Thomas Rap 2025, 141 pagina's - € 16,99
Wikipedia: Jessica van Geel (1973)
Korte beschrijving
Tekst op website uitgever
Op het bureau in mijn werkkamer ligt een steen. Het is een grijs kinderkopje, niks bijzonders. Zo’n tien centimeter hoog, diep en breed en ik gok anderhalve kilo zwaar. Ik kan hem in elke willekeurige straat hier in Nederland achterlaten en het zou niemand opvallen, zo gewoon is dat ding. Een kassei om gedachteloos overheen te lopen. Een steen om een ruit mee in te gooien.
Zo begint de tekst waaraan Jessica van Geel werkte in opdracht van de Vrijheidscolleges. Terwijl ze schreef over verzetsstrijder Truus van Lier en de vraag die ze na afloop van lezingen over haar leven vaak krijgt - zou ik ook een Truus van Lier zijn als het erop aankomt? – kwam er een grote woede in haar op. Woede om de richting waarin de wereld zich beweegt, aangevoerd door een president van het machtigste land op aarde die alle verworvenheden van de laatste halve eeuw met een enkele handtekening wegvaagt. Angst dat als hij de letter T van de LHBTIQ+-gemeenschap doorstreept, de andere letters spoedig zullen volgen. Daarom dit essay; uit woede en angst, maar ook in de hoop dat er opnieuw verzet zal komen, dat het iets zal breken.
Fragment uit Geef hem vier jaar de tijd
Laten we niet vergeten dat Adolf Hitler in 1933 op democratische wijze aan de macht was gekomen. Na de verkiezingen had president Von Hindenburg Hitler tot Rijkskanselier benoemd, waarmee hij regeringsleider werd en onder meer ook hoofd van het leger. Niet dat Hindenburg nou zo'n enorme sympathie voor Hitler had, eerder had hij hem nog gekscherend 'de Boheemse korporaal' genoemd, maar de conservatieve partijen hadden op deze benoeming aangedrongen. Geef hem een kans, zeiden ze. De conservatieven hoopten samen met de NSDAP een meerderheidskabinet te kunnen vormen. De Reichskanzler Hitler zouden we wel in bedwang houden, dachten ze. Maar die liet zich niet als marionet gebruiken.
Toen was er de brand in het Rijksdaggebouw. Hitler wist niet hoe snel hij die brand als een 'joods-bolsjewistische samenzwering' moest bestempelen. Hij liet een 'noodverordening' in werking treden, waarmee hij vergaande bevoegdheden kreeg om - ik citeer - 'de rust te herstellen'.
Deze verordening was een stap richting dictatuur, omdat hiermee belangrijke burgerrechten werden uitgeschakeld. Zo was de vrijheid van meningsuiting niet langer vanzelfsprekend en kon de politie willekeurig huizen doorzoeken en mensen arresteren. Dat gebeurde ook: communisten, Joden en andere politieke tegenstanders werden opgepakt.
In maart 1933 volgden nieuwe verkiezingen. Daaraan voorafgaand had Hitler een intimiderende propagandacampagne gevoerd, waarbij hij de pijn van het volk benoemde: de economische crisis en de vernedering door het Verdrag van Versailles. En hij beloofde eenvoudige oplossingen door andere onschuldigen aan te wijzen als boosdoeners van alle ellende.
Met die tweede verkiezingen kreeg de NSDAP nog altijd niet de gehoopte absolute meerderheid, maar kort erop drukte Hitler een volgende wet door: de Machtigingswet. De invoering van deze wet betekende de finale stap dictatuur. Schakelde de Rijksbrandverordening de burgerrechten uit, de Machtigingswet schakelde de democratie uit. Het stelde Hitler in staat om vier jaar lang, zonder inmenging van de president of het parlement, wetten uit te vaardigen. na vier jaar kon het volk dan ook kijken hoe Hitler het had gedaan en in de stemhokjes hun oordeel vellen - dat was het idee. Geef hem vier jaar de tijd, dan zou hij alle problemen oplossen.
Hitlers Machtigingswet was een grondwetswijziging en om de vereiste twee derde van de stemmen voor zich te winnen had hij druk op het parlement uitgeoefend. Hij had geroepen dat het een kwestie van oorlog of vrede was, waarbij hij suggereerde dat hij voor vrede kon zorgen. Met 444 stemmen vóór en 94 tegen stemde het Duitse parlement in met de wet en schakelde zichzelf uit - de volksvertegenwoordiging - uit. Duitsland was vanaf dat moment een dictatuur. (pagina 34-36)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen