Paul Kingsnorth

Bekentenissen van een afvallig milieuactivist : een radicaal andere kijk op natuurbescherming
Atlas Contact 2019, 336 pagina's - € 24,99

Oorspronkelijke titel: Confessions of a Recovering Environmentalist  : and other essays (2017)

Wikipedia: Paul Kingsnorth (1972)

Tekst op website uitgever
In 'Bekentenissen van een afvallig milieuactivist' geeft Paul Kingsnorth een radicaal andere kijk op natuurbescherming. Kingsnorth was jarenlang een kopstuk van de Engelse milieubeweging. Tegenwoordig gelooft hij niet langer dat de mensheid in staat is de offers te brengen die de wereld kunnen redden. Ook is hij het vertrouwen verloren in de milieubeweging. De natuurbeschermers van weleer hebben hun idealen ingeruild voor windmolenparken en zonnefarms; hun activisme draait niet langer om de bescherming van de natuur, maar om duurzaamheid en energietransitie. In dit boek beschrijft Kingsnorth zijn verdriet en woede over de teloorgang van de ongerepte natuur en zet hij deze om in een nieuwe visie die hij ‘duistere ecologie’ noemt. Deze visie staat ferm tegenover de overtuiging dat technologie ons kan redden. Ook pleit hij voor een hernieuwde balans tussen de menselijke en niet-menselijke natuur. Volgens Kingsnorth zijn we gaan geloven dat we boven de natuur staan, er niet langer deel van uitmaken. Onverschrokken stelt hij in dit toch hoopvolle boek confronterende vragen over hoe we leven en hoe we eigenlijk zouden moeten leven.

Fragment uit (de) Inleiding
Ik zit deze inleiding te schrijven twee dagen nadat in het tijdschrift Nature een nieuwe studie is verschenen over de steeds snellere afname van het zuidpoolijs. Het lijkt erop dat die afname harder gaat dan verwacht, en dat de gevolgen waarschijnlijk ernstiger zullen zijn dan we al vreesden. We
moeten nu rekening gaan houden met een stijging van de zeespiegel met 150 tot 180 centimeter binnen de komende 85 jaar, een mate van verandering waarvan we vroeger altijd dachten dat die eeuwen of zelfs millennia in beslag zou nemen. En dit – vergeef me het wrange grapje – is nog maar
het topje van de ijsberg. Het uitstervingsniveau ligt hoger dan ooit in de afgelopen 65 miljoen jaar. Sinds de evolutie van de mens heeft de atmosfeer van de aarde nog nooit zoveel kooldioxide bevat als nu. We hebben de helft van de toplaag van de aarde in slechts anderhalve eeuw door erosie verspeeld, en aan die andere helft hebben we misschien nog maar zestig jaar genoeg nu we een almaar uitdijende en steeds veeleisender menselijke populatie moeten zien te voeden met steeds minder vruchtbaar land. Zo kan ik nog wel even doorgaan, maar ik vermoed dat ik je hier niets nieuws vertel en dat je net zomin als enig ander weet wat we eraan moeten doen, als we er al iets aan kunnen doen.
  Elke wereld komt ooit aan haar eind, elk rijk gaat ooit ten onder, het klimaat is al vaker veranderd;  het enige wat bestendig is, is verandering. Dit zijn de troostrijke verhalen waarmee we onszelf in slaap sussen. Dit zijn de woorden die ons in staat stellen onze ogen te blijven sluiten voor de buitensporigheid van wat we hebben gedaan en nog altijd doen. Ze stellen ons in staat nog een beetje langer te doen alsof onze levenswijze goed en normaal en onvermijdelijk is en alsof alles zo zal doorgaan; alsof dit problemen zijn die we wel kunnen gladstrijken als we ons gevierde menselijk vernuft maar verstandig inzetten. Is er eigenlijk iemand die dit werkelijk gelooft, in het diepst van zijn wezen, intuïtief?
Soms denk ik wel eens dat we allemaal in ons binnenste, daar waar we nog steeds wilde dieren zijn, weten wat we hebben gedaan. Natuurlijk is het waar dat elke wereld aan haar eind komt, maar niet zoals nu. Dit is nieuw. Dit is groter dan alles wat er ooit is geweest in al die tijd dat de mens bestaat, en we hebben het zelf gedaan, en nu zullen we ermee moeten leven, als we dat kunnen. (pagina 12-13)

Interview: In gesprek met een afvallige milieuactivist. ‘Wij zijn allemaal medeplichtig’ (VN, 19 november 2019)
Vraag: Je kunt ook zeggen: niet eerder hebben zoveel mensen zich zoveel zorgen gemaakt om het klimaat. Dat is toch winst? Alle verandering begint toch bij bewustzijn?

‘Nee, het is juist zorgelijk dat we zoveel over het klimaat praten. Klimaatverandering is slechts één aspect van onze huidige ecologische crisis. Er is ook nog zoiets als de massale uitsterving van soorten, er is bodemerosie, de verzuring van oceanen, de vernietiging van het regenwoud, ga maar door. Als we morgen wakker zouden worden en zouden ontdekken dat het klimaat bij nader inzien tóch niet verandert, dan zouden we nog altijd al die andere problemen hebben.

We praten zoveel over klimaatverandering omdat dit het meest bedreigend is voor de menselijke soort. Maar het leven op aarde gaat niet alleen om mensen. Daarom pleitte de oorspronkelijke milieubeweging voor een “ecocentrisch” wereldbeeld, waarin de mens juist níét het centrum van alles is. Dat beeld spreekt me aan.’

Tegenlicht: De aarde draait door (18 december 2018)

Terug naar Overzicht alle titels