Athenaeum, Polak & Van Gennep 2017 (heruitgave), 637 pagina's - € 39,99
Verscheen in 2022 in de Paradigma reeks.
Lenen als E-book via bibliotheek.nl
Oorspronkelijke titel: Massa und Macht (1960)
Klik hier voor de 2e herziene druk uit 1983.
Wikipedia: Elias Canetti (1905-1994) en Massa en macht
Korte beschrijving
Dit is een ongewijzigde heruitgave van het standaardwerk over de psychologie van de massa uit 1960. De Duitstalige auteur ontving in 1981 de Nobelprijs voor literatuur. Zijn diepte- en massapsychologische analyse gaat over het gedrag van mensen in groepsverband. In zijn breed uitwaaierende verhandeling verwijst hij onder meer naar de geschiedenis en de antropologie. Hij beschrijft het gedrag van mensen in uiteenlopende groepen, zoals hooligans, theaterpubliek, feesten, politieke manifestaties, demonstraties, stakingen, maar ook religieuze bijeenkomsten, openbare terechtstellingen en veldslagen. Het is een literaire reflectie op de negatieve aspecten van massagedrag en de rol van macht van de alleenheerser en zijn bevelen, zoals zich dat met name in de eerste helft van de twintigste eeuw heeft geopenbaard. Geen gemakkelijk boek, maar in het licht van de nieuwe zorgen over de kracht van massale bewegingen nog steeds een potentiële bijdrage aan het actuele politieke debat.
Korte beschrijving op website uitgever
Elias Canetti, die beroemd werd met Het Martyrium, schreef in een weergaloze stijl een wetenschappelijk hoofdwerk dat ook buiten de wetenschap iconisch werd. Het geeft in bijzonder beeldende taal en met vele voorbeelden een diepte- en massapsychologische analyse van groepsvorming. Canetti toont hoe uit een schijnbaar heterogene groep mensen één nieuw en onheilspellend brullend wezen kan ontstaan.
Wat is de wil tot macht? Hoe beheers je massa’s? Canetti’s beschouwingen over grote gevolgen van massaliteit in het verleden en onverminderde massavorming, overal waar mensen samenleven, maken Massa en macht tot een standaardwerk. Naast een boeiend caleidoscopisch beeld van het verschijnsel macht is het óók een pleidooi voor het individu.
Fragment uit Hezemassa's
De hetzemassa vormt zich met het oog op een snel bereikbaar doel. Dit is haar bekend en nauwkeurig omlijnd, het is ook dichtbij. Ze is op doden uit, en ze weet wie ze wil doden. Met een ongeëvenaarde vastberadenheid gaat ze op dit doel af; het is onmogelijk haar daaromtrent te misleiden. Om zo'n massa in het leven te roepen is het genoeg dat dit doel bekend wordt gemaakt, dat het bericht verspreid wordt wie gedood moet worden. De concentratie op het doden is er een van bijzondere aard en wat intensiteit betreft door geen enkele andere te overtreffen. Ieder wil er deel aan hebben, ieder slaat toe. Om zijn slag te kunnen toebrengen, dringt iedereen tot zo dicht mogelijk bij het slachtoffer. Als hij het zelf niet kan treffen, wil hij zien hoe het door anderen getroffen wordt. Alle armen komen als uit een en hetzelfde schepsel. Maar de armen die raken hebben meer waarde en gewicht. Het doel is alles. het slachtoffer is het doel, maar het is ook het punt van de grootste dichtheid: het verenigt de handelingen van allen in zich. Doel en dichtheid vallen samen.
Een belangrijke reden voor het snelle aangroeien van de hetzemassa is de ongevaarlijkheid van de handeling. Er is geen enkel gevaar aan verbonden, want de superioriteit aan de kant van de massa is enorm. Het slachtoffer kan hun niets doen. Het vlucht of is vastgebonden. Het kan niet toeslaan; in zijn weerloosheid is het alleen nog maar slachtoffer. Het is bovendien voor zijn ondergang vrijgegeven. Zijn lot is bezegeld, voor zijn dood heeft niemand een sanctie te vrezen. De vrijgegeven moord neemt de plaats in van alle moorden die men zich moet ontzeggen, voor de uitvoering waarvan men zware straffen te duchten zou hebben. Een ongevaarlijke, toegestane, aanbevolen en met vele anderen gedeelde moord is voor verreweg het grootste deel der mensen onweerstaanbaar. Hierbij moet gezegd worden dat de doodsdreiging, waaronder alle mensen zelf staan en die onder velerlei camouflages altijd werkzaam is, ook als ze niet onophoudelijk onder ogen wordt gezien, een afwenteling van de dood op anderen tot een behoefte maakt. De vorming van hetzemassa's komt aan deze behoefte tegemoet. (p. 59-60)
Artikel van Albert de Booij over Massa en Macht
Terug naar Overzicht alle titels
Lenen als E-book via bibliotheek.nl
Oorspronkelijke titel: Massa und Macht (1960)
Klik hier voor de 2e herziene druk uit 1983.
Wikipedia: Elias Canetti (1905-1994) en Massa en macht
Korte beschrijving
Dit is een ongewijzigde heruitgave van het standaardwerk over de psychologie van de massa uit 1960. De Duitstalige auteur ontving in 1981 de Nobelprijs voor literatuur. Zijn diepte- en massapsychologische analyse gaat over het gedrag van mensen in groepsverband. In zijn breed uitwaaierende verhandeling verwijst hij onder meer naar de geschiedenis en de antropologie. Hij beschrijft het gedrag van mensen in uiteenlopende groepen, zoals hooligans, theaterpubliek, feesten, politieke manifestaties, demonstraties, stakingen, maar ook religieuze bijeenkomsten, openbare terechtstellingen en veldslagen. Het is een literaire reflectie op de negatieve aspecten van massagedrag en de rol van macht van de alleenheerser en zijn bevelen, zoals zich dat met name in de eerste helft van de twintigste eeuw heeft geopenbaard. Geen gemakkelijk boek, maar in het licht van de nieuwe zorgen over de kracht van massale bewegingen nog steeds een potentiële bijdrage aan het actuele politieke debat.
Korte beschrijving op website uitgever
Elias Canetti, die beroemd werd met Het Martyrium, schreef in een weergaloze stijl een wetenschappelijk hoofdwerk dat ook buiten de wetenschap iconisch werd. Het geeft in bijzonder beeldende taal en met vele voorbeelden een diepte- en massapsychologische analyse van groepsvorming. Canetti toont hoe uit een schijnbaar heterogene groep mensen één nieuw en onheilspellend brullend wezen kan ontstaan.
Wat is de wil tot macht? Hoe beheers je massa’s? Canetti’s beschouwingen over grote gevolgen van massaliteit in het verleden en onverminderde massavorming, overal waar mensen samenleven, maken Massa en macht tot een standaardwerk. Naast een boeiend caleidoscopisch beeld van het verschijnsel macht is het óók een pleidooi voor het individu.
De hetzemassa vormt zich met het oog op een snel bereikbaar doel. Dit is haar bekend en nauwkeurig omlijnd, het is ook dichtbij. Ze is op doden uit, en ze weet wie ze wil doden. Met een ongeëvenaarde vastberadenheid gaat ze op dit doel af; het is onmogelijk haar daaromtrent te misleiden. Om zo'n massa in het leven te roepen is het genoeg dat dit doel bekend wordt gemaakt, dat het bericht verspreid wordt wie gedood moet worden. De concentratie op het doden is er een van bijzondere aard en wat intensiteit betreft door geen enkele andere te overtreffen. Ieder wil er deel aan hebben, ieder slaat toe. Om zijn slag te kunnen toebrengen, dringt iedereen tot zo dicht mogelijk bij het slachtoffer. Als hij het zelf niet kan treffen, wil hij zien hoe het door anderen getroffen wordt. Alle armen komen als uit een en hetzelfde schepsel. Maar de armen die raken hebben meer waarde en gewicht. Het doel is alles. het slachtoffer is het doel, maar het is ook het punt van de grootste dichtheid: het verenigt de handelingen van allen in zich. Doel en dichtheid vallen samen.
Een belangrijke reden voor het snelle aangroeien van de hetzemassa is de ongevaarlijkheid van de handeling. Er is geen enkel gevaar aan verbonden, want de superioriteit aan de kant van de massa is enorm. Het slachtoffer kan hun niets doen. Het vlucht of is vastgebonden. Het kan niet toeslaan; in zijn weerloosheid is het alleen nog maar slachtoffer. Het is bovendien voor zijn ondergang vrijgegeven. Zijn lot is bezegeld, voor zijn dood heeft niemand een sanctie te vrezen. De vrijgegeven moord neemt de plaats in van alle moorden die men zich moet ontzeggen, voor de uitvoering waarvan men zware straffen te duchten zou hebben. Een ongevaarlijke, toegestane, aanbevolen en met vele anderen gedeelde moord is voor verreweg het grootste deel der mensen onweerstaanbaar. Hierbij moet gezegd worden dat de doodsdreiging, waaronder alle mensen zelf staan en die onder velerlei camouflages altijd werkzaam is, ook als ze niet onophoudelijk onder ogen wordt gezien, een afwenteling van de dood op anderen tot een behoefte maakt. De vorming van hetzemassa's komt aan deze behoefte tegemoet. (p. 59-60)
Artikel van Albert de Booij over Massa en Macht
Terug naar Overzicht alle titels
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen