Das Mag 2021, 248 pagina's - € 23,50
Wikipedia: Nikki Sterkenburg (1984)
Korte beschrijving
In 2015 begon de auteur aan een onderzoek naar extreem-rechtse groeperingen in Nederland. Ze sprak uitvoerig met tientallen van hun leden, van neonazi's tot gekozen politici, ging naar demonstraties en bijeenkomsten, speurde het internet af. De organisaties, zoals DTG, Identitair Verzet, Erkenbrand en Pegida Nederland, blijken klein, niet erg stabiel en onder het vergrootglas van de inlichtingendiensten te liggen. Hoewel het thema geweld snel opduikt in de gesprekken, is opvallend hoezeer leden hun best doen binnen de wet te opereren, afgezien van overtredingen waarop hoogstens een boete staat. Veel leden zijn geen ideologische scherpslijpers, maar op zoek naar actie om daadwerkelijk iets te doen tegen de komst van asielzoekerscentra, de bouw van nieuwe moskeeën, 'rasvermenging', onveiligheid op straat etc. De auteur onderscheidt wel types stromingen en hanteert een soort persoonlijkheidsprofielen, zoals 'rechtvaardigheidszoekers', maar in de praktijk zijn er veel overlappingen. Haar zegslieden zijn vaak aardige, sociale mensen, maar de auteur vindt veel van hun ideeën levensgevaarlijk. Dit is de journalistieke versie van het onderzoek, vol juiste vragen en boeiende citaten van activisten, onbevooroordeeld, respectvol, ondanks afwijzing van veel van hun ideeën.
Tekst op website uitgever
'Met een ongeëvenaarde neus voor goede verhalen zoekt Sterkenburg de mens, de jongens, achter de extreemrechtse hooligans, studentikoze intellectuelen en neonazi’s. Dit boek is een net zo schokkende als alledaagse inkijk in de leefwereld van radicaal- en extreemrechts.’ – Beatrice de Graaf Drie jaar lang volgt journalist en onderzoeker Nikki Sterkenburg ruim veertig radicaal- en extreemrechtse activisten. Ze schuift aan bij neonazi’s met Wehrmacht-helmen in de keuken, interviewt de moskeebezetters van Identitair Verzet en maakt van dichtbij de opkomst van studiegenootschap Erkenbrand mee. Ze wil weten wie ze zijn, wat ze beweegt en hoe ze te werk gaan. Zeker nu ze niet meer altijd te herkennen zijn aan kale koppen en nazisymbolen, maar juist hun activisme combineren met een baan en een rijk sociaal leven buiten de beweging. Ze spreekt met hen over hun verleden (‘die oorbellen vond mevrouw Rost van Tonningen maar niks’), het heden (‘ik ben liever extreemrechts dan extreem slecht’) en hun toekomstbeeld (‘het gaat bloedig worden’). Naarmate ze langer met activisten optrekt hoort ze ook dingen waarvan het niet de bedoeling was dat ze die zou horen. Maar dat mag je niet zeggen is een beklemmende schets van een nieuwe generatie Nederlandse radicaal- en extreemrechtse activisten. Nikki Sterkenburg (1984) werkte ruim tien jaar als journalist voor onder meer Elsevier Weekblad en Vrij Nederland. Ze won met haar werk de Mercur voor Tijdschriftreportage van het Jaar. Ze is gepromoveerd aan de Universiteit Leiden op beweegredenen van radicaal- en extreemrechtse activisten in Nederland.
Fragment uit Deel 3. Alt-rightaanhangers die online trollen en heimelijk dromen
5. Ideologische zoekers: even het betere uit jezelf halen
Zoals eerder gezegd, onderscheid ik verschillende typen als het gaat om de vraag waarom en hoe geïnterviewden tot radicaal- en extreemrechts zijn toegetreden: Rechtvaardigheidszoekers (boos op de overheid), Politieke Zoekers (zoekend naar brede politieke steun), Spanningzoekers (hang naar spanning) en Sociale Zoekers (zoeken naar en willen bestendigen van vriendschappen). Maar vrijwel alle mensen die ik via Erkenbrand interview, lijken daar niet in te passen - op één iemand na, die ik als Politieke Zoeker kan kwalificeren. Hoe meer interviews ik naast elkaar leg, hoe sterker ik het gevoel krijg dat deze (jonge) mannen inderdaad anders zijn dan alle anderen die ik tot dan toe heb geïnterviewd.
Hoewel het een bekende uitspraak is dat geen mens racistisch wordt geboren, zeggen Ideologische Zoekers dat zij wel degelijk al van jongs af aan denken in termen van stammen, rassen en volkeren. Ze menen dat het in de menselijke natuur zit om zich af te keren van andere volkeren en die zo veel mogelijk uit de 'eigen groep' te weren. Ook hebben ze een sterke afkeer van gelijkheidsdenken. Ze vinden niet dat iedereen gelijk is en willen dat biologische verschillen worden erkend. Vervolgens moet daar ook naar worden gehandeld, bijvoorbeeld wanneer het gaat om verschillen tussen man en vrouw.
Ruben: 'Er is een verschil tussen man en vrouw. Dat is heel basaal, maar het is er. Er zijn verschillen tussen volkeren. Maar het huidige systeem, het ideologische paradigma, is gebaseerd op wat men noemt "gelijkheid". Dat wordt nu zo ver doorgetrokken dat er geen verschillen tussen man en vrouw meer worden gezien. Of ehm... Als jij als immigrant vanuit Thailand naar hier komt en je bent genaturaliseerd, dan ben je officieel net zo goed Nederlander als iemand die hier al familie heeft tot vier, vijf, zes eeuwen terug.'
Luuk (eind twintig, net afgestudeerd) zegt al van jongs af aan 'tribaal' te denken, waarbij hij mensen naar ras indeelt. Hij groeide op in 'een heel links gezin' in een multiculturele gemeente. Na de middelbare school en een studie die hij na een paar maanden afbrak, vertrok hij voor bijna twee jaar naar het buitenland om te reizen en te werken. Vanuit een derdewereldland volgde hij het nieuws via internet. In 2005 las hij op een Amerikaanse site een artikel over gebeurtenissen rondom orkaan Katrina. 'het was geschreven door iemand die In New Orleans had meegemaakt hoe zwarte mensen zich gedragen als er anarchie is. En dat vond ik confronterend, want elke vorm van gezag verdwijnt: plunderen, vermoorden, lukraak schieten, verkrachtingen. Daar ben ik me tot op de dag van vandaag heel erg bewust van.' Het leidde ertoe dat hij ging nadenken over ras en over een eventuele relatie tussen intelligentie en ras - of verbanden tussen bepaalde eigenschappen en ras.
Om hu gedachten te rechtvaardigen en ideologische te onderbouwen, gaan Ideologische Zoekers op internet verder zoeken. Daarbij is het volgens Luuk logisch dat ze eerder op Amerikaanse alt-rightsites uitkomen dan op Europese radicaal- en extreemrechtse sites: 'Vooral het denken in ras is vrij Amerikaans, dat bestaat in Europa bijna niet. Rechts in Europa is heel erg gefixeerd op de islam en in Amerika is het meer op ras.' (pagina 190-191)
Terug naar Overzicht alle titels
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen