Jantijn Anema & Hannah Prins

 Je bent jong en je wil wat toekomst : een redelijk radicaal verhaal
De Geus 2023, 208 pagina's - € 18,50

Korte bio van Jantijn Anema (1997) & Hannah Prins (1997)

Korte beschrijving
Een boek over radicaal milieuactivisme. Het boek pleit voor een crisisaanpak in de strijd tegen klimaatverandering. De auteurs, beiden actief voor Extinction Rebellion, leggen uit waarom radicale verandering noodzakelijk is voor het heden en de toekomst. Met aandacht voor wetenschappelijke inzichten, de ontoereikendheid van Nederlands beleid en vier systeemoplossingen. Het boek bevat een voorwoord van de Nederlandse journalist en presentator Jort Kelder. Leerzaam en vaardig geschreven. Met zwart-witillustraties. Geschikt voor de meer geoefende lezer. Jantijn Anema (1996) is auteur. Hij studeerde filosofie en rechten aan de Universiteit van Amsterdam met een focus op politieke theorie en rechten voor de natuur. Hannah Prins (1997) is klimaatactivist en zet zich in voor Extinction Rebellion Legal en Stop Ecocide. Ze studeerde rechten aan de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit en specialiseert zich in het (klimaat)strafrecht.

Tekst op website uitgever
Wie nu geboren wordt, zal extreme hitte meemaken. Hoe ga je om met de dreiging van de klimaatrampspoed?

Hannah Prins en Jantijn Anema stippelen de weg uit naar een nieuwe werkelijkheid: hoe bouwen we een toekomst op de ruïnes van het verleden? Ze brengen in kaart hoe fucked we zijn en op welke manier we het tij kunnen keren. Het resultaat is een redelijk pleidooi voor radicale verandering.

Fragment uit Kies een crisisaanpak
Raam van Overton
Het debat in de Tweede Kamer gaat meestal niet over standpunten die naar algemene maatstaven radicaal zijn. Het klimaatdebat gaat daar bijvoorbeeld nauwelijks over de mogelijkheden voor een klimaatneutraal Nederland in 2030, maar vooral over de maatregelen van het kabinet om de huidige, ontoereikende klimaatdoelen te halen, met als einddoelstelling een klimaatneutraal land in 2050.
  Dat is niet verbazingwekkend. Radicale ideeën blijven vaak onbesproken, omdat ze voor een grote groep mensen onbespreekbaar zijn. Deze groep vindt radicale ideeën zo onrealistisch dat ze weigert om daarover in gesprek te gaan, al was het maar omdat daarmee de indruk kan ontstaan dat deze ideeën serieus worden genomen. Dat verklaart waarom de roep van klimaatactivisten om daadkrachtig klimaatbeleid lange tijd is weggehoond.
  George Monbiot, een Britse schrijver en columnist van The Guardian, beschrijft de algemene houding tegenover activisten zo:

The commonest current excuse is this: 'I bet those protesters have phones/go on holiday/wear leather shoes.' In other words, we won't listen to anyone who is not living naked in a barrel, subsisting only on murky water. Of course, if you are living naked in a barrel, we will dismiss you too, because you're a hippie weirdo. Every messenger, and every message they bear, is disqualified, on the grounds of either impurity or purity. Link naar het bewuste artikel

  De klimaatactivist is ofwel een hypocriet, ofwel een weirdo hippie. Het probleem is meestal niet (het gedrag van) de activist, maar de radicaliteit van het standpunt. Dát maakt klimaatactivisten dat lange tijd niet serieus zijn genomen.
  De radicaliteit van een standpunt zegt weinig over de realiteit van het achterliggende idee. Dat blijkt uit de algemene acceptatie van de 'radicale' agenda uit de negentiende eeuw, waaronder de invoering van het algemeen kiesrecht. Een standpunt is radicaler naarmate het verder afstaat van de ideeën van het politieke midden. Dat is waarom deze standpunten volgens velen onredelijk of onrealistisch zijn, zo niet ondenkbaar.
  De Amerikaanse politicoloog Joseph Overton introduceerde in de jaren negentig het Raam van Overton om te verbeelden hoe de horizon van het algemeen geaccepteerde gedachtegoed kan verschuiven.

Standpunten die binnen het Raam van Overton vallen zijn het onderwerp van politiek en maatschappelijk debat. Een deel van deze standpunten ligt aan de basis van het beleid. Maar standpunten die buiten het Raam van Overton vallen, komen daar niet voor in aanmerking. Deze ideeën zijn naar algemene maatstaven niet acceptabel of verstandig, maar radicaal of ondenkbaar.
  Het goede nieuws: het Raam van Overton is ten aanzien van het klimaat aan het verschuiven. Steeds meer mensen vinden de opvattingen van klimaatactivisten niet meer radicaal, maar acceptabel of verstandig. Uit de World Values Survey blijkt bijvoorbeeld dat in 2014 ongeveer 50 procent van de Nederlanders economische groei belangrijker vond dan het beschermen van het klimaat, terwijl in 2022 nog maar 22 procent van de bevolking het daarmee eens was. 
  Inmiddels zijn activisten vaker welkom aan talkshowtafels, een duidelijk signaal dat het Raam van Overton verschuift, terwijl het animo voor klimaatdemonstraties ook toeneemt. Bovendien zijn steeds meer bevolkingsgroepen bij demonstraties vertegenwoordigd: van kinderen, zorgverleners, acteurs en ambtenaren tot wetenschappers, grootouders, bedrijfsleiders en studenten.
  Na de A12-blokkade van Extinction Rebellion in maart 2023 verscheen een reportage in de Volkskrant, waarin de auteur een verschuiving van het Raam van Overton vaststelt.

Wat opvalt op de demonstratie van Extinction Rebellion zaterdag is hoe snel de sympathie voor deze actiegroep van klimaatactivisten zich verbreedt. Opvallend veel aanwezigen vertellen dat ze er voor het eerst bij zijn en hun mening over Extinction Rebellion als 'te radicaal' recentelijk hebben bijgesteld.

Voor een groeiende groep mensen is het standpunt waarmee de actievoerders van Extinction Rebellion op de A12 staan - stop met fossiele subsidies - niet langer radicaal, maar redelijk. (pagina 28-31)

Artikel over het Raam van Overton: You can blow out a candle/But you can’t blow out a fire (december 2015).

Terug naar Overzicht alle titels