van voedsel, lucht en water; zaken die op z'n zachts gezegd nogal belangrijk zijn voor ons bestaan.
We denken vaak dat de eenentwintigste mens de banden met de natuur heeft doorgesneden en een wereld heeft gecreëerd die niet langer afhankelijk is van ouderwetse zaken zoals bomen. Maar de moderne wereld wordt nog steeds hoofdzakelijk gevoed door planten. De industriële revolutie, de grootste verandering die de mens op deze planeet teweegbracht na de uitvinding van de landbouw 12.000 jaar eerder, werd aangedreven door kool, en kool is een plantaardig materiaal dat voor het grootste deel uit gefossiliseerde bomen bestaat. Onze voornaamste energiebron is olie, eveneens een vorm van gefossiliseerd leven: planten, algen en andere organismen die in zee leven. Nu proberen we minder afhankelijk van olie te worden door biobrandstoffen te ontwikkelen, oftewel brandstof die gemaakt is van planten.
De manier waarop we deze in wezen plantaardige energiebronnen hebben gebruikt, heeft de grootste crisis in de geschiedenis van de mensheid veroorzaakt: de klimaatverandering. De aarde wordt almaar warmer, en met hun gemeenplaatsen kunnen politici het tij niet keren. Maar planten beperken de opwarming door kooldioxide uit de lucht te halen en koolstof op te slaan, en zo te fungeren als het koelsysteem van de aarde. We kunnen de opwarming van de aarde op twee manieren onder controle krijgen: door geen fossiele brandstoffen meer te gebruiken en door planten te koesteren als nooit tevoren.
Planten zijn van essentiële waarde voor elke seconde van ons leven, maar dat is slechts ten dele de reden om ze in dit boek te noemen. In de meeste documentaire en boeken over de natuur spelen planten een ondersteunende rol; ze zorgen voor een pittoreske achtergrond en voorzien de medewerkers van eten en zuurstof.
Wij zijn zelf dieren en dus is het logisch dat we onze kennis van de wereld waarin we leven willen verrijken door naar andere dieren te kijken. Bovendien houden we van actie en drama. Jagende leeuwen, parende olifanten, dansende paradijsvogels, het sociale leven van wolven en het eenzame bestaan van ijsberen, het boeit ons allemaal mateloos. Maar door de ontwikkelingen in zowel de wetenschap als de fotografie kunnen we het plantenrijk tegenwoordig veel beter onderzoeken en komen er allerlei onbekende aspecten aan het licht: tragedie, strijd, vijandschap, samenwerking, vindingrijkheid en zelfs jachtlust.
Veel planten leven op een tijdschaal die wij niet kunnen bevatten. Soms duurt een plantenleven maar een paar weken, soms duizenden jaren. Het complexe mysterie van het plantenleven is in bewegende beelden vastgelegd door de makers van de tv-serie The Green Planet en op de foto door de makers van dit boek. (pagina 7-9)
Boeken over onze nieuwe omgang met niet-dieren en dingen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen