Michiel Korthals

Goed eten : filosofie van voeding en landbouw
Uitgeverij Vantilt 2018, 383 pagina's -  € 29,95

Wikipedia: Michiel Korthals (1949)

Korte beschrijving
De auteur, filosoof, emeritus hoogleraar Wageningen/VU, gaat in dit overzichtswerk in op de filosofische en vooral ethische problemen rond voedsel en landbouw. Hij ziet als probleem vooral de kloof tussen productie en consument en de daaruit voortkomende vervreemding. Hij pleit voor meer voedselvaardigheden (kennis, bewustwording), voedseldemocratie (vertegenwoordiging van alle voedingsstijlen) en aandacht voor de sociale en culturele inbedding van eten en landbouw. Hij waarschuwt tegen doorgeschoten kritiek en wantrouwen, maar eveneens tegen weerzin tegen 'voedselgrootmachten' (fastfoodketens) en te weinig oog voor de vooruitgang in kwaliteit en kwantiteit binnen de zogenoemde conventionele landbouw (professionalisering, specialisatie, schaaloptimalisatie etc.). Vlot leesbaar, met een uitgebreide literatuuropgave en een tikje raadselachtige omslag. Een voor een breed publiek interessant boek.

Tekst op website uitgever

Eten is een van de belangrijkste dingen in ons leven. Maar wat stoppen we precies in onze mond? En is het niet zo dat uitbuiting, extreem over- gewicht, ondervoeding, honger en grote milieuschade enkele gevolgen zijn van onze wijze van consumeren? Dit zou toch anders moeten kunnen, maar de vraag is: hoe dan?

In Goed eten. Filosofie van voeding en landbouw behandelt Michiel Korthals deze vragen en ontwikkelt hij een model om de kloof tussen productie en consumptie te overbruggen. Directe verbindingen tussen voedsel en het dagelijks leven, de voorkeur voor regionale verbanden boven de wereldmarkt, bevordering van voedselvaardigheden en een eerlijkere verdeling van aandacht voor voedingsstijlen staan daarin centraal.
Goed eten draait om de vraag welke rol consumenten, overheden en marktpartijen kunnen spelen in de productie van smaakvoller en ethisch verantwoord voedsel. 

Fragment uit (de) Inleiding
Drie intuïties: voedselvaardigheden, voedseldemocatie en voedselkwaliteit
Met dit boek wil ik de kloof tussen producenten en consumenten filosofisch en dus ook ethisch aanpakken. Daarvoor is eerst een goed gefundeerd overzicht van de complexiteit nodig en vervolgens geeft ik mogelijkheden om die kloof te overbruggen. Ik heb drie intuïties die ik in de loop van dit boek verder zal uitwerken. Ten eerste: burgerconsumenten (in het vervolg: consumenten) beschikken over een enorme kracht om de kloof te overbruggen, mits ze zich onder de juiste omstandigheden los kunnen maken van bepaalde remmende factoren. Ze kunnen dit doen door aan hun voedselvaardigheden te werken: door hun kennis, hun morele houding en esthetisch gevoel te ontwikkelen bij de keuze van ingrediënten, door lekker te koken en door lekkere maaltijden te maken waarmee ze sociale verbindingen versterken. Ten tweede kunnen deze vaardigheden alleen opbloeien in maatschappelijke netwerken en instituties, die overheden via voedseldemocratie stimuleren. Een derde intuïtie is dat alles wat met voeding te maken heeft, zowel natuur als cultuur, zowel feit als norm, zowel kwantiteit als kwaliteit, zowel product als proces is. Alleen rekening houden met kwantiteit, bijvoorbeeld met voedselzekerheid (genoeg te eten), leidt tot niets als niet ook de culturele waardering van voeding en van de voedselproductie wordt meegenomen. Adviezen om bepaalde gezonde voedingsmiddelen te eten zonder rekening te houden met de manier waarop mensen eten (en daarin van elkaar verschillen, zijn adviezen zonder verdere consequenties. Voeding is het natuurlijkste en meest sociale dat er is. Verhalen over mooie toekomstige voedselproducten leiden tot niets zonder begeleidende verhalen over de productieprocessen en hun betekenis voor milieu, landschap, steden, boeren en consumenten. Ik vermoed dat de huidige kloof alleen maar breder wordt als deze drie intuïties niet verder worden uitgewerkt en worden geleefd. (pagina 15-16)


Terug naar Overzicht alle titels