Eigen planeet eerst : waarom onze democratie geen antwoord heeft op het grootste vraagstuk van deze tijd
Thomas Rap 2025, 165 pagina's - € 20,90
Wikipedia: Roxane van Iperen (1976)
Korte beschrijving
Tekst op website uitgever
Dit is geen klimaatessay. Wie niet gelooft dat klimaatverandering door de opwarming van de aarde binnen dertig jaar ernstige gevolgen zal hebben, hoeft zich ook niet te verdiepen in de vraag hoe we het tij kunnen keren. Dit essay richt zich op de vraag: is ons systeem – de democratische rechtsstaat - wel ingericht om dit probleem te kunnen oplossen? Hierbij gaat Van Iperen in op de politieke ontwikkelingen sinds de val van de Muur, die uiteindelijk laten zien dat het misschien juist de democratie zélf is die ons richting de rand van de afgrond stuurt.
Fragment uit Twee planeten
Zo ontstonden twee werelden, los van elkaar, mat ieder een eigen definitie van gemeenschap en wat voor die gemeenschap optimaal was. Twee 'systeembakken' dus als het ware, waarin geheel andere 'marmottenraces' werden gelopen, andere waarden golden en de schotten volstrekt anders gepositioneerd stonden. In de 'globale' bak regeerde de economische realiteit van multinationals en geglobaliseerde financiële netwerken. Deze bak was voor de meeste gewone burgers uit het zicht en buiten bereik; slechts een selecte groep bevoorrechte burgers - politici, zakenmensen, vermogende particulieren - had de middelen zich er toegang toe te verschaffen.
Gewone burgers, die nog steeds waren gebonden aan een baan en een bestaan in hun directe leefomgeving, bevonden zich in een realiteit die er geheel anders uitzag. Veel van hun veranderde leven vloeide voort uit de nieuwe onzekerheden die een geglobaliseerde vrijemarkteconomie had voortgebracht - van de bankencrisis en eurocrisis tot de migratiestromen uit landen waarvan multinationals de grondstoffen uitputten of waar geopolitieke conflicten ontstonden, mede vanwege handelsbelangen. Maar ook zeer recent nog door de COVID-19-pandemie. m die pandemie als voorbeeld te nemen: Nederlandse politici kwamen enkel in het nieuws vanwege de noodmaatregelen die klungelig werden doorgevoerd, van vaccinatieplannen en mondkapjestekorten tot avondklokken. Symptoombestrijding op lokaal niveau, want de globale onderliggende oorzaken van de uitbraak van de pandemie werden niet geadresseerd, en zijn nog steeds niet aangepakt. Dit terwijl onderzoekers al jaren vóór de pandemie waarschuwden voor dergelijke grootschalige uitbraken van infectieziekten, zeker in dichtbevolkte gebieden als Nederland. Ons land scoorde hoog op de genoemde risicofactoren die allemaal met globalisering te maken hadden, zoals intensieve veeteelt, transporten van levende dieren, ontbossing en ons collectieve reisgedrag. Nederland heeft de hoogste veedichtheid van Europa, is de grootste vleesexporteur van de EU, en na Frankrijk en Canada de grootste exporteur van levende dieren (alleen al 7,1 miljoen levende varkens per jaar).
Hoewel de economische vraagstukken die voortvloeiden uit de globale bak voor de meeste problemen (en kansen) zorgen, werd zoals gezegd in de lokale bak gekozen voor een cultureel antwoord: de muren werden steeds hoger opgetrokken en westerse waarden werden absoluut verklaard. Van 'offshorende' migranten die in de lokale bak aankwamen werd verwacht dat ze zich aanpasten aan 'onze' normen en waarden; voor 'offshorende' multinationals in de globale bak speelden die waarden, of welke waarden dan ook, geen rol - zolang ze zich aan de wet hielden werden ze nergens op aangesproken. Door jarenlange processen van deregulering en de exponentiële groei van de professionele lobby-industrie gericht op minder wetgeving, belastingverlagingen en méér handelsverdragen en globalisering, leek die wet bovendien steeds minder op een vastomlijnd kader en steeds meer op een uitgelubberd elastiek. (pagina 57-60)
Lees ook: De genocidefax : wat doe jij als het erop aankomt? (2021) en Eigen welzijn eerst : hoe de middenklasse haar liberale waarden verloor (2022).
Terug naar Overzicht alle titels
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen