Matthew B. Crawford

De wereld buiten je hoofd : een filosofie van de aandacht
De Bezige bij 2015, 367 pagina's - € 29,90

Oorspronkelijke titel: The World Beyond Your Head: On Becoming an Individual in an Age of Distraction (2015)

Wikipedia: Matthew B. Crawford (1965)

Korte beschrijving
De Amerikaan Crawford, opgeleid als natuurkundige en filosoof, combineert een baan als wetenschappelijk medewerker aan de Universiteit van Virginia met zijn werk als maker van onderdelen voor motoren. In dit derde boek van hem gaat hij de discussie aan met de Verlichting. Deze wijsgerige stroming heeft in haar verzet tegen onderdrukking van de mens door tirannen te radicaal gekozen voor het gezichtspunt de mens uitsluitend als rationeel wezen op te vatten. Een wezen dat volstrekt autonoom zou zijn. Hiermee werd de mens opgesloten in zijn eigen hoofd. En tegelijkertijd vatbaar (er is immers geen externe norm) voor manipulatie door de liberale vrije markt. Crawford pleit voor een opvatting waarin de mens gezien wordt als een belichaamd wezen, dat handelt in de wereld. Dat brengt met zich mee dat de mens samen met de anderen aandachtig met de wereld omgaat en op die manier gestalte geeft aan zijn individualiteit. Hoewel geen gemakkelijk onderwerp, weet Crawford op een heldere manier, met behulp van verhalen, zijn ideeën adequaat te verwoorden.

Tekst op website uitgever
We klagen vaak over ons te drukke leven en voelen ons belaagd door voortdurende afleiding. Met de toenemende afwezigheid van gerichte aandacht lijkt onze denkwereld steeds gefragmenteerder te worden.
Matthew Crawford onderzoekt aan de hand van de intense aandachtsspanne van ijshockeyspelers, topkoks en glasblazers hoe we onze verloren auto nomie weer terug kunnen vinden. Hij plaatst de vertrouwde drukte van het dagelijks leven tegenover bijvoorbeeld het langzame ambacht van pijporgelbouwers. De huidige aandachtscrisis wordt vaak toegeschreven aan de digitale ontwikkelingen, maar die zijn er slechts oppervlakkig debet aan. In zijn boek legt Crawford de werkelijke oorzaken bloot, die zich bevinden in de wortels van onze westerse cultuur.
De wereld buiten je hoofd is onmisbaar in het hedendaagse leven en leert ons hoe we ons staande kunnen houden in deze hectische wereld.

Interview: Voor stilte hoor je geen geld te vragen (NRC, vrijdag 13 november 2015)
Vraag: Wat gebeurt er als wij telkens toch ingaan op die smakelijke prikkels? Is het erg om verslaafd te zijn aan CandyCrush of door een advertentie te worden afgeleid?
MC: "Als wij niet meer in staat zijn ons te richten op dingen die concentratie vereisen, gaat dat ten koste van onze intellectuele biodiversiteit. Het is eenvoudiger om met vrienden te discussiëren over de laatste aflevering van Sons of Anarchy dan over een boek van Aristoteles. Wij denken dat diversiteit een gevolg is van vrije keuze. Maar het huidige marktideaal, waarbij die vrije keuze voorop staat, leidt eerder tot een monocultuur omdat we sneller geneigd zijn dezelfde dingen te kiezen. Bovendien worden we te veel afgeleid door in elkaar gezette werkelijkheden, die verschillen van spontane interacties."

Fragment uit Inleiding: Aandacht als cultureel probleem

Opdringerige reclame is echter nog maar het topje van een grotere culturele ijsberg. Enkele positieve aspecten die onze aandacht opeisen zijn niet minder verontrustend dan de ongewenste aspecten. Het is tegenwoordig moeilijk een krant of tijdschrift open te slaan zonder een klacht te lezen over ons gefragmenteerde geestelijke leven, onze kleine aandachtsboog en een wijdverbreid gevoel dat we almaar worden afgeleid. De aanleiding voor zo'n verhaal is vaak een of andere neurowetenschappelijke bevinding over hoe de bedrading in onze hersenen verandert door onze vluchtige wijze van informatie verzamelen en door allerlei elektronische prikkels. Hoewel het in de eerste plaats om een vermogen van de individuele geest gaat, is het duidelijk dat aandacht ook een acuut collectief probleem van het moderne leven is geworden; een cultureel probleem. (pagina 13)

Lees o.a. ook: Manfred Spitzer. Digitale dementie : hoe wij ons verstand kapotmaken (2013)

Terug naar Overzicht alle titels