Edward Bernays

Propaganda
Schrijversportaal 2019, 288 pagina's - € 18,95
Opmerking: voor het eerst in het Nederlands vertaald

Oorspronkelijke titel: Propaganda (1928)

Wikipedia: Edward Bernays (1891-1995)

Korte beschrijving
Dit boek werd bijna een eeuw geleden uitgegeven in Amerika (in 1928) , in een tijd waarin er nog veel minder communicatiekanalen waren dan nu. Toch is het thema nog steeds bijzonder actueel. Na een uitgebreide inleiding waarin wordt ingegaan op het boek, de auteur (1891-1995) en de periode waarin het boek geschreven is, komt de vertaling zelf aan bod met aandacht voor propaganda, propagandisten, psychologie van public relations, handel en publiek, politiek leiderschap, propaganda en vrouwenactiviteiten, in het onderwijs, in dienst van de maatschappij, kunst en wetenschap en tot slot de werking van propaganda. Met een toelichting van relevante personen in die tijd en een literatuuroverzicht. De auteur heeft meerdere grote campagnes op zijn naam en wordt in de Verenigde Staten gezien als de vader van de public relations industrie. De vertaler is journalist, bladenmaker en creative director met een grote staat van dienst. Een echte aanrader voor iedereen die zich met journalistiek, marketing of communicatie bezig houdt. Met name ook om de actualiteit te ervaren, van wat er lang geleden over massamedia en communicatie is geschreven.

Fragment uit hoofdstuk 6. Propaganda en politiek leiderschap
De grootste politieke kwestie in onze moderne democratie is hoe we onze leiders ertoe kunnen bewegen om leiding te geven. Het dogma dat de stem van het volk de stem van God is, lijkt verkozen vertegenwoordigers tot willoze bedienden van het electoraat te maken. Dit maakt ongetwijfeld deel uit van de steriele Amerikaanse politiek, waarover bepaalde critici constant klagen.
  Geen enkele serieuze socioloog gelooft nog dat de stem van het volk enig goddelijk of bijzonder verheven idee verwoordt. De stem van het volk verwoordt de geest van het volk, en die geest wordt gekneed door de leiders van de groep waarin het gelooft, en door die personen die begrijpen hoe de politieke opinie gemanipuleerd kan worden. De stem van het volk bestaat uit ingesleten vooroordelen, symbolen en clichés en verbale formules, die hen zijn aangeleverd door de leiders.
  Gelukkig is de eerlijke en begaafde politicus in staat om door middel van het instrument van propaganda de wil van de mensen te vormen en aan te passen.
  De Britse politicus Benjamin Disraeli verwoordde dit dilemma nogal cynisch toen hij zei: 'Ik moet de mensen volgen. Ben ik niet hun leider?' Hij had daaraan kunnen toevoegen: 'Ik moet de mensen leiden. ben ik niet hun bediende?'
  Ongelukkigerwijs zijn de methoden van omgang met het publiek van onze huidige politici net zo archaïsch en weinig effectief als de advertentiemethoden in de zakenwereld van rond de eeuwwisseling nu zouden zijn. Terwijl propaganda in het Amerikaanse leven voor het eerst op grote schaal in de politiek werd gebruikt, zijn de propagandamethoden juist in de politiek het traagst aangepast aan de hedendaagse ontwikkelingen. Het Amerikaanse zakenleven heeft van de politiek geleerd hoe het een groot publiek kan aanspreken, en deze methoden continu verbeterd. Maar de politiek blijft zich vastklampen aan oude formules. (pagina 181-182)

Draadje (april 2020)

Lees vooral ook: Onbehagen : Nieuw Licht op de beschaafde mens van Bas Heijne (uit 2016) én Dit is geen propaganda : de oorlog tegen de waarheid van Peter Pomerantsev (uit 2019)

Terug naar Overzicht alle titels