EPO 2016, 343 pagina's- € 20,--
Wikipedia: Dirk van Duppen (1956) en Johan Hoebeke
Korte beschrijving
Neurologisch en sociaalwetenschappelijk onderzoek hebben de laatste jaren aangetoond dat de mens in potentie meer aanleg heeft voor samenwerking en solidariteit dan voor egoïsme. Aan de hand van deze onderzoekingen wordt in het eerste deel besproken waarom mensen, van zuigeling tot volwassene, samenwerken. Het tweede deel handelt over de historiek van het denken over mens en evolutie, over de manieren waarop onze samenlevingen omgaan met en denken over de natuur. Een groot aantal resultaten van wetenschappelijke onderzoeken onderbouwt de stelling van de schrijvers. Tot slot wordt als antwoord op het neoliberalisme gepleit voor een solidaire samenleving gebaseerd op de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. De auteurs zijn respectievelijk arts en doctor in de biochemie. Een goed leesbaar boek voor iedereen die geïnteresseerd is in de problematieken van de hedendaagse maatschappij. Voorzien van een verklarende woordenlijst en literatuurverwijzingen in eindnoten.
Korte beschrijving op website uitgever
Survival of the fittest? Gooi gelijk welke Slimste Mens het begrip voor de voeten en veel kans dat hij repliceert met ‘Darwin’, ‘het recht van de sterkste’, ‘eigenbelang’, ‘competitie’, ‘agressie’ en ‘egoïsme’. Dat van Darwin is natuurlijk waar. Maar die andere antwoorden, zo stellen de auteurs van dit boek, berusten op een historisch misverstand. En vooral: op ideologisch misbruik. Want de succesvolste diersoorten, the fittest, waren net diegene die het best konden samenwerken. Empathie en sociaal gedrag zijn vroege verworvenheden in de evolutie: onze overleving berust meer op samenwerking dan op concurrentie.
Aan de hand van recent wetenschappelijk onderzoek van biologen, antropologen, neurowetenschappers en kinderpsychologen tonen Van Duppen en Hoebeke dat de mens in wezen ‘supersociaal’ is. Wist u dat baby’s zelfs al onderscheid maken tussen wie lief is en wie stout is? Dit explosieve boek werpt een nieuw licht op ons mensbeeld. Want neen, wij zijn niet de koele winstwolven die neoliberale economen van ons proberen maken.
Zo scheerde bij de bankencrisis het sociaal-darwinistische issue van de aangeboren hebzucht hoge toppen. 'De menselijke hoogmoed en begeerte zijn de schuldigen', betoogde Alan Greenspan. 'De hebzucht zit niet in de markt, wel in de mens', vond de Belgische neoliberale denktank Itinera. Nochtans is het empirische bewijs overweldigend dat hebzucht niet de natuur van de mens domineert, maar wel de natuur van het kapitalisme.
De constante herhaling van die catechismus, door vrijwel het hele politieke spectrum, van rechts tot links, verleent hem zulk een dreigende kracht, dat hij bijna elke vrije reflex onderdrukt. Zo wordt verzet tegen dat neoliberale obscurantisme moeilijk.
Door zijn ideologische overheersing heeft het neoliberalisme het gepresteerd zijn gedachtegoed te verheffen tot het gezond verstand zelve.. Gevangen. Meer en meer burgers voelen zich vastgeplakt, als vliegen, door een alleskleverige doctrine die elke alternatieve mening verwart, verlamt, het spreekrecht ontzegt en erin slaagt haar te verstikken. Maar die doctrine is alleen maar de vertaling van economische krachten in ideologische termen, en dit met een universele pretentie, van economische krachten: de grote financiële en industriële beslissingscentra.
Ondanks de onmetelijke schade die zij de wereldeconomie toebrengen, blijven de neoliberale economische theorieën mainstream. Alle grote economische instellingen, de Centrale Bank van de Verenigde Staten, die van de Europese Unie, het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldbank worden geleid door de neoklassieke economische visie. Het is alsof professoren die volhouden dat de aarde plat is, bijna alle leerstoelen aardrijkskunde zouden bekleden en de wetenschappers van de NASA denken dat de zon rond de aarde draait.
Niemand van die neoliberale economische experts heeft de financiële crash van 2008 zien aankomen. Dat heeft veel ogen geopend. De neoliberale economie stevent af op een totaal failliet. Daardoor krijgen andere economen gehoor. Terwijl zij nog altijd persona non grata blijven aan veel faculteiten economie en in de nationale en internationale instellingen, kennen hun artikelen en boeken succes.
Andere economische theorieën, die zich beroepen op samenwerking en rechtvaardigheid, zullen de onwerkelijke modellen van het neoliberalisme verdringen. Een mooi voorbeeld van deze kering in het economische denken is de London School of Economics, eens het bolwerk van de neoliberale economie, dat nu economen als Piketty, Keen en anderen eindelijk serieus neemt. Zelfs in het IMF rijzen vragen op over het neoliberaal model. 'Is het neoliberalisme overschat?' vragen sommigen zich af in het officiële tijdschrift van het IMF. Ze eindigen hun artikel als volgt: 'Politici en instellingen zoals het IMF, dat hen adviseert, moeten geleid worden niet door geloof maar door het bewijs van wat gewerkt heeft. (pagina 314-315)
Artikel: De wetenschap achter solidariteit (De Morgen, december 2015)
Terug naar Overzicht alle titels
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen