dinsdag 9 mei 2023

Tom Regan

Pleidooi voor dierenrechten
Noordboek 2022, 768 pagina's € 34,90
Reeks: Dierenrechtenbibliotheek

Oorspronkelijke titel: The case for animal rights (1983)

Wikipedia: Tom Regan (1938-2017)

Korte beschrijving
Een vuistdikke filosofische verhandeling (768 p.) over dierenrechten. Dieren zijn ‘levensbewuste wezens’ en beschikken over eigenwaarde. Daarom mogen wij, mensen, ze niet zonder meer als middel gebruiken of inzetten voor onze doeleinden, stelt de in 2017 overleden Amerikaanse filosoof Tom Reagan. Dit (Kantiaanse) standpunt werkte Regan uit in dit pleidooi, dat sinds de verschijning in 1983 een klassieker is. Tot op de dag van vandaag speelt het werk een hoofdrol in het denken over dieren en allerlei debatten rondom dierenrechten. Het werk verschijnt nu voor het eerst in vertaling van Joris Capenberghs. ‘Pleidooi voor dierenrechten’ is scherpzinnig, doorwrocht en met academische finesse geschreven. Geschikt voor geoefende lezers met verregaande interesse in het onderwerp. Met een nawoord van dierenbeschermer Michel Vandenbosch. Tom Regan (1938-2017) was een Amerikaans filosoof. Hij was hoogleraar filosofie aan de North Carolina State University. Dit boek maakt deel uit van de Dierenrechtenbibliotheek van Uitgeverij Noordboek.

Tekst op website uitgever
Dieren zijn ‘levensbewuste wezens’ en beschikken over eigenwaarde. Daarom mogen wij, mensen, ze niet zonder meer als middel gebruiken of inzetten voor onze doeleinden. In de vleesindustrie of als proefdier in laboratoria bijvoorbeeld. Dit (kantiaanse) standpunt werkte de Amerikaanse filosoof Tom Regan (1938–2017) uit in Pleidooi voor dierenrechten dat sinds de verschijning in 1983 een klassieker is. Tot op de dag van vandaag is Pleidooi voor dierenrechten bijzonder invloedrijk. Het speelt een hoofdrol in het denken over dieren en allerlei debatten rondom dierenrechten. Dit meesterwerk verschijnt nu voor het eerst in een fraaie vertaling van Joris Capenberghs. Met een nawoord van dierenbeschermer Michel Vandenbosch. ‘Het is misschien wel de meest consistente en meest onwrikbare verdediging van dierenrechten. » Tom L. Beauchamp, Georgetown University ‘Mocht het van de dieren afhangen, dan stond het meesterwerk van Tom Regan op elke leeslijst. Mocht het van mij afhangen, ook.’ Johan Braeckman.


Fragment uit Dierlijk bewustzijn

Toen de Duitse schilder Stefan Lochner (1400-'51) de Heilige Hiëronymus in zijn studeerkamer schilderde bracht hij door middel van symbolen enkele hoogtepunten uit het leven van de vierde-eeuwse kerkvader in beeld. Zo symboliseert het boek op de schrijftafel diens grote belezenheid. Hiëronymus was immers een geleerde, beroemd om zijn vertaling van de Bijbel uit het Grieks naar het Latijn (de Vulgaat of Editio Vulgata). De aanwezigheid van een leeuw wijst op een interessanter gebruik van symbolen. Volgens de legende had Hiëronymus een doorn verwijderd uit de poot van een leeuw en uit dankbaarheid voor zijn weldoener bleef de leeuw bij de heilige. Zij die het schilderij van Lochner zagen en het verhaal van Hiëronymus en de leeuw kenden, begrepen de symboliek. Wij, die misschien geen kennis meer hebben over het leven van de heilige, zullen ons in eerste instantie afvragen waarom de leeuw is afgebeeld. In onze ogen lijkt het dier op het schilderij zelfs helemaal niet op een leeuw. Het dier is veel kleiner dan een leeuw zoals wij die kennen, de staart heeft weliswaar een leeuwachtige krul, maar de manen en poten zijn van een ander schepsel, de snuit en het ene zichtbare oor zijn veeleer menselijk, en het gedrag van het dier lijkt meer op dat van een jonge hond of puppy dan op dat van de koning der dieren. De verschillen tussen de leeuw op Lochners schilderij en de leeuwen waarmee wij vertrouwd zijn, zou je eventueel kunnen duiden door te veronderstellen dat leeuwen er in de vijftiende eeuw anders uitzagen dan leeuwen tegenwoordig. Er is echter nog een andere, meer voor de hand liggende verklaring. De kunstenaar, goed op de hoogte van het verhaal over de heilige Hiëronymus en de leeuw, had nog nooit een leeuw gezien. De leeuw die hij schilderde. ontsproot dus uit zijn fantasie, opgebouwd uit de schaarse informatie en anekdotische vertellingen over leeuwen waarover hij destijds beschikte.
  Als we ons eenmaal bewust zijn van Lochners beperkingen, is zijn onkunde om het evenbeeld van een leeuw vast te leggen zowel begrijpelijk als vergeeflijk. Het zou onredelijk zijn van hem te verwachten dat hij een nauwkeurig beeld had van een dier dat hij nooit had gezien en waarover hij amper betrouwbare gegevens had. Onze situatie is heel anders. Wij hebben genoeg tijd en gelegenheid om na te gaan hoe leeuwen eruitzien, niet alleen in hun uiterlijke verschijning, maar ook in hun anatomie en fysiologische werking, sociale relaties en gedrag. Wie vandaag van mening is dat leeuwen het hondjesuiterlijk hebben dat Lochner hen toeschrijft, zal er terecht van worden beschuldigd onvoldoende kennis te hebben genomen van informatie die even goed gedocumenteerd als toegankelijk is. (pagina 79-80)

Boeken over onze nieuwe omgang met niet-dieren en dingen

Terug naar Overzicht alle titels

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen