Susan Neiman

Waarom zou je volwassen worden?
Ambo/Anthos 2014, 218 pagina's - € 20,--

Oorspronkelijke titel: Why grow up? : philosophy in transit (2014)

Wikipedia: Susan Neiman (1955)

Korte beschrijving
De Amerikaanse filosofe Susan Neiman, momenteel werkzaam als directeur van de denktank Potsdam Forum in Berlijn, heeft naam gemaakt met indringende boeken als 'Het kwaad denken' (2004) en 'Morele helderheid' (2008). In haar nieuwste boek, 'Waarom zou je volwassen worden?', bouwt zij daarop voort. Haar uitgangspunt is steeds het denken van de Verlichting, met name dat van Kant. Deze wellicht belangrijkste filosoof van de moderne tijd maakt onderscheid tussen de wereld zoals die is en de wereld zoals die zou moeten zijn. Volwassen zijn betekent nu volgens Neiman dat men dit verschil onder ogen ziet en er vervolgens wat aan doet. Helaas is dat momenteel niet in: wij hopen op een eeuwige jeugd en als dat niet lukt, kun je het beste maar berusten. Aan de hand van het werk van denkers als Rousseau, Kant en Hume ontmaskert Neiman deze onvolwassen kant van onze cultuur, om vervolgens na te gaan wat de positieve bijdrage van onderwijs, reizen en werk zou kunnen zijn. Gedreven als steeds, en uitermate leesbaar. Met register, bibliografie en literatuurverwijzingen.

Tekst van haar website
Becoming an adult today can seem a grim prospect. As you grow up, you are told to renounce most of the hopes and dreams of your youth, and resign yourself to a life that will be a pale dilution of the adventurous, important and enjoyable life you once expected. But who wants to do any of that? No wonder we live in a culture of rampant immaturity, argues internationally renowned philosopher Susan Neiman, when maturity looks so boring. In Why Grow Up?, Neiman explores the forces that are arrayed against maturity, and shows how philosophy can help us want to grow up. Travel, both literally and as a metaphor, has been seen as a crucial step to coming of age by thinkers as diverse as Kant, Rousseau, Hume and Simone de Beauvoir. Neiman discusses childhood, adolescence, sex and culture, and asks how the idea of travel can help us build a model of maturity that makes growing up a good option and leaves space in our culture for grown-ups. Refuting the widespread belief that the best time of your life is the decade between sixteen and twenty-six, she argues that being grown-up is itself an ideal: one that is rarely achieved in its entirety, but all the more worth striving for.

De Amerikaanse filosofe Susan Neiman stelt in haar nieuwe boek de prikkelende vraag: waarom zou je volwassen worden? Volwassen worden wordt vaak geassocieerd met het opgeven van jeugddromen, om ze vervolgens in te wisselen voor een bestaan dat een fletse afspiegeling is van het avontuurlijke, vrije leven dat we onszelf voorstelden toen we jong waren. Aan de hand van het werk van beroemde filosofen als Immanuel Kant, Jean-Jacques Rousseau, David Hume en Simone de Beauvoir laat Neiman zien dat volwassen worden wel degelijk een positieve wending aan ons leven kan geven. Volwassenheid, zo stelt ze, is een ideaal: iets wat misschien nooit helemaal gerealiseerd kan worden, maar wat het tegelijk waard is om nagestreefd te worden.

Fragment uit 4. Waarom zou je volwassen worden?
Het korte antwoord is: omdat het moeilijker is dan je denkt, mede omdat het weerstand kan oproepen. De krachten die onze wereld vormgeven zijn evenmin in echte volwassenen geïnteresseerd als ze dat in Kants tijd waren, want kinderen zijn gewilliger onderdanen (en consumenten). Toen Kant hierop wees, lette hij er wel op ook de manieren aan te geven waarop wij aan onze eigen onvolwassenheid meewerken: voor jezelf denken is veel vermoeiender dan anderen dat voor je te laten doen. Was de aard van het probleem voor Kant al duidelijk, de middelen waarmee we in een staat van onvolwassenheid worden gehouden zijn subtieler en indringender dan voorheen. We worden overstelpt met dubbele boodschappen. De helft daarvan maant ons serieus te worden,op te houden met dromen en de wereld te accepteren zoals die is, met de boodschap van volwassenheid als capitulatie voor de status quo. De andere helft bestookt ons met producten en suggesties die ons jong moeten houden. Wat we helaas maar heel zelden krijgen voorgeschoteld is het beeld van volwassenheid als een nastrevenswaardig ideaal. Als het huidige troosteloze perspectief op volwassenheid niet opzettelijk tot stand is gebracht door degenen die er belang bij hebben dat de wereld er niet beter op wordt, dan zijn hun belangen daar wel goed mee gediend. Hoe kun je mensen beter in zelfopgelegde onmondigheid houden dan hun een perspectief op volwassenheid voorhouden waarnaar niemand die bij zijn gezonde verstand is, zou kunnen verlangen? (pagina 172-173)



Artikelen
Trenddag 2014? ... een middenweg tussen blind utopisme en cynisch realisme (december 2014)
De eerste vaststelling is dus dat je het zonder te merken dag en nacht wordt genudgd, meestal in de verkeerde richting. (juli 2015)
Demain / Tomorrow - Echt volwassen gedrag kost moeite en vaak moed. (mei 2016)
Tomorrow: Als we niet tot actie overgaan, zullen onze kleinkinderen ons niet vergeven dat we niets ondernomen hebben om hen te redden. (mei 2016)
Onze identiteit - Als we niet veranderen, verspelen we onze toekomst. (oktober 2016)
Boze man - Hoe je dit kunt tegenhouden? Stop met de pessimisten na te praten en bedenk een coherente visie voor de toekomst. (december 2016)
1933-2017 - power and greed and corruptible seed seem to be all that there is (februari 2017)
Greta Thunberg: En aangezien onze leiders zich als kinderen gedragen, zullen we de verantwoordelijkheid moeten nemen die ze al lang geleden hadden moeten nemen. (december 2018)

Interview: Susan Neiman vindt de klimaatspijbelaars ‘absolutely wonderful’ (De Volkskrant 15 februari 2019)

Terug naar Overzicht alle titels