Sophie Zijlstra

Het kind en de rekening : een pleidooi tegen liberalisme in het onderwijs
Querido 2019, 77 pagina's - € 9,50

Bio Sophie Zijlstra (1967)

Korte beschrijving
Een pleidooi van een docent om het onderwijs aan de docenten terug te geven en daarnaast kinderen weer gelijke kansen te geven. De auteur (1967) verwijt Den Haag, in de persoon van Mark, zoals zij hem regelmatig in het boek aanspreekt, de regie over het onderwijs kwijt te zijn, geen visie te hebben en het geld in de verkeerde zakken te laten verdwijnen. Het boek is verdeeld in 12 korte hoofdstukken, waarin onder andere het afschaffen van de studiebeurs, bijlessen, cijfercultuur, het belang van vakdocenten, de middenschool, heterogene brugklassen en het Finse onderwijs beschreven worden. Een vlot geschreven pamflet, waarin zinvolle citaten, cijfers en feiten gebruikt worden om het betoog dat het onderwijs moet veranderen te ondersteunen. Bevat een uitgebreide lijst met noten.

Tekst op website uitgever
Te volle klassen, een nijpend lerarentekort, te weinig bevoegde leraren voor de klas in kwetsbare wijken, teruglopende budgetten voor onderwijsachterstanden en de explosieve groei van particulier onderwijs – het lijkt erop dat Nederland de droom van gelijke kansen voor ieder kind heeft losgelaten. Wat je bereikt in je leven is je eigen verdienste.
De terugtrekkende beweging van de overheid uit het onderwijs sinds de jaren negentig heeft desastreuze gevolgen. Den Haag is de regie over het onderwijs kwijt, een visie ontbreekt en ‘meer geld voor onderwijs’ komt zelden in de klas terecht. Het is een vaudeville waarin bestuurders, onderwijsgoeroes en marketingboys en -girls er grijnslachend met de hoofdrol en de centen vandoor gaan.

Fragment uit De les
Op de docentenopleiding waar ik werd opgeleid tot docent Chinese taal en cultuur was de eerste vraag die mij gesteld werd: 'Welke les herinner jij je nog?' Het antwoord was niet moeilijk: een les Duits in de tweede klas. De docent, een oudere man met een rond gezicht en terugtrekkend, dun wortelkleurig haar dat rond inhammen ternauwernood standhield, in een pak, heel formeel, passend bij het vak dat hij gaf, kwam het lokaal binnen met een versleten, kleine koffer die met jute bekleed en aan de zijkanten gerafeld was. Hij plaatste de koffer plat op een tafeltje, dat hij vervolgens onder het schoolbord schoof, maakte de koffer open, dit alles zonder een woord te zeggen, en voor degenen die vooraan zaten moet toen duidelijk zijn geworden dat zich in de koffer een grammofoon bevond.
  Uit een kleine, ook weer versleten hoes liet hij een gitzwart 45 toerenplaatje in zijn hand rollen, legde dat op de kleine draaitafel, drukte op een knop, waardoor de draaitafel in beweging kwam, en plaatste de naald op de plaat. Het krakende geluid van de naald in de groef ging over in de eerste tonen van 'Die Moritat von Jackie Messer' uit de Driestuiveropera.

Und der Haifisch, der hat Zähne und die trägt er im Gesicht
Und Macheath, der hat ein Messer, doch das Messer sieht man nicht.

Ik zal het nooit vergeten. Iedereen was muisstil. De kwaliteit van de muziek was uitermate slecht; de plaat was niet meer helemaal plat, waardoor de naald na elke ronde op dezelfde plek iets opsprong uit de groef en vervolgens terugviel, waardoor het leek of hij de hik had, maar het effect was groot. Nadat het nummer was afgelopen, vertelde de docent over de Driestuiversopera. Een gezongen toneelstuk dat opkomt voor de armen en zich verzet tegen het kapitalisme.
  Daarna gingen we verder met onregelmatige werkwoorden, naamvallen en dergelijke, degelijke saaie Duitse lesactiviteiten. (pagina 38-39)

Draadje (juni 2020)

Terug naar Overzicht alle titels