Prometheus 2016, 115 en 140 pagina's (keerdruk) - € 19,95
Wikipedia: Ewald Engelen (1963) en Marianne Thieme (1972)
Korte beschrijving
Boek met twee voorkanten (een keerdruk): Marianne Thieme en Ewald Engelen schreven ieder hun eigen radicale ecocentrische pamflet, gebundeld in één boek. De een vanuit politiek-ecologisch perspectief, de ander vanuit economisch gezichtspunt. De delen zijn ongelijksoortig van kwaliteit, maar allebei absoluut lezenswaardig. De meeste politici kiezen voor marginale veranderingen binnen de status quo, waarbinnen ze zich richten op meer economische groei en meer vrijhandel. Thieme en Engelen pleiten voor een radicale koerswijziging. Wanneer we aandacht voor relaties, milieu, dierenwelzijn, onderwijs en gezondheid als belangrijkere indicatoren gaan zien dan de dode letter van het BBP (bruto binnenlands product) kunnen we het tij keren. Scherpe analyse van ons economisch en maatschappelijk bestel, dat aan het einde van zijn levenscyclus lijkt gekomen. Een 'must read' voor iedereen die denkt dat we er met het oplappen van het oude model wel komen. Uitvoering: geen kleurendruk, geen illustraties, paperback. Bevlogen boek, goed voor een redelijke lezerskring.
Korte beschrijving op website uitgever
Marianne Thieme en Ewald Engelen waarschuwen tegen de onhoudbaarheid van de huidige politieke en financiële keuzes. Als een kanarie in de kolenmijn signaleren zij gevaren die onze toekomst bedreigen. Dat het fossiele denken gedurende lange tijd zo'n beetje alle verzamelde reserves aan fossiele brandstoffen erdoor heeft gejaagd. Dat honger niet het gevolg is van te weinig voedselproductie, maar dat het vooral gaat over voedselverdeling en -verspilling. Dat de strijd om water er niet een is van de verre toekomst.
De meeste politici en wetenschappers kiezen voor marginale veranderingen binnen de status quo waarbinnen we ons richten op meer economische groei en meer vrijhandel. Marianne Thieme en Ewald Engelen pleiten voor een radicale koerswijziging. Thieme vanuit ecologisch oogpunt, Engelen vanuit economisch perspectief. Ze komen tot een gemeenschappelijke conclusie: het financiële systeem en het politieke stelsel zijn volledig vermolmd. Plan B is onontkoombaar.
Het tekent een op hol geslagen financieel systeem dat steeds meer spaargeld van steeds meer mensen uit steeds meer landen moet opzuigen om het piramidespel te kunnen blijven spelen. Ondertussen snakt het kleinbedrijf naar krediet, schreeuwen groene ondernemers om investeringen, kraakt de infrastructuur in zijn voegen, hunkeren pas afgestudeerden naar een kans, schreeuwt het milieu om duurzame productie en consumptie en vluchten steeds meer armen naar het rijke Westen omdat er in het land van herkomst armoede, onderdrukking en oorlog heerst. Als er ergens vraag naar krediet bestaat is het daar wel. Op de radar van de belegger verschijnt het niet eens. pak 'm beet 5 procent rendement per aandeel is zo'n beetje de ondergrens, terwijl beursgenoteerde grootbanken 12 procent beloven en private-equityfondsen en hedgefondsen daar vaak zelf boven zitten. En dus komen alleen producten in aanmerking die door de wasstraat van een bancaire balans zijn heengegaan.
Met eigen vermogens van 3 procent (en fiscaal gesubsidieerde schuld van 97 procent) zijn bancaire balansen ook na de crisis nog altijd de grote winstvermenigvuldigers. Vandaar ook dat onze pensioenfondsen liever virtuele weddenschappen aangaan met banken dan te investeren in wind- en zonne-energie in eigen land. Het is veiliger om je met de andere lemmingen in het ravijn te storten, dan om je kapitaal te steken in iets waar mens, dier en milieu werkelijk wat aan hebben. (pagina 51)
Volgens Robert Reich.voormalig minister van arbeid in de VS, heeft elke burger in de westerse samenleving vier zielen: die van de consument, de belegger, de werknemer en de burger. De permanente strijd tussen die ver zielen zou leiden tot de instabiliteit zoals we die telkens in andere verschijningsvormen, maar ook steeds heviger zien ontstaan. Ewald Engelen merkt terecht op dat naast die vier zielen elk van ons ook nog andere rollen in zich draagt zoals die van kind, ouder, neef, nicht, vriend(in), schoonmoeder, collega, studiegenoot. Ook in die rollen strijden verschillende belangen om voorrang.
Het feit dat we welvaart tot ongekende hoogte is gestegen, doet niets af aan het feit dat een kleine planeet met een groeiende wereldbevolking en dito behoefte niet in staat kan zijn tot ongebreidelde groei. Groei is een onhoudbaar concept op een planeet die niet meegroeit en waar de wereldbevolking explosief groeit.
De irrationaliteit die burgers, banken en politici kenmerkt, kenmerkt ook kiezers. Belooft Diederik Samson dat een stem op hem kan zorgen dat 'het rechtse rotbeleid' uit het torentje verdreven kan worden, dan geloven grote groepen kiezers dat, omdat de wens de vader van hun gedachten is, Belooft Mark Rutte de kiezers om 'het rode gevaar' uit het torentje te houden en doet hij daar een bonus van 1000 euro bovenop voor 'elke hardwerkende Nederlander' die op hem stemt, dan trekt ook dat grote groepen kiezers ondanks de ongeloofwaardigheid van de belofte. Een coalitie uit het ongerijmde die binnen een week na al die elkaar uitsluitende beloften gesmeed wordt, vormt het ondersteunende bewijs van die irrationaliteit.
Het is geen toeval dat in een systeemcrisis die we over ons afroepen, we niet alleen te maken hebben met plofkippen, maar ook met plofwielrenners, plofbanken, plofpensioenen, plofhypotheken, een plofmunt en met plofpolitici en plofpolitiek partijen. Ze hebben allemaal te maken met onze groei- en schuldverslaving en de valse hoop dat de bomen tot in de hemel zouden kunnen groeien. En als ze dat niet voor ons allemaal kunnen, dat ze dan in elk geval voor ieder van ons persoonlijk tot in de hemel zouden kunnen groeien.
Het traditionele groeimodel is uitgewerkt en biedt geen zicht op een duurzame toekomst. Een dergelijk desastreus groeimodel zien we ook in de veehouderij.
Economische groei vormt niet de oplossing, maar is het probleem. Het is de logica van een piramidespel om te stellen dat groei ervoor kan zorgen dat we niet krimpen. Daarom is revolutie meer noodzakelijk dan ooit. (pagina 137-138)
Artikel: De markteconomie is groots, maar we willen het vervangen door een ander systeem - het naar een volgend niveau tillen (1 mei 2016)
Lees ook van Ewald Engelen: De schaduwelite voor en na de crisis : niets geleerd, niets vergeten (2013)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen