Paul Mason 2

Een stralende toekomst : een radicaal pleidooi voor menselijkheid
De Bezige bij 2019, 416 pagina's  - € 29,99

Oorspronkelijke titel: Clear Bright Future : a radical defense of the human being (2019)

Wikipedia: Paul Mason (1960)

Korte beschrijving
Paul Mason (1960) is in Groot-Brittannië een bekende linkse journalist, die probeert om de wereld in marxistische termen te duiden. Mason neemt wel gedateerde inzichten van Karl Marx en latere marxisten kritisch onder handen, maar hij houdt vast aan hun humanistische boodschap. De triggers voor het schrijven van dit boek zijn overwegend de opkomst van Donald Trump, de zwakte van linkse partijen en de nieuwe technologieën en het gebruik van algoritmen in de online-wereld die ons dreigen te reduceren tot 'politieke zombies'. 'Met Trump heeft een reactionaire theorie de overhand gekregen... namelijk dat ongelijkheid – wat betreft ras, sekse en economische status – verankerd is in onze genen... Dit is van alle problemen het moeilijkst te overwinnen omdat het zo diep geworteld is in de economische praktijk van de afgelopen dertig jaar.' Mason gelooft dat linkse politieke partijen zich opnieuw kunnen uitvinden – de titel van het boek is niet ironisch bedoeld. Hij is slordig in zijn taalgebruik en argumentatie, maar schrijft soms ook intrigerende, wetenschapsfilosofische bladzijden. Met eindnoten en een register.

Tekst op website uitgever
Onder invloed van het vrijemarktdenken hebben oude idealen als burgerschap, moraal en individuele autonomie moeten plaatsmaken voor zelfzucht, hiërarchie en consumentisme. Volgens Paul Mason bevinden we ons op dit moment op een kantelpunt. Onze op humanistische grondslagen gebouwde wereld wordt ernstig bedreigd: de democratie ligt onder vuur, autocratische regimes zijn in opkomst en de waarheid wijkt voor fake news. Bovendien gaat ons denken ten gronde aan fatalisme: we zien onszelf als wezens die gestuurd worden door ons brein en onze genen, door mechanismen van de markt of door de algoritmen van Big Tech.

In Een stralende toekomst roept Paul Mason op tot een humanistische revolutie, waarin de mens – geïnspireerd door de ideeën die ons sterk maakten – het heft in eigen hand neemt op weg naar een stralende, menselijke toekomst.

Fragment uit 16. Weer je tegen het gevaar
'Hebt u ook niet het gevoel,' vroeg de dichter Stephen Spender aan George Orwell, 'dat u de gebeurtenissen van de laatste tien jaar altijd beter wist te voorspellen dan, bijvoorbeeld, het kabinet?'  Dit was in juni 1940. De Londense treinstations werden overspoeld door soldaten die waren geëvacueerd uit Duinkerken. Het buitenlandbeleid van de Britse elite lag in puin, het halve kabinet neigde naar een bestand met Hitler en het Verenigd Koninkrijk was zo goed als weerloos.
  Orwell, die al in 1936 had voorspeld dat er oorlog met Duitsland zou komen, antwoordde: 'Waar ik het gevoel heb dat mensen als wij de situatie beter begrijpen dan zogenaamde deskundigen, zit hem dat niet in het vermogen om specifieke gebeurtenissen te voorspellen, maar in het vermogen om te begrijpen in wat voor wereld we leven.'
  Dit is een vermogen dat het liberale centrum in onze tijd ontglipt. Nu de markteconomie instort en figuren als Trump hun conventionele politieke rivalen aan alle kanten overtroeven, komen de gevestigde intellectuelen en politici net zo dommig uit de verf als in Orwells tijd. Ze dachten dat ze in een systeem leefden dat zichzelf automatische stabiliseerde, maar het heeft zichzelf gedestabiliseerd.
  Toch spreekt uit Orwells woorden een sterke menselijke reflex, namelijk die om te begrijpen in wat voor wereld we leven. Als we die toepassen op het hier en, zullen we moeten accepteren dat de opgebouwde spanningen in het systeem zullen leiden tot een ontploffing, al kunnen we niet precies voorspellen wat voor vorm die zal aannemen. De elites die de boel de laatste vier decennia hebben gerund zijn karakterloze figuren, die in staat zijn tot allerlei compromissen met autoritair rechts en heel makkelijk los te weken zijn van hun democratischer principes. Dit is op zich al uiterst waardevolle kennis, zolang je er niet door verlamd raakt.
  De dynamiek die achter de brexit zat, Trump aan de macht bracht en openlijk racistische partijen groot maakte in Italië, Zweden, Hongarije en Nederland zal niet zomaar van het toneel verdwijnen. (pagina 335-336)

Lees ook: Postkapitalisme : een gids voor de toekomst (2016) en het nieuwe boek van Rutger Bregman: De meeste mensen deugen (verschijnt september 2019)

Terug naar Overzicht alle titels