Thomas Decreus

Een paradijs waait uit de storm : over markt, democratie en verzet
EPO 2013, 159 pagina's - € 15,--

Korte beschrijving
Dit boek biedt een indringende analyse van de verhouding tussen de vrije markt en de democratie, c.q. de democratische idealen. Het relativeert de verdiensten van het vrije ondernemerschap en van de privatisering, vermarkting, van collectieve diensten. De 'vrije markt' produceert een mensbeeld dat het egoïsme van de mens niet ziet als een te beteugelen aandrift, doch als een positief gegeven. De schrijver wijst op de grote gevaren van deze ideologie. Verder betoogt hij dat het primaat van de markt de democratie bedreigt en dat het de materiële en maatschappelijke ongelijkheid tussen mensen bevordert. Veel aandacht gaat uit naar de manieren waarop in de Griekse oudheid met volharding werd gestreefd naar gelijkheid, gelijkwaardigheid tussen mensen. Het boek wil een bijdrage zijn tot het doordenken van de stand en gang van zaken in ons maatschappelijk bestel. Het verwijst naar relevante literatuur uit vroegere en actuele tijden. Het is prikkelend geschreven en goede literatuur voor een ieder die wil (mee)denken over onze politieke en sociaal-economische toekomst.

Klik hier voor een gesprek dat Wim Brands op zondag 2 maart 2013 had met Thomas Decreus (1984). Klik hier voor zijn blog.

Klik hier voor een artikel uit De Morgen (21 februari 2013) - 'Niet bang van de botsing'

Fragment uit hoofdstuk 1. Triomf van het marktdenken
De nieuwe bestuurder: de technocraat
Wanneer de markt de nieuwe soeverein wordt, treedt ook een nieuw type bestuurder op de voorgrond die in staat is de soevereiniteit van de markt zo goed mogelijk te dienen.
De technocraat is precies dit type bestuurder. De technocraat is iemand die politieke taken uitvoert, maar niet langer als politicus optreedt. Hij is veeleer een specialist die economische en sociale processen op objectieve en wetenschappelijke wijze weet te analyseren om daar vervolgens een al even objectief en wetenschappelijk verantwoord beleid op te enten. Hierdoor verheft de technocraat zich boven het partijpolitieke gekakel en verwordt de politiek tot een soort management. (pagina 47)

Nieuwe vijanden
Het marktdenken wijst niet enkel werklozen met de vinger vanwege hun 'onproductiviteit.' Het bekijkt met toenemende argwaan ook zachtere sectoren zoals de (socio)culturele sector. Ook het populair-politieke discours stelt deze sector steeds vaker voor als wereldvreemd en claimt dat hij teert op subsidiegeld. Het is een van de redenen waarom de zachtere sectoren aan toenemende disciplinering worden onderworpen. Onder het mom van professionalisering dringen beleidsmakers marktprincipes op aan organisaties en sectoren waarop dergelijke principes niet van toepassing zijn. Soms gaan ze nog verder, en beginnen ze drastisch te snoeien in budgetten voor bijvoorbeeld cultuur. Nederland vormt er een  tragisch voorbeeld van. En Vlaanderen lijkt hetzelfde pad op te volgen. De fundamentele logica is dezelfde als diegene die achter de heksenjacht op werklozen schuilt: zachtere sectoren steken stokken in de economische wielen. Ze verteren meer dan ze opbrengen, en moeten dus zo snel mogelijk verdwijnen. (pagina 52-53)

Fragment uit hoofdstuk 2. Markt versus democratie
Net zoals de victoriaanse seksuele moraal uitermate beklemmend was en aanleiding gaf tot tal van psychosociale stoornissen in de klassen waarin deze moraal dominant was, zo is ook de hedendaagse cultuur van permanente competiviteit en flexibiliteit simpelweg beklemmend en ondraaglijk. De hysterici en neuroten van de Victoriaanse tijd zijn de borderliners en burn-outs van nu. Het is geen toeval dat we een toename zien van psychische aandoeningen in een cultuur die het sociale heeft gereduceerd tot het individuele en het individu tot zijn meetbare prestaties. Het is evenmin toeval dat een dergelijke cultuur aanzet tot escapisme in de vorm van toenemend drugmisbruik, pornografie en zinloos geweld. Deze uitspattingen zijn de schaduwzijde van een maatschappij die falen en verliezen uit haar symbolisch vocabularium heeft geschrapt en enkel nog oog heeft voor winnen, scoren en presteren. (pagina 60)

Terug naar Overzicht alle titels