Atlas Contact 2018, 335 pagina's - € 24,99
Lenen als E-book via bibliotheek.nl
Wikipedia: David Graeber (1961)
Korte beschrijving
Bullshit jobs' gaat over zinloos werk. De auteur, hoogleraar aan de London School of Economics, verbaast zich over de hoeveelheid banen die aan niets lijken bij te dragen. Binnen het neoliberale kapitalisme zou het toch niet mogelijk moeten zijn om banen te creëren die niet waardetoevoegend zijn? Het boek gaat eerst in op de definitie van een onzinbaan. Vervolgens worden vijf soorten onzinbanen beschreven; wachters (bijvoorbeeld conciërges), bullebakken (bijvoorbeeld telemarketeers), oplapwerkers (zoals 'ducktapers' in de IT), afvinkers (denk aan alle administratieve druk in de zorg) en opzichters (bijvoorbeeld overbodige superieuren). Daarna wordt duidelijk gemaakt wat het effect van onzinbanen op de mensen is. De auteur onderzoekt welke economische en maatschappelijke krachten zorgen voor een toename van onzinbanen en hoe het komt dat mensen c.q. de samenleving geen bezwaar maken tegen de groei van nutteloze werkgelegenheid. Het laatste hoofdstuk behandelt de politieke gevolgen van onzinbanen en aan welke oplossingsrichting de auteur denkt. Het boek is prettig geschreven en bevat veel voorbeelden. Met uitgebreide eindnoten en een literatuurlijst..
Tekst op website uitgever
Dankzij de technologie kunnen we voor de werkelijke productiebehoefte ongeveer met een vijftienurige werkweek toe, en toch werken we allemaal volle dagen. Een groot deel van ons werk moet dus wel bullshit zijn, stelde antropoloog David Graeber in een online artikel. De reacties waren explosief: heel veel mensen – over de hele wereld – bleken het fenomeen te kennen. Nota bene: een bullshit job is een baan waarvan de persoon zelf weet en vindt dat het een onzinbaan is. Graeber beschrijft in dit boek het hoe en waarom van deze banen, die voortkomen uit het kapitalisme maar er eigenlijk haaks op staan (ze zijn niet productief en lijken dus meer op de werkverschaffing in het voormalige Oostblok). Een andere bron van onzinbanen is onze calvinistische overtuiging dat werkeloos zijn slecht is. De geciteerde verhalen zijn hilarisch en tragisch tegelijk, en Graebers betoog is uniek in zijn helderheid en scherpte. Voor iedereen die anders wil kijken naar werk, kapitalisme en zingeving is dit boek een must-read.
_(cropped).jpg)
Hoe is het zover gekomen? En waarom is er zo weinig aandacht aan besteed? Een reden waarom er volgens mij zo weinig bekendheid aan dit verschijnsel wordt gegeven, is dat dit precies is wat er onder ons huidige economische systeem niet hoort te gebeuren: het feit dat zoveel mensen ongelukkig zijn omdat ze worden betaald om niets uit te voeren, gaat in tegen onze gemeenschappelijke aannames over de menselijke aard, en op diezelfde manier gaat het feit dat zoveel mensen überhaupt worden betaald om niets uit te voeren, in tegen al onze aannames over de werking van de vrijemarkteconomie. Voor een groot deel van de twintigste eeuw werden in socialistische staatsregimes die volledige werkgelegenheid hoog in het vaandel hadden staan, nepbanen gecreëerd als onderdeel van het openbare beleid. Tegelijkertijd werkten hun democratische rivalen in Europa en elders in elk geval samen aan het onnodig scheppen van werk en overmatige personeelsbezetting in de publieke sector of bij de overheid, als ze niet bezig waren met werkverschaffingsprogramma's zoals de Works Progress Administration (WPA) in de VS ten tijde van de crisis in de jaren dertig. Het was de bedoeling dat daaraan in de jaren negentig een eind zou komen, toen het Sovjetblok instortte en zich wereldwijd markthervormingen voordeden. Was de grap tijdens de Sovjet-Unie: 'wij doen alsof we werken, zij doen alsof ze ons betalen', in het nieuwe neoliberale tijdperk zou alles draaien om efficiëntie. Maar afgaande op werkgelegenheidspatronen was dit precies het tegenovergestelde van wat er gebeurde na de val van de Berlijnse Muur in 1989.
De reden waarom het verschijnsel niemand is opgevallen, komt dus deels doordat mensen simpelweg weigerden te geloven dat het kapitalisme zulke resultaten kon produceren, zelfs als dat betekende dat ze hun eigen ervaringen of die van hun familie of vrienden daarvoor moesten verloochenen. (pagina 154-155)
Hilarisch artikel: Nearly Half of You Reading This Have Bullshit Jobs (Daily beast, 18 mei 2018)
David Graeber heeft het in zijn boek over vijf soort bullshit jobs. Hij noemt ze: flunkies, goons, duk tapers, box-ticking en taskmasters.
Artikel: Wie verricht er (on)zinnig werk? - Zinloze banen Volgens antropoloog David Graeber hebben steeds meer mensen een baan zonder maatschappelijk nut. Vinden ze dat zelf ook? (NRC, 6 februari 2018)Lees ook van David Graeber: Schuld : de eerste 5000 jaar (uit 2012) of van Richard Sennett: De ambachtsman : de mens als maker (uit 2008)
Terug naar Overzicht alle titels
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen