Henri Houben

De veertigjarige crisis : het einde van het kapitalisme?
EPO 2015, 365 pagina's - € 34,90

Henri Houben (1958)

Korte beschrijving
De auteur, een econoom, heeft als een van de weinigen de financiële crisis correct voorspeld. Hij probeert aan de hand van diverse economische theorieën en analyses uit te leggen waarom de financiële crisis wel plaats had moeten vinden. Kapitalisme heeft uiteindelijk alleen verliezers. Het is inefficiënt en weinig sociaal. De kapitalistische storm duurt al veertig jaar en is verworden tot een grote zeepbel, die uiteindelijk uit elkaar gespat is, met alle gevolgen van dien. De wereldleiders doen ons geloven dat de ergste naoorlogse financiële crisis ontstond door rommelhypotheken. De economie was gezond en trof geen blaam. Niets is minder waar volgens de auteur. Overproductie is de oorzaak en het achterblijven van de koopkracht. Om de koopkracht te stimuleren zijn hoge kredieten verstrekt, die ooit terugbetaald moeten worden. Het is slechts een kwestie van tijd voordat dit systeem het begeeft. Het boek laat de donkere krochten van het kapitalisme zien en geeft tegelijkertijd hoopgevende alternatieven. Een aanrader voor iedere non-kapitalist.

Fragment uit 12. Algemene besluiten
Elke crisis is een symptoom van het slecht functioneren van het systeem dat ze voortbrengt. Het kapitalisme ontsnapt niet aan deze regel. De vurigste voorstanders blijven wel hameren op het feit dat deze crisis te wijten is aan ontsporingen van het neoliberalisme, het financierskapitaal, de niet-gereglementeerde speculatie, ... Alsof die uitwassen niet gecreëerd werden door het systeem als de meest winstgevende instrumenten op een bepaald moment - voor hen die er het meest van profiteren, namelijk de kapitalisten. En alsof er een mogelijkheid bestond om het anders te doen in de huidige en vorige omstandigheden.
  Maar als de actuele, uitgesproken recessie - de belangrijkste sinds de Tweede Wereldoorlog - het resultaat is van een verlengde periode van tijdelijke bloei, onderbroken door brutale instortingen, dan is het duidelijk dat het kapitalisme zelf de oorzaak is. En het is hoog tijd om dat kapitalisme opnieuw in vraag te stellen.
  De kapitalistische crisis in de productieve economie komt het duidelijkst tot uiting in de vorm van overproductie. Zoals Paul Krugman schrijft: '[...] het lijkt alsof het aanbod overal aanwezig is en de vraag nergens. Er zijn werkkrachten die willen werken, maar er zijn niet genoeg banen. Er zijn ondernemingen die goed functioneren, maar zij hebben onvoldoende bestellingen. De winkels zijn open, maar zij hebben niet genoeg cliënten. [...] Maar hoe komt het dat er niet genoeg vraag naar goederen is? Moeten de mensen hun geld dan niet aan iets uitgeven?'
  Hoe absurd. De behoeften ontbreken niet. Hoe kan men zo'n vraag stellen in ene wereld met een miljard ondervoede mensen, met zoveel daklozen, met een nijpend gebrek aan drinkbaar water? Het zijn de middelen om te verbruiken die ontbreken, er is een tekort aan voldoende inkomsten om uit te geven. Kortom, er zijn onvoldoende inkomsten in verhouding met de producten die de ondernemingen op de markt brengen. De gezinnen geven wel hun geld uit. Ofwel hebben zij niet genoeg om te consumeren. Ofwel hebben zij geld in overvloed en beleggen ze hun geld in investeringen en beleggingen die de neiging hebben om nog meer te produceren. (pagina 361)

Recensie op Vonk

Lees ook: Paul de Grauwe. De limieten van de markt : de slinger tussen overheid en kapitalisme (2014)

Terug naar Overzicht alle titels