Boom 2020, 285 pagina's - € 24,90
Wikipedia: Tinneke Beeckman (1976)
Korte beschrijving
Tinneke Beeckman schreef met dit werk alweer haar derde filosofische verhandeling. Haar eerste boek ging over Spinoza ('Door Spinoza's lens', 2012)*, haar tweede over de Verlichting ('Macht en onmacht', 2015)** en dit boek gaat over Machiavelli. Machiavelli (1469-1527) was en is een belangrijk denker, die de politieke theorie en praktijk analyseerde en vond dat vrijheid het doel van al het politieke handelen moet zijn. De Belgische filosofe Tinneke Beeckman analyseert de denkbeelden van Machiavelli en toont in dit boek aan hoe belangrijk en relevant diens denkbeelden zijn voor het hedendaagse politieke toneel. Volgens Machiavelli ligt het conflict altijd ten grondslag aan politiek. In de voortdurende strijd tussen elite en massa proberen beide zoveel mogelijk vrijheid te veroveren. Dit conflict moet niet verdoezeld worden, maar als dit conflict op een goede manier wordt aangegaan, zal uit deze strijd een betere samenleving geboren worden. Beeckman weet op heldere wijze de ingewikkelde ideeën van Machiavelli voor de lezer te verduidelijken.
Tekst op website uitgever
Waarom zou je Machiavelli (1469-1527) lezen – de term ‘machiavellisme’ staat toch voor manipulatie, bedrog en machtshonger? Dat dacht Tinneke Beeckman ook. Maar dankzij Spinoza ontdekte ze een andere Machiavelli: een geniale politieke denker uit de renaissance en passionele liefhebber van vrijheid.
Machiavelli is bij uitstek een denker voor een wereld in crisis. En zijn denken getuigt van een aanstekelijk lef om ideeën te lanceren én om te handelen. Beeckman bespreekt Machiavelli’s originele inzichten: politiek draait om conflict, noodzaak en tegenslag brengen het beste in jezelf naar boven en politieke deugdzaamheid verschilt van de klassieke moraal. Machiavelli hield leiders en burgers een spiegel voor: wat betekenen macht, gezag en burgerschap? En wanneer leef je echt in vrijheid? Beeckman bespreekt deze vragen en inzichten nauwgezet en betrekt ze op de actualiteit.
In dit uitdagende boek voert Beeckman de lezer niet alleen naar het hart van Machiavelli’s denken, ze laat ook zien dat Machiavelli’s werken een rijke schatkamer zijn vol wijze, scherpe en helder geformuleerde inzichten die van groot belang zijn voor burgers van nu.
Fragment uit 8. Waarom een spiegel nodig is
Wie heeft nog autoriteit?
Een bekwame, succesvolle vorst slaagt erin burgers te inspireren en aan zich te binden. Alleen dan heeft zijn project kans van slagen. Volgens de Florentijn probeert een verstandig politicus passie mee te nemen in zijn project. Tegen passie kan je nooit langdurig en met succes ingaan. Machiavelli zoekt met zijn analyse een nieuwe normativiteit: slagen leiders erin hun positie en de staat te laten bestaan (mantenere lo stato)? Kunnen zij een politieke gemeenschap creëren waarin burgers de pluraliteit (de verdeeldheid tussen volk en elite) aanvaarden? Kunnen zij iedereen naar een gemeenschappelijk belang doen kijken?
Machiavelli beantwoordt een belangrijke vraag van de moderniteit: waarop berust autoriteit? In elk geval niet op permanente onderdrukking en overheersing. Burgers moeten uiteindelijk instemmen - niemand kan tégen het volk in regeren. Machiavelli's schijnbaar meedogenloze bespreking van emoties en strevingen in het politieke theater hangt samen met een gevoel van urgentie. Concreet levert hij advies over wat een nieuwe heerser moet doen, zoals Lorenzo de' Medici, om overtuigend macht te verwerven, en over een verenigd Italië te regeren. Dit is wat Machiavelli in het laatste hoofdstuk van Il principe vraagt: hij doet een 'oproep om voorop te gaan in de verdediging van Italië, en het van barbaarse overheersing te bevrijden'(IP, XXVI). Voor deze taal kan een prins zich niet meer op de bestaande, traditionele regels beroepen, want die leveren gene politieke stabiliteit meer.
In de oudheid heeft de legitieme politieke autoriteit een metafysische grond: de wereld wordt bezield door een kosmische orde, een goddelijke wet. Die natuurlijke, hiërarchische orde is in de samenleving terug te vinden. Volgens Aristoteles zijn de regeringsvormen bijvoorbeeld afgeleid uit familiale structuren. In de Ethica Nicomachea vergelijkt hij de politieke relaties met familierelaties; de man heerst over de vrouw zoals de aristocratische klasse van nature ene superieure positie bekleedt; de relatie tussen ouders en kinderen lijkt op die tussen een monarch en zijn onderdanen; en de relatie tussen kinderen (de broers) onderling is een timocratie (aangezien de broers gelijk zijn). (pagina 157-158)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen