vrijdag 12 juni 2020

Masha Gessen


Hoe overleef je een autocratie : Donald Trump en de vernietiging van de Amerikaanse democratie
De Bezige bij 2020, 300 pagina's - € 22,99

Oorspronkelijke titel: Surviving autocracy (2020)

Wikipedia: Masha Gessen (1967)

Korte beschrijving
De auteur is ervan overtuigd dat Donald Trump uit is op de vernietiging van de Amerikaanse democratie. De auteur, oorspronkelijk wonend in Rusland, zag daar hoe Poetin erin slaagde een autocratie te vestigen. In een aantal opmerkelijke bijdragen beschrijft hij het controversiële presidentschap van Donald Trump en waarschuwt hij dat een autocratie alleen vermeden kan worden als Trump de verkiezingen in 2020 verliest. Het door Trump georkestreerde beleid, vaak vormgegeven via Twitter, wordt gelardeerd door leugens, xenofobie en bewust uitlokken van tegenstellingen. Maar Trumps minachting voor de overheid en zijn neerkijken op expertise en vakmanschap bleven ook na zijn verkiezing bestaan. Trump ziet de Verenigde Staten als een bedrijf, een ouderwetse van bovenaf geleide onderneming, het type dat wordt bestuurd door middel van pure machtsuitoefening. Gessen noemt Trumps incompetentie militant van aard hetgeen duidelijk blijkt uit zijn omgaan met de Covid-19-pandomie. De economische malaise die erdoor is ontstaan, is gunstig voor een autocraat. Deze zeer actuele uitgave is voorzien van bronverwijzingen in eindnoten.

Tekst op website uitgever
Voor iedereen die het controversiële presidentschap van Donald Trump wil begrijpen, is Masha Gessens werk essentiële lectuur. Gessen groeide op in de Sovjet-Unie en deed als journalist verslag van de wederopstanding van het totalitarisme in het Rusland van Poetin. Meer dan wie ook is Gessen in staat de kenmerken van autocratie te herkennen en te analyseren.

In de aanloop naar de verkiezingen van 2020 geeft dit boek een onmisbaar overzicht van de rampzalige jaren van Trumps presidentschap – ook tijdens de coronacrisis. Hoe overleef je een autocratie? laat haarfijn zien hoe in het Amerika van Trump vaste democratische waarden en instellingen worden afgebroken, hoe het abnormale normaal wordt – terwijl de wereld toekijkt. Gessens boek is een baken in rumoerige tijden en een oproep tot permanent verzet tegen de voortdurende aanval op de Amerikaanse democratie.

Fragment uit 4. We zouden het een kakistocratie kunnen noemen
Trumps minachting voor topkwaliteit is noch een persoonlijke gril, noch een anomalie onder autocraten uit heden en verleden. Het gaat hier om logica: ze vinden, dat het werk van de overheid alleen maar spot verdient, en dus gaan ze door met dat bespotten als ze aan de macht zijn. Het is een integraal onderdeel van hun algemene instelling: dit zijn mannen die doelbewust en openlijk het slechtste naar boven halen wat mensen te bieden hebben. Trumps minachting voor topkwaliteit past goed bij zijn publieke bespotting van een gehandicapte journalist, net zoals Poetins minachting tot uiting komt in zijn gebruik van humor uit de goot. Trumps project is het slechtst denkbare bestuur: een kakistocratie.
  Op de dag dat Trump aantrad was nog niet de helft van zijn kabinet officieel benoemd; zijn voorgangers hadden bij hun aantreden de meeste of, in het geval van Bill Clinton, alle kabinetsposten gevuld. Vier weken na de inhuldiging was er voor pas vierendertig van de zevenhonderd functies waar toestemming van de Senaat voor vereist was zelfs maar een kandidaat naar voren geschoven. Met de Republikeinen in beide huizen van het Congres in de meerderheid hoefde Trump op weinig tegenstand te rekenen ten aanzien van de personen die hij voordroeg - als hij maar met namen was gekomen. De aanname op Capitol Hill was dat de aantredende president zich hier niet op had voorbereid, verrast als hij was door zijn verkiezingszege. Maar Trump was er duidelijk ook niet in geïnteresseerd om zijn kabinet rond te krijgen - hij leek ervan overtuigd dat een groot deel daarvan helemaal gene bestaansrecht had. (pagina 40-41)



Fragment uit 22. 'Wij' - wie zijn dat eigenlijk?
Twee andere academici, de econoom Griffin Edwards en de jurist Stephen Rushin, kwamen met een hypothese: 'Niet alleen Trumps opruiende taal tijdens de hele politieke campagne droeg bij aan de stijging van het aantal haatmisdaden. Wij vermoeden dat die retoriek in de ogen van de daders werd gerechtvaardigd doordat hij tot president werd gekozen. Dat voedde de snelle stijging van het aantal haatmisdrijven.' Een derde groep drie politicologen van de universiteit van Massachusetts in Amherst, maakte een analyse van gegevens uit verkiezingsonderzoeken in 2016 om te bezien wat Trump de meeste stemmen had opgeleverd: zorgen om de economie of racistische en seksistische uitlatingen: 'Wij komen tot de conclusie dat economische afwegingen weliswaar een belangrijke afweging zijn geweest, maar dat rasgerelateerde opinies en seksisme veel belangrijkere redenen zijn geweest om Trump te steunen.' Trump, schreven ze, had ingehaakt op het gevoel van een deel van de blanke keizers dat ze, anders dan vroeger, werden gemarginaliseerd en geschoffeerd. Hij haalde ook stemmen binnen door minachting te tonen voor zijn tegenstander en door vrouwelijke journalisten te beledigen, en zelfs ene geluidsopname waarin hij opschepte over het seksueel intimideren van vrouwen leverde hem steun op. Samen schetsen deze drie studies een portret van het trumpisme: racistische en seksistisch ressentiment, dat door Trump een stem krijgt en zich door zijn verkiezing gesterkt weet, leidt tot meert geweld tegen het groeiende aantal mensen dat door Trump niet tot het Amerikaanse volk gerekend wordt. (pagina 232-233)

Twee artikelen waarin boeken over democratie en elites naar voren worden gehaald (april/mei 2020)

Lees vooral ook: Verloren land : de zeven stappen van democratie naar dictatuur van Ece Temelkuran (uit 2019) of Het einde van de waarheid : over leugens in het tijdperk van Trump van Michiko Kakutani (uit 2018) 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen