Onlangs vroeg Tamara de Leijer aan de bibliotheek of onderstaand verhaal, beter haar hartenkreet, geplaatst kon worden op de website van de bibliotheek.
Wat wens je als ouders je kinderen toe?
Het aller- allerbeste!
Je wilt dat je kinderen gelukkig zijn, het liefst veel vrienden hebben, dat het goed gaat op school en vooral dat ze later goed beslagen ten ijs komen.
Horen digitale media (tv, radio, Youtube, internet, games, Google, tablet, computer, laptop, sociale media zoals Twitter, Facebook etc.) hierbij?
JAZEKER! Juist deze generatie groeit op met digitale media. Met ongekende mogelijkheden en zij kan/ hoeft het niet zonder al deze fantastische hulpmiddelen te stellen.
Maar klopt dit nu eigenlijk wel?
Maken baby tv, internet, sociale media en games ons slimmer? Leert het ons beter multitasken? Zijn we hierdoor beter op de wereld voorbereid?
Onlangs kwam ik via de Lezers van Stavast in aanraking met het boek Digitale dementie geschreven door de beroemde Duitse geheugenpsycholoog Manfred Spitzer en als moeder van 3 kinderen verontruste dit boek mij dusdanig dat ik een aantal van mijn bevindingen uit dit boek met u wil delen. Juist omdat we het allerbeste willen voor onze kinderen, denk ik dat het goed is om te weten wat digitale media met het kinderbrein doen en van verschillende voor- en nadelen op de hoogte te zijn.
“Onze hersenen functioneren dus in belangrijk opzicht net als een spier: als ze gebruikt worden, groeien ze. Worden ze niet gebruikt, dan verschrompelen ze.” (pagina 36)
Baby’s
Alle tijd dat baby’s niet slapen en eten zijn ze bezig met ontdekken en leren. Voor het kijken van televisie geldt dit natuurlijk ook. Maar leren ze ook echt iets van bijvoorbeeld baby tv? Onderzoek heeft uitgewezen dat kleine kinderen die baby tv of baby dvd’s kijken beduidend minder woorden kennen dan baby’s die dat niet doen, ze hebben een achterstand in hun taalontwikkeling.
Kleuters
Computers doen niks anders dan informatie verwerken, mensen die iets leren verwerken ook informatie. Juist omdat computers ons mentaal werk uit handen nemen, zijn laptops en smartboards in de kleuterklas niet geschikt om kinderen beter te laten leren, want hoe meer en met name hoe dieper een feit mentaal wordt verwerkt des te beter het wordt geleerd.
Dit dieper verwerken doe je onder andere door schrijfoefeningen te maken met een echte pen. Onderzoek heeft aangetoond dat het schrijven van letters met een pen/ potlood of krijtje de motorische hersengebieden sterker activeert en dat je hierdoor de letter beter herkend. Dit gebeurt niet door het typen van de letter op het toetsenbord omdat de typebeweging geen enkel verband houdt met de vorm van de letter.
“open opmerkingen en vragen zijn het beste wat we voor de taalontwikkeling kunnen doen. Die zorgen ervoor dat het in het kinderbrein verder ‘suddert’ dat de zaken verder verwerkt worden.’(pagina 96)
Een van de conclusies uit een grootschalig onderzoek dat is gehouden naar televisie kijken bij kinderen luidde dat de tv de grootste invloed heeft op de beroepsopleiding van kinderen met een gemiddeld IQ. Dat wil zeggen dat kinderen met een relatief laag IQ ongeacht hoeveel tv ze kijken toch vaker zonder diploma van school gaan en dat kinderen met een hoog IQ ongeacht hoeveel tv ze kijken op de universiteit komen. Maar wat er met het grootste aantal kinderen gebeurt, met een gemiddeld IQ hangt af van hoeveel uren tv je hebt gekeken in je kinderjaren!
Schoolkinderen
Kinderen leren bij iedere vorm van spelen iets, de vraag is dus niet zozeer of de ontwikkeling van een kind invloed ondergaat van computergames maar wat voor een invloed dit is, een positieve of negatieve. Hieronder een opsomming van redenen die naar mijn mening stof tot nadenken geeft voordat je je kinderen computerspelletjes laat spelen: (of dit nu is op de Wii, Playstation, computer of tablet)
• Kinderen die computergames spelen brengen in vergelijking met kinderen die dat niet doen 30 procent minder tijd door met lezen en besteden 34 procent minder tijd aan hun huiswerk.
• Wie net digitale geweldsscènes had beleefd, reageerde afgestompter op waargenomen echt geweld.
• Iemand die aan de lopende band multimediale monsters afslacht en daarvoor wordt beloond zal een normale schooldag als saai ervaren. Hierdoor wordt er niet alleen minder tijd aan bijvoorbeeld lezen besteed, ook neemt de motivatie voor school af.
• Alle succesvolle games bevatten een toeval component, dat wil zeggen dat ze bewust zo zijn geprogrammeerd dat ze verslavend werken.
Jongeren en jong volwassenen
Is het u al eens opgevallen dat mensen eigenlijk nooit echt blij overkomen als ze achter een beeldscherm zitten? Na een uur of twee tv kijken of virtueel geweld hebben we nergens meer zin in. Bij jongeren heeft dit effect op school en bij de vrijetijdsbesteding. Het percentage jongeren dat geen georganiseerde vrijetijdsbesteding heeft is bij alle leeftijdsgroepen het hoogst onder de intensieve gebruikers. Zoals algemeen bekend zijn de jaren van 13 tot 16 heel belangrijk en bijzonder vormend voor jonge mensen. Dan moeten ze zelfbevestigende ervaringen meemaken en vooral contact leggen met leeftijdsgenoten, om zo hun plek in de samenleving te vinden. Daar zijn echte contacten voor nodig! Er is een negatieve samenhang gevonden tussen digitale en werkelijke sociale netwerken bij meisjes: wie veel onlinevriendinnetjes had, had minder werkelijke vriendinnen (meisjes tussen 8-13 jaar). Sociale netwerken bevredigen onze fundamentele behoeften aan contact met medemensen. Maar wie gelooft dat deze nieuwe contactmogelijkheid alleen goede kanten heeft vergist zich. De anonimiteit van het internet zorgt er voor dat we onszelf minder goed in de hand hebben en ons minder bekommeren om gepast sociaal gedrag. Wie zijn sociale competentie al op een normale manier heeft verworven (offline face to face) zal amper schade ondervinden van sociale medianetwerken. Wie daarentegen nog amper de kans heeft gehad zijn sociale gedrag te ontwikkelen en als kind/ jongere een groot deel van de sociale contacten via internet afhandelt, heeft grote kans dat zijn gedrag ernstig te wensen zal overlaten. Uit recent onderzoek blijkt dat de voor het sociaal gedrag verantwoordelijke hersengebieden zich onder die omstandigheden niet normaal zullen ontwikkelen.
Het internet zit vol ernstig falende sociale contacten, list bedrog en zelfs criminaliteit. Er wordt gelogen, gemobd, geld afgetroggeld, agressieve stemmingen gemaakt, hetzes gevoerd en er wordt gelasterd dat het een lieve lust is. Is het dan verwonderlijk dat juist bij de jonge gebruikers het gebruik van sociale netwerken voornamelijk leidt tot eenzaamheid en depressies?
 |
| Idee: een leeswekker |
Nog meer feitjes:
• Wie veel tijd doorbrengt met digitale media, krijgt minder lichaamsbeweging. Minder lichaamsbeweging betekend overgewicht wat leidt tot sociale uitsluiting wat weer leidt tot meer gebruik van digitale media. Hoezo vicieuze cirkel…
• Slapeloosheid behoort tot de meest frequent voorkomende bijwerking van het gebruik van digitale media. Niet slapen is heel slecht voor ons en leidt tot concentratieproblemen en depressie….
• Het is niet hetzelfde of je je dingen die je moet leren eigen maakt in een persoonlijke interactieve groep of een virtuele groep via het internet. Het directe persoonlijke contact levert meer materiaal om te verwerken en leidt tot een emotionelere en diepere verwerking dan de verarmde contacten via beeldscherm en toetsenbord.
• Het gelijktijdig gebruik van meerdere media en dus onvermijdelijk het gelijktijdig uitvoeren van meerdere taken(muziek luisteren – huiswerk maken/ chatten – filmpje kijken etc) , speelt een belangrijke rol in het mentale leven van jonge mensen. Mensen die vaak meer media tegelijk gebruiken, krijgen problemen met de beheersing van hun mentale processen. Bij alle mentale vaardigheden die we voor multitasken nodig hebben, doen multitaskers het duidelijk slechter dan niet- multitaskers.
En nu?
Hierboven heb ik geprobeerd u aan het denken te zetten door middel van een aantal wetenswaardigheden uit het boek Digitale dementie. Door het lezen van het boek ben ik een stuk kritischer geworden in het gebruik van digitale media. Dit leidt in ons huis tot een betere balans tussen gebruik en geen gebruik van digitale media. Uiteraard ben ik verre van volledig geweest en iedereen die er de tijd en zin voor kan vinden zou ik aanraden om naast dit boeken ook andere boeken over mediagebruik te lezen.
Een waarschuwing vooraf, bij het gebruik van digitale media is ontzettend veel geld gemoeid, veel meer miljarden dan wij ons waarschijnlijk kunnen voorstellen. Mag ik u, voordat u sceptisch bent, erop wijzen dat de baby tv/ dvd industrie alleen al een omzet heeft van 500 miljoen dollar per jaar. En de online game World of Warcraft een omzet van meer dan 1 miljard dollar. Dit is de grote en enige reden waarom er veelal positieve geluiden zijn omtrent het gebruik van digitale media! Let daarom goed op wat je leest en op welk onderzoek je de speerpunten van je opvoeding baseert.
Over hoe je beter met je leven en lichaam kunt omgaan laat Manfred Spitzer ons uiteraard niet in het duister tasten. Uit een lijst van vier bladzijden terug te lezen in zijn boek, bladzijde 309 t/m 312 wil ik u ter afsluiting graag nog twee belangrijke punten meegeven:
• Mijd digitale media. Daarvan worden we dik, dom, agressief, eenzaam, ziek en ongelukkig. Beperk bij uw kinderen de dosis, want dat is het enige wat een bewezen positief effect heeft. Iedere dag die u kind zonder digitale media doorbrengt, is pure winst.
• Voor onze gehele beschaving geldt: als het om onze welstand en behoud van onze beschaving gaat, zijn de hoofden van de volgende generatie het enige wat we hebben. Laten we dus ophouden die hoofden systematisch met vuilnis te vullen!
Tamara de Leijer, moeder van drie jonge kinderen en Lezer van Stavast
Aanvulling
Zoals Tamara de Leijer aangeeft zijn er meer boeken over de manier waarop de digitale wereld inwerkt op ons mensen. Hieronder enkele titels:
# - App noot muis : peuters en kleuters op internet (2011)
Nicholas Carr. Het ondiepe : hoe onze hersenen omgaan met internet (2011)
Ard Heuvelman e.a. Mediapsychologie (2011)
Andrew Keen. De digitale afgrond : hoe de huidige sociale online revolutie ons eenzamer en hulpelozer maakt (2012)
Jaron Lanier. Nee, je bent geen gadget (2010)
Uiteraard zijn er ook andere meningen en visies op dit onderwerp. Denk bijvoorbeeld aan Maurice de Hond met 'zijn' 'iPad-scholen' of een oud boek van Inez Groen en Jeroen Boschma: Generatie Einstein : slimmer, sneller en socialer : communiceren met jongeren van de 21e eeuw (uit 2006).
Klik hier voor een (lang) artikel over het belang van lezen en discipline en hier voor een eerder artikel over Manfred Spitzer (juli 2013).
(maandag 30 september 2013)
Hans van Duijnhoven
Homepage Achtergrondartikelen
Tamara, bedankt voor deze mooie samenvatting!
BeantwoordenVerwijderen