Atlas Contact 2019, 366 pagina's - € 24,99-
Oorspronkelijke titel: Mama's last hug : animal emotions and what tell us about ourselves
Wikipedia: Frans de Waal (1948)
Korte beschrijving Dit boek van primatoloog en etholoog Frans de Waal (1948) gaat over emoties bij dieren. Het is een sterk pleidooi voor de acceptatie van dat feit. Veel eigen en andere, objectieve onderzoeksgegevens ondersteunen dit. Tegenstanders vinden nog steeds dat alleen mensen denkende wezens zijn. Het verliezen van menselijke superioriteit speelt daarbij vaak een rol, naast ordinaire autoriteitsconflicten op wetenschappelijk niveau. Maar ook door bijvoorbeeld consequenties bij dierenwelzijn. Het gaat hier vooral over gedrag van apen, maar ook ratten, papegaaien en vissen komen langs. Boeiende ervaringen op een plezierige manier verteld. En zo passeren begrippen als: sympathie en empathie, alfa-man gedrag (Trump), vrouwenmacht (Bonobo’s), lichaamstaal, gezichtsexpressie, oorlog. Gericht op de overeenkomsten (ook in sociale verhoudingen) tussen mensen en dieren. Het is een brede uitwerking van begrippen als onderbouwing van het genoemde pleidooi. En wat de Easterlin-paradox hier inhoudt, is in dit waardevolle boek te lezen. Zeer de moeite waard door de uitgebreide benadering en wetenschappelijke onderbouwing van dit nog steeds controversiële onderwerp. Bevat tekeningen en een fotokatern in zwart-wit van de auteur. Met een uitgebreide bibliografie, veel noten en een uitstekend register.
Tekst op website uitgeverNa zijn succesvolle boek Zijn we slim genoeg om te weten hoe slim dieren zijn? over intelligentie bij dieren, richt Frans de Waal zich nu op emoties. En ook daarin zijn mensen meer verwant aan dieren dan ze denken. 'Mama’s laatste omhelzing' opent met het dramatische afscheid tussen Mama, een stervende 59-jarige chimpansee, en Jan van Hooff, bioloog en oud-directeur van Burgers’ Zoo. Hun laatste omhelzing werd gefilmd en vervolgens breed verspreid op internet. In 'Mama’s laatste omhelzing' laat Frans de Waal overtuigend zien dat er zoiets is als (zelf)bewustzijn bij dieren; hij interpreteert gezichtsuitdrukkingen en vertelt over de emotionele kanten van dierlijke én menselijke omgangsvormen. Mensen hebben niet één orgaan dat dieren niet ook hebben, dus waarom zouden we aannemen dat wij als enige emoties kennen? Dankzij de vele voorbeelden en de heldere taal van De Waal is 'Mama’s laatste omhelzing' een feest om te lezen. En we worden er nog wijzer van ook.
Observeren is mijn beroep geworden. Maar verwacht van mij niet dat ik let op de kleur van een jurk of op het feit dat een man een toupet draagt - die dingen interesseren me allerminst. Ik let vooral op emotionele expressie, lichaamstaal en sociale dynamiek. Op dit vlak bestaan er zoveel overeenkomsten tussen mensen en andere primaten dat mijn vaardigheid bij beiden gelijkelijk van pas komt, ook al gaat het in mijn werk vooral om de andere primaten. Als student had ik vroeger een werkkamer met uitzicht op een dierentuinkolonie van chimpansees, en als wetenschapper verkeerde ik de afgelopen vijfentwintig jaar in een vergelijkbare situatie bij Yerkes, National Primate Reaserch Center, nabij Atlanta, in de staat Georgia. Mijn chimps leven buiten op een veldstation en zo nu en dan ontstaat er beroering met zoveel kabaal dat we naar het raam snellen om het schouwspel te bekijken. Wat de meeste mensen ervaren als een chaotische wirwar van twintig harige beesten die gillend en schreeuwend rondrennen is in feite een uiterst geordende samenleving. Wij herkennen iedere mensaap aan zijn gezicht, zelfs alleen al aan zijn stem, en weten wat we kunnen verwachten. Zonder patroonherkenning blijft elke observatie onscherp en willekeurig. Dan is het zoiets als naar een sport kijken die je nooit zelf hebt beoefend en waarvan je niet veel weet. Eigenlijk zie je niets, Daarom heb ik een hekel aan de Amerikaanse televisieverslagen van internationale voetbalwedstrijden: de meeste sportjournalisten hebben pas laat kennisgemaakt met het spel en begrijpen weinig van de fundamentele strategieën. Ze hebben alleen oog voor de bal en blijven maar ouwehoeren op de meest cruciale momenten. Dat gebeurt er als we geen patroon herkennen.
Het gaat erom dat je verder kijkt dan het centrale gebeuren. (pagina 9-10)
Lees ook: De bonobo en de tien geboden : moraal is ouder dan de mens (2013) en Een tijd voor empathie : wat de natuur ons leert over een betere samenleving (uit 2009)
Terug naar Overzicht alle titels
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen