woensdag 5 februari 2025

Bonnie Honig

Publieke dingen : democratie ontregeld
Boom 2025, 239 pagina's  € 24,90

Oorspronkelijke titel: Public Things: Democracy in Disrepair (2017)

Wikipedia: Bonnie Honig (1959)

Korte beschrijving
Een politiek-filosofisch betoog over het belang en de rol van publieke voorzieningen binnen een democratie. Bonnie Honig onderzoekt de rol van voorzieningen zoals parken, rioleringen, gezondheidszorg, bibliotheken en universiteiten in het functioneren van een democratie. Ze betoogt dat deze voorzieningen essentieel zijn voor het burgerschap en de democratische betrokkenheid van individuen. Honig stelt dat de opkomst van het neoliberalisme en de afname van publieke voorzieningen een bedreiging vormen voor de democratie. In dit boek combineert ze politieke filosofie met psychoanalyse en populaire cultuur om haar standpunten te onderbouwen. Zeer intelligent geschreven. Met enkele zwart-witfoto's. Uitsluitend geschikt voor een geoefende lezersgroep.

Bonnie Honig (Montréal, 1959) is politiek filosoof en hoogleraar aan Brown University (Verenigde Staten). In februari 2025 ontving ze een eredoctoraat van de Universiteit Leiden. Haar werk wordt in meerdere landen uitgegeven.

Tekst op website uitgever
Publieke voorzieningen als parken, rioleringen, gezondheidszorg, bibliotheken en universiteiten zijn cruciaal voor onze democratie. Het zijn de dingen waarover we politieke strijd voeren, waarvoor we samen in actie komen en waarvoor we samen zorgen. De Canadese filosofe Bonnie Honig houdt een vurig pleidooi voor ‘publieke dingen’, die betekenis geven aan ons burgerschap en die ons tot democratische burgers maken.

Honig laat overtuigend zien dat de opmars van het neoliberalisme en de afbrokkeling van publieke voorzieningen een bedreiging vormen voor onze democratie. Op originele wijze verbindt ze de politieke filosofie met psychoanalyse en populaire cultuur. Publieke dingen is een wervelend filosofisch betoog met een hoopvolle boodschap.

‘Publieke dingen biedt een nieuw perspectief op wat het “publieke” is en wat het “doet” voor ons democratisch leven.’ – Bastiaan Rijpkema, rechtsfilosoof en hoogleraar aan de Universiteit Leiden, in zijn inleidende essay

Bonnie Honig is politiek filosoof en hoogleraar aan Brown University (Verenigde Staten). Ze is een grondlegger van het ‘agonistische’ denken over democratie, dat weigert politiek conflict weg te poetsen. In februari 2025 ontving Honig een eredoctoraat van de Universiteit Leiden, op voordracht van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid.

Fragment uit (de) Epiloog : Publieke dingen, shared space en de commons
Ik heb de term publieke dingen op een brede manier gebruikt, om meer te omvatten dan alleen de dingen die door de staat worden geleverd en onder zijn soevereiniteit vallen. Publieke dingen omvatten ook lokale of regionale dingen, en zelfs veel dingen die - qua financiering - een mix zijn van publiek en privaat. Voor de voorstanders van de commons of de shared space kan dit lijken alsof de kritische kracht van de term hierdoor wordt afgezwakt. Toch biedt de term publieke dingen, in tegenstelling tot commons en shared space, waarde wanneer het doel is om de mogelijke bijdragen van publieke 'dingheid' aan het democratische leven en de subjectiviteit te onderzoeken. 
  Publieke dingen zijn een van de essentiële voorwaarden voor democratie, zoals ik in het eerste essay heb betoogd. Zonder deze dingen is het democratische leven niet alleen verarmd, maar ook onhoudbaar. Wanneer democratische theoretici publieke dingen verwaarlozen, richten w eons uiteindelijk op de demos of proceduralisme, zonder de dingen die hun betekenis geven. Deze dingen, met hun klevende en integrerende krachten, zijn essentieel voor de voortdurende hervorming van democratische collectiviteit. Als we ons uitsluitend richten op de shared space of de commons, ontstaat ofwel een meer individualistisch politiek subject dan dat van publieke dingen, of juist een minder individualistisch subject. Bovendien negeren we staatsinstellingen, in plaats van ons in te zetten om deze te heroveren, of, zoals in het geval van Foxx, om ze opnieuw te gebruiken of te herbestemmen voor hun werkelijke publieke functies. Dat gezegd hebbende, delen de benaderingen van de shared space en de commons met een politieke theorie van publieke dingen de focus op de scènes van het democratische leven, en niet alleen op de politieke subjecten zelf. 
  Alle drie de modellen hebben een waardevolle bijdrage te leveren aan het tegengaan van verdere privatisering, en aan het bevorderen van rechtvaardigheid en gelijkheid in hedendaagse democratische samenlevingen. Deze modellen - die van de shared space, die van de commons (of undercommons), en die van publieke dingen - bestaan naast elkaar, maar hun co-existentie is eerder agonistisch dan harmonieus of pluralistisch. Dat wil zeggen dat we er goed aan doen om elk van deze modellen van collectief of gezamenlijk leven kritisch te onderzoeken, zowel afzonderlijk als in relatie tot elkaar. Tegelijkertijd kunnen we de steun van de andere modellen inroepen voor doelen waar hun belangen samenkomen. Vanuit het perspectief van de commons zien we hoe de staat - zelf een zogenaamd en potentieel publiek ding - wordt beïnvloed door verschillende belangen. De staat wordt vaak ingezet om publiek-private hybriden te reguleren en te subsidiëren, die meer privaat dan publiek zijn, terwijl zijn hiërarchische structuur de democratie die hij beweert te ondersteunen kan ondermijnen. Mijn nadruk op collectieve actie maakt duidelijk dat het serieus nemen van de staat als democratische politieke bron niet betekent dat het belang van agonistische, gezamenlijke actie voor publieke dingen mag worden genegeerd. Vanuit het perspectief van de shared space, zoals ik zal betogen, wordt zichtbaar hoe publieke dingen afhankelijk zijn van agonistische herovering door gezamenlijke actie. Deze dingen hebben net zozeer zorg, betrokkenheid, hoop en spel van burgers nodig, als wij afhankelijk zijn van hun duurzaamheid - en dit werkt ook andersom. Vanuit het perspectief van publieke dingen zien we de klevende en integrerende krachten van dingen, en hoe alle vormen van collectiviteit - of het nu gaat om burgers, publieken, menigten of commons - afhankelijk zijn van deze dingen en hun vermogen om te inspireren en te verbinden. (pagina 163-165)

Terug naar Overzicht alle titels

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen