Eleanor Gordon-Smith

Stop met redelijk zijn : waarom je met argumenten niets verandert
Ten Have 2019, 192 pagina's - € 20,99

Oorspronkelijke titel: Stop being reasonable : how we really change our minds (2019)

Landingspagina van Eleanor Gordon-Smith (19?) op The Guardian

Korte beschrijving
Hoe open-minded denk je dat jij zelf bent? Wanneer ben je voor het laatst van mening veranderd? Denk je dat jij enkel reageert op rationele feiten? Of dat we elkaar louter overtuigen met onze opvattingen? Dit zijn een paar van de vele vragen die de auteur zich stelt en die ze aan de hand van zes waargebeurde verhalen helder uiteenzet. Deze verhalen worden zo verrassend verteld dat de lezer zich genoodzaakt kan voelen om de eigen mening te herzien, bij te stellen of zelfs te laten varen. De geïnterviewde personen maken duidelijk welke feiten er eigenlijk toe deden en welke niet, welke emoties als “passend” werden ervaren en welke niet. Terwijl zij zich worstelend een weg baanden uit de chaos, naar een leven dat meer de moeite waard is. Het laat op soms onthutsende en aangrijpende wijze zien op welke verschillende manieren mensen hun weg naar de waarheid vinden, terwijl hun leven tot op de fundamenten aan het wankelen was gebracht. Auteur (AU) is filosofe en radiomaakster en verbonden aan de Princeton University. In tijden van fake news en polarisatie is het verhelderend om te lezen hoe genuanceerd simpele feiten in elkaar kunnen steken en ons dus op het verkeerde been kunnen zetten.

Korte tekst op website uitgever
Eleanor Gordon-Smith laat in Stop met redelijk zijn zien hoe wij van mening veranderen. Levensveranderingen vinden zelden plaats na een zorgvuldige afweging. Hoe komt het dan dat we nog steeds denken mensen met argumenten te overtuigen anders te leven. Gordon-Smith onderzoekt waargebeurde verhalen van mensen die hun leven radicaal omgooiden: van het uittreden uit een sekte tot het aanpassen van onze herinneringen. De auteur houdt ons met diepgang en humor een confronterende spiegel voor: zijn we wel zo rationeel als we denken?
Eleanor Gordon-Smith is een Australische schrijver, filosoof en radiomaker. Zij werkt op het snijvlak van academische filosofie en de rommelige chaos die leven heet.

Fragment uit 2. Faith, of waarom George Michael ongelijk had
Zou jij iemand geloven, simpelweg omdat anderen je hadden gezegd dat het waar was? Het gebruikelijke antwoord daarop is 'zeker niet', en hoe durf je het zelfs ook maar te vragen. Het is de volwassen variant op dat moederlijke refrein: 'Als je vrienden van een rots springen, doe jij het dan ook?' Hier, in ons helderverlichte landschap van verantwoordelijk geloof aanvaarden we zaken niet zomaar omdat iemand ze beweert. We gaan zelf op zoek naar bewijzen voor wat we geloven.
  Als dat waar is, dan geldt er in elk geval één regel wanneer je van gedachten zou veranderen: 'Geloof nooit zomaar dingen omdat iemand je ze vertelt.' Tot zover ligt het nog voor de hand, maar kijk nu eens hoeveel volstrekt normale overtuigingen al in strijd zijn met deze ogenschijnlijk simpele regel: de waarheid over vaccins, hoe iemand anders heet, wanneer de volgende bus komt, waar Machu Pichu ligt, wie de Rubicon overstak, hoeveel een dollar waard is, welke vorm Afrika heeft, wat Lincoln precies zei bij Gettysburg, hoe koud het is op Antarctica, waarom de hemel blauw is, wat er in een atoom zit, hoe de dag van je collega is geweest - die lijst loopt al snel uit de hand en wordt steeds langer.
  En bij hoeveel van deze dingen kunnen we gerust vertrouwen op wat we erover weten? het merendeel. Maar voor hoeveel daarvan hebben we zelf, onafhankelijk, de bewijzen gezien? Niet zoveel. Ik hoef niet zo nodig een akelig kijkje in mijn eigen organen om te kunnen geloven wat de chirurg me erover vertelt, en hoewel ik geloof dat er op de bodem van de oceaan dieren leven , hoef ik niet in een diepzeeduikboot te klimmen en af te dalen naar dat helse landschap met vissen uti mijn nachtmerries, met lichtjes op hun kop, om dat geloof te controleren. Ik kan gewoon geloven wat mensen me vertellen. Dat lijkt ook een prima manier te zijn om ergens van overtuigd te raken. Toen ik je vertelde dat ik dingen geloof over al die zaken, dacht je ook niet: Da's niet zo verstandig hè? - of wel soms? Het leek een volstrekt aanvaardbare manier om mijn cognitieve landschap vorm te geven,. (pagina 58-60)

Fragment uit recensie
Redenen om dit boek wel te lezen
Dit is allereerst inhoudelijk een krachtig verhaal, waarbij Gordon-Smith haast dansend van de ene filosoof naar de andere voortbeweegt (en daarbij vooral originele, hedendaagse en veelal vrouwelijke filosofen terecht in de schijnwerpers zet). Bovendien schrijft ze donders goed: beeldend, speels, levendig, invoelend. Als Susie, uit hoofdstuk drie, iets vreselijks ontdekt over haar man, voelde het alsof haar hart 'als een ratelende ankertetting' in de diepte verdwijnt - expliciete complimenten verdient hier ook de vertaler.
  Bovendien is Gordon-Smith recht voor z'n raap ("ik kan maar beter open kaart spelen en gewoon toegeven dat ik het een stompzinnig argument vind" en heeft ze scherpe humor, die ze tactisch doch met charme inzet tegen een pelotonnetje dode, mannelijke filosofen. Wie denkt met pure, argumentatieve overtuigingskracht vooruitgang te boeken, schrijft ze bijvoorbeeld, is iemand die "er nu wat eenzaam bij zit op zijn hoogverheven syllogistische bergtop en moet aanzien hoe ver onder hem in de wereld de nazi's en de polio terug zijn van weggeweest".
  Dit boek schittert op verschillende fronten, en dat kom je niet vaak tegen. Het zou onredelijk zijn dit boek niet stante pede aan te schaffen.
Uit: Met kille argumenten zul je niemand overtuigen (Trouw, woensdag 15 april 2020)

Terug naar Overzicht alle titels