zondag 16 mei 2021

Wim Voermans

Het land moet bestuurd worden : Machiavalli in de polder
Prometheus 2021, 279 pagina's -  € 22,50

Wikipedia: Wim Voermans (1961)

Korte beschrijving
Hoe kan het dat in een land van minderheden, een land waar voortdurend wordt overlegd en gepolderd, toch daadkrachtig wordt bestuurd? Hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans gaat in dit boek op zoek naar een antwoord op die vraag. Op een toegankelijke manier loodst hij de lezer door middel van een ‘verhalende wandeling’, zoals hij het zelf noemt, langs gebeurtenissen uit het verleden en langs recente ontwikkelingen. Wat voor bestuurstraditie kent Nederland? Wanneer is sprake van een effectief bestuur? Wat voor soort leiders zijn daarvoor nodig? In hoeverre is de persoonlijkheid van de leider daarbij van belang of zijn het veeleer de omstandigheden die bepalend zijn? Aan de hand van anekdotes, ideeën van grote denkers en daden van bestuurders uit heden en verleden beschrijft Voermans op een toegankelijke manier het Nederlandse stelsel. Met notenapparaat, bibliografie, personen- en zakenregister.

Tekst op website uitgever
In een versplinterd politiek landschap werden de afgelopen tien jaar de grootste systeemveranderingen van na de Tweede Wereldoorlog doorgevoerd. De arbeidsmarkt, de woningmarkt, de energiemarkt, het bankenstelsel, het pensioenstelsel, het zorgstelsel, om er maar een paar te noemen, gingen allemaal op de schop. Hoe kon dat met kabinetten die opereerden zonder een vaste meerderheid in het parlement? Was het de poldercultuur, die ons op papier onbestuurbare land bij elkaar en gaande houdt? Of was het de leiderskwaliteit van premier Rutte? Waren het de omstandigheden of misschien de nieuwe polderregenten?

In Het land moet bestuurd worden gaat Wim Voermans op zoek naar mogelijke verklaringen. Politieke en bestuurlijke, maar ook historische: zitten die fragmentatie en dat polderen in onze aard? Herhaalde de geschiedenis zich de afgelopen tien jaar gewoonweg, of verlegden de accenten zich wellicht permanent? Besturen werd in elk geval in korte tijd belangrijker en technischer dan ooit, en bestuurders werden professioneler. Ze overvleugelen inmiddels onze volksvertegenwoordigingen, en onttrekken zich steeds meer aan de greep van regels en van de instanties die hen moeten controleren, die tegenwicht en tegenmacht moeten bieden, zoals gebeurde in de toeslagenaffaire. Een tendens die nog verder werd versterkt door het coronavirus. Ontstaat er een nieuwe regentencultuur? Wat betekent dat voor onze democratie? Is die in gevaar en moeten we die weer opeisen?

Fragment uit 5. Paalrot in de pijlers
Besturen als doel op zich

Besturen is en blijft altijd mensenwerk. Maar in een cultuur die besturen toch vooral als een vak ziet en waarin burgers, wars van politieke haarkloverij, besturen liefst uitbesteden wordt de uitvoering snel een uitzichtloos bedrijf. Bestuurders worden daardoor min of meer ambtenaren en lopen het risico steeds meer op elkaar betrokken te raken en in een eigen parallelle werkelijkheid terecht te komen (bestuurlijke verblinding). Een wereld waarin besturen en bestuurders zichzelf sluipenderwijs als doel in zichzelf gaan zien en zich verschansen. Niet langer de realiteit waarin die bestuurders keuzes maken in opdracht van de kiezer, die het beste weet en het laatste woord heeft. Ook niet meer de wereld waarin het bestuur een beperkt, voorwaardelijk en tijdelijk mandaat heeft om te beslissen, maar een andere parallelle, eigen systeemwereld waarin bestuurders volgens een eigen bestuurlijke logica keuzes maken en vaak vooral met elkaar en hun eigen organisaties in de weer zijn. Wat Daalder al zag als het 'in het gedrag en in de gedachten van vele Nederlandse bestuurders aanwijsbare gevoelen dat gezag zichzelf legitimeert'. daarachter schuilen vaak geen kwade bedoelingen, maar er is eerder sprake van op zichzelf onschuldige processen waarbij bestuurders en ambtenaren, via internalisering van bureaupraktijken en processen van professionalisering, langzamerhand het contact met de werkelijke leefwereld kwijtraken en een andere werkelijkheidsbeleving krijgen. (pagina 201)


Terug naar Overzicht alle titels


Geen opmerkingen:

Een reactie posten

De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen