Joris Luyendijk

Dit kan niet waar zijn : onder bankiers
Atlas Contact 2015, 208 pagina's - €20,--

Lenen als E-book via bibliotheek.nl

Wikipedia: Joris Luyendijk (1971), zijn website en zijn bankblog

Korte beschrijving
Joris Luyendijk heeft al diverse publicaties op zijn naam staan over realistische, aangrijpende onderwerpen. Dit boek probeert door te dringen tot de kern van de problematiek rondom de financiële crisis die in 2008 begon. Aan de hand van geanonimiseerde interviews met insiders die voor grote bancaire instellingen werken in Londen, ontleedt Luyendijk stap voor stap de pijnpunten die hebben geleid tot de crisis. Onder meer belangenconflicten, perverse prikkels en het Hire & Fire systeem, maakten de medewerkers tot gewetenloze roofdieren. Hun enige doel was om zoveel mogelijk geld te verdienen ten koste van anderen. Handelaren, compliance-medewerkers en overige bankiers tonen de onthutsende onethische kant van hun werk. De banken creëerden een eigen wereld en cultuur waarbij je alleen kon overleven als je daar integraal onderdeel van werd. Tot op de dag van vandaag hebben de meeste banken nog last van hun cultuur en hun imago. Ondanks kleine verbeteringen blijven de perverse prikkels aanwezig, waardoor de financiële wereld nog steeds op zijn hoede moet zijn voor een nieuwe crisis.

Tekst van website uitgever

Twee jaar lang heeft Joris Luyendijk zich ondergedompeld in het hart van de financiële wereld. Juist omdat hij geen kenner was van de bankenwereld, was hij de ideale auteur om te onderzoeken wat er gebeurd is: hoe gesloten de wereld van de high finance ook is, velen wilde met hem praten om uit te leggen hoe mooi hun werk was. Hoe zwaar. Hoe interessant. En hoe gevaarlijk.
Want de conclusie is even stevig als pijnlijk: de instellingen die ervoor moeten zorgen dat de economie functioneert, kunnen de wereld in de afgrond storten. En dat gebeurt allemaal met de beste bedoelingen door mensen die precies dezelfde zorgen hebben als u en ik, door mensen die de hypotheek moeten betalen en de kinderen op een goeie school wilden hebben. De scherpe blik en de onbevangen manier van vragenstellen zorgt ervoor dat Luyendijk als geen ander inzichtelijk maakt hoe we ervoor staan. And it is not pretty.


Zeeppompje
Klik hier voor een artikel waarin Joris Luyendijk een man in London portretteert die voor een multinational bezig is om zeeppompjes zodanig te manipuleren dat mensen meer zeep gebruiken dan strikt noodzakelijk is. En wat dit zegt over de mores van onze zakenelite. Titel: Normaal? - Pompjes laten ontwerpen die te veel zeep afgeven zodat mensen er meer van gebruiken.

En klik hier voor een lang artikel over dit boek (Dit kan niet waar zijn) (op blog Oefenen voor een andere tijd)

Fragment uit 5. De wereld van Zero Job Security
'Deze sector kent zo'n verspilling van  menselijk kapitaal,' zuchtte de saleshandelaar van eind veertig die eerder bonussen als 'theater' en een 'ritueel' omschreef. Hij had vele lichtingen managers zien langskomen: 'Een nieuw iemand komt binnen en beng, hij gooit er 10 procent uit. Als de economie niet aantrekt en de overgebleven 90 procent weet voortaan al het werk te doen, staat deze nieuwe figuur er geweldig op. Hij heeft in de kosten gesneden en de inkomsten stabiel gehouden. Maar nu trekt de economie aan en zijn wij hopeloos onderbezet... Zo run je geen business, maar zo wordt menig team of afdeling gerund.'
 De rock-'n-rollhandelaar had in zijn carrière nog bijna nooit iemand iets zien  proberen op te bouwen: '' Cyclus na cyclus van nieuwe managers. Ze hebben een plan om binnen drie of vier jaar de opbrengsten omhoog te trekken. De druk is enorm, en de makkelijkste manier om meer te verdienen is meer risico nemen.' Denk aan het ritme van verkiezingen, zei hij. 'Nieuw management loopt de cijfers door en zegt: die desk of dat team bereikt te weinig. Ze gooien de baas eruit en halen een nieuw iemand binnen, voor zoveel miljoen. Die trapt er nog vier uit en neemt zijn eigen mensen aan. Blijkt het na drie jaar niet te werken, gooit de bank deze vijf er weer uit, en begint het opnieuw.

Als je binnen vijf minuten buiten kan staan, wordt ook je horizon vijf minuten. Dat was de kern van de verhalen over het systeem van zero job security. Niet alleen loyaliteit verdampt, maar ook de continuïteit, want niemand kan ergens op bouwen. (p. 82-83)

Artikel: Experiment - ... waarna de politicus er een ideologisch en daarmee mediageniek behapbaar sausje overheen mag gooien. (september 2013)
Artikel: TrendRede 2014 - We vliegen blind in deze crisis en hebben geen idee. (september 2013)
Artikel: Bankiers : conformisten die zichzelf überhaupt geen vragen meer stellen over goed en kwaad. (februari 2015)
Artikel: "De vis gaat rotten bij de kop" (februari 2015)
Artikel: Een boektour is een lange les in nederigheid (april 2015)
Artikel: "Verdienen jij en ik het om te zijn geboren in de westerse wereld?" (januari 2016)


Een ander boek: George Moller. Waardenloos : banking on ethics (2012)

Terug naar Overzicht alle titels

Damon Young 2

Afgeleid : filosofie voor een vrijer leven
Ten Have 2014, 240 pagina's - € 20,00

Oorspronkelijke titel: Distraction (2008)

Lenen als E-book via bibliotheek.nl

Wikipedia: Damon Young (1975) en zijn website

Korte beschrijving
Damon Young is een jonge Australische filosoof, verbonden aan de universiteit van Melbourne en mede-oprichter van de Australische vestiging van de School of Life van Alain de Botton. Dit boek gaat over de vraag hoe je moet leven. Alleen dan niet rechtstreeks, maar indirect, door de vraag te stellen wat ons in de weg staat en ons steeds weer van een zinvolle levensvulling afleidt. Aan de hand van leven en werk van allerlei denkers, schrijvers en kunstenaars laat hij zien wat het leven betekenis kan geven en hoe lastig dat in de praktijk soms is. Het resultaat vertoont weinig structuur, maar dat doet aan de leesbaarheid geen afbreuk: het is boeiend en uitnodigend en zet de lezer aan het denken. Bevat index en uitvoerige literatuurverwijzing.

Tekst op website uitgeverIn ‘Afgeleid’ behandelt de Australische publieksfilosoof Damon Young een voor iedereen zeer herkenbaar “probleem”. Voortdurend worden we afgeleid – iedereen kent dat gevoel. Niet alleen door e-mails en social media, maar ook door mooiere banen, mannen of vrouwen dan de onze. In ‘Afgeleid’ betoogt Damon Young dat dit meer is dan een kwestie van te veel prikkels. Het is een kwestie van waarden.

Hoe we ons beter kunnen focussen op wat er echt toe doet, laat Young zien aan de hand van grote geesten als Henri Matisse, Karl Marx en Seneca. In prachtig proza schetst hij zo een perspectief op een vrijer leven.

Fragment uit 1. Straatputten en tranen
Bij afleiding draait het daarom uiteindelijk om de waarde der dingen. Wanneer we zeggen dat we afgeleid zijn, geven we toe dat we onze geestelijke en lichamelijke kwaliteiten verspillen. Iets waar minder waarde aan hechten, leidt ons in daad en gedachte af van iets waaraan we meer waarde (zouden moeten) hechten. Waarden staan voor wat we het belangrijkst, begeerlijkst of noodzakelijkst achten. Wanneer we zeggen dat iets waardevol is, bedoelen we eigenlijk: 'Ik heb maar zoveel tijd en zoveel energie - dít is het beste.'
 Maar welke criteria moeten we aanleggen om afleiding te vermijden: wát is het beste? Het Engelse woord voor waarde, value , geeft een aanwijzing. Het komt van het Latijnse valere, dat 'sterk zijn' of  'waardevol' betekent, een betekenis die we ook terugvinden in ons woord 'valide'. Wie valide is, is krachtig en capabel. Bij de Romeinen wilde valere niet alleen zeggen dat je over lichamelijke kracht beschikte, maar ook iets kostbaarders bezat: gezondheid en welzijn. (pagina 10)

Andere titel van Damon Young: Filosoferen in de tuin (2014)
Terug naar Overzicht alle titels

Susan Neiman

Waarom zou je volwassen worden?
Ambo/Anthos 2014, 218 pagina's - € 20,--

Oorspronkelijke titel: Why grow up? : philosophy in transit (2014)

Wikipedia: Susan Neiman (1955)

Korte beschrijving
De Amerikaanse filosofe Susan Neiman, momenteel werkzaam als directeur van de denktank Potsdam Forum in Berlijn, heeft naam gemaakt met indringende boeken als 'Het kwaad denken' (2004) en 'Morele helderheid' (2008). In haar nieuwste boek, 'Waarom zou je volwassen worden?', bouwt zij daarop voort. Haar uitgangspunt is steeds het denken van de Verlichting, met name dat van Kant. Deze wellicht belangrijkste filosoof van de moderne tijd maakt onderscheid tussen de wereld zoals die is en de wereld zoals die zou moeten zijn. Volwassen zijn betekent nu volgens Neiman dat men dit verschil onder ogen ziet en er vervolgens wat aan doet. Helaas is dat momenteel niet in: wij hopen op een eeuwige jeugd en als dat niet lukt, kun je het beste maar berusten. Aan de hand van het werk van denkers als Rousseau, Kant en Hume ontmaskert Neiman deze onvolwassen kant van onze cultuur, om vervolgens na te gaan wat de positieve bijdrage van onderwijs, reizen en werk zou kunnen zijn. Gedreven als steeds, en uitermate leesbaar. Met register, bibliografie en literatuurverwijzingen.

Tekst van haar website
Becoming an adult today can seem a grim prospect. As you grow up, you are told to renounce most of the hopes and dreams of your youth, and resign yourself to a life that will be a pale dilution of the adventurous, important and enjoyable life you once expected. But who wants to do any of that? No wonder we live in a culture of rampant immaturity, argues internationally renowned philosopher Susan Neiman, when maturity looks so boring. In Why Grow Up?, Neiman explores the forces that are arrayed against maturity, and shows how philosophy can help us want to grow up. Travel, both literally and as a metaphor, has been seen as a crucial step to coming of age by thinkers as diverse as Kant, Rousseau, Hume and Simone de Beauvoir. Neiman discusses childhood, adolescence, sex and culture, and asks how the idea of travel can help us build a model of maturity that makes growing up a good option and leaves space in our culture for grown-ups. Refuting the widespread belief that the best time of your life is the decade between sixteen and twenty-six, she argues that being grown-up is itself an ideal: one that is rarely achieved in its entirety, but all the more worth striving for.

De Amerikaanse filosofe Susan Neiman stelt in haar nieuwe boek de prikkelende vraag: waarom zou je volwassen worden? Volwassen worden wordt vaak geassocieerd met het opgeven van jeugddromen, om ze vervolgens in te wisselen voor een bestaan dat een fletse afspiegeling is van het avontuurlijke, vrije leven dat we onszelf voorstelden toen we jong waren. Aan de hand van het werk van beroemde filosofen als Immanuel Kant, Jean-Jacques Rousseau, David Hume en Simone de Beauvoir laat Neiman zien dat volwassen worden wel degelijk een positieve wending aan ons leven kan geven. Volwassenheid, zo stelt ze, is een ideaal: iets wat misschien nooit helemaal gerealiseerd kan worden, maar wat het tegelijk waard is om nagestreefd te worden.

Fragment uit 4. Waarom zou je volwassen worden?
Het korte antwoord is: omdat het moeilijker is dan je denkt, mede omdat het weerstand kan oproepen. De krachten die onze wereld vormgeven zijn evenmin in echte volwassenen geïnteresseerd als ze dat in Kants tijd waren, want kinderen zijn gewilliger onderdanen (en consumenten). Toen Kant hierop wees, lette hij er wel op ook de manieren aan te geven waarop wij aan onze eigen onvolwassenheid meewerken: voor jezelf denken is veel vermoeiender dan anderen dat voor je te laten doen. Was de aard van het probleem voor Kant al duidelijk, de middelen waarmee we in een staat van onvolwassenheid worden gehouden zijn subtieler en indringender dan voorheen. We worden overstelpt met dubbele boodschappen. De helft daarvan maant ons serieus te worden,op te houden met dromen en de wereld te accepteren zoals die is, met de boodschap van volwassenheid als capitulatie voor de status quo. De andere helft bestookt ons met producten en suggesties die ons jong moeten houden. Wat we helaas maar heel zelden krijgen voorgeschoteld is het beeld van volwassenheid als een nastrevenswaardig ideaal. Als het huidige troosteloze perspectief op volwassenheid niet opzettelijk tot stand is gebracht door degenen die er belang bij hebben dat de wereld er niet beter op wordt, dan zijn hun belangen daar wel goed mee gediend. Hoe kun je mensen beter in zelfopgelegde onmondigheid houden dan hun een perspectief op volwassenheid voorhouden waarnaar niemand die bij zijn gezonde verstand is, zou kunnen verlangen? (pagina 172-173)



Artikelen
Trenddag 2014? ... een middenweg tussen blind utopisme en cynisch realisme (december 2014)
De eerste vaststelling is dus dat je het zonder te merken dag en nacht wordt genudgd, meestal in de verkeerde richting. (juli 2015)
Demain / Tomorrow - Echt volwassen gedrag kost moeite en vaak moed. (mei 2016)
Tomorrow: Als we niet tot actie overgaan, zullen onze kleinkinderen ons niet vergeven dat we niets ondernomen hebben om hen te redden. (mei 2016)
Onze identiteit - Als we niet veranderen, verspelen we onze toekomst. (oktober 2016)
Boze man - Hoe je dit kunt tegenhouden? Stop met de pessimisten na te praten en bedenk een coherente visie voor de toekomst. (december 2016)
1933-2017 - power and greed and corruptible seed seem to be all that there is (februari 2017)
Greta Thunberg: En aangezien onze leiders zich als kinderen gedragen, zullen we de verantwoordelijkheid moeten nemen die ze al lang geleden hadden moeten nemen. (december 2018)

Interview: Susan Neiman vindt de klimaatspijbelaars ‘absolutely wonderful’ (De Volkskrant 15 februari 2019)

Terug naar Overzicht alle titels