Sue Stuart-Smith

Tuinieren voor de geest
De Bezige bij 2020, 320 pagina's - € 24,99

Oorspronkelijke titel: The Well Gardened Mind (2020)

Wikipedia: Sue Stuart-Mill (19?)

Korte beschrijving
De auteur is psychiater, ze is thuis in hersenwetenschap, psychologie, medische wetenschap, Engelse literatuur en botanie. Al haar kennis brengt ze samen in dit boek. Ze ziet de hersenen als een tuin waarin door snoeien, wieden en groeien steeds weer nieuwe verbindingen worden gelegd. Ze toont met behulp van neuropsychologisch onderzoek, psychoanalyse en eigen ervaring aan hoe het komt dat tuinen en tuinieren rust kunnen bieden, bv. door wat er gebeurt in het autonome zenuwstelsel en met hartslag en bloeddruk. Ze haalt allerlei studies aan waarmee ze onderbouwt dat tuinieren invloed heeft op ons geestelijk welzijn, ons vermogen tot zelfreflectie en op ons probleemoplossend vermogen. Ze heeft tuinen in gevangenissen bezocht en tuinen waar mensen met psychiatrische problematiek of depressies werken en heeft hier interviews gehouden. Ze geeft aan dat voor deze groepen tuinieren therapeutisch kan werken en re-integratie kan bevorderen. Dit boek is geschikt voor iedereen die meer wil weten over het verband tussen tuinieren/in de natuur zijn en welzijn en persoonlijke groei. Met bronnenoverzicht en noten.

Tekst op website uitgever
Wie in de aarde wroet, ploegt ook in het hoofd. In Tuinieren voor de geest onderzoekt psychiater Sue Stuart-Smith hoe tuinieren onze innerlijke wereld beïnvloedt. Het proces van creëren en verzorgen, van snoeien en bemesten heeft invloed op ons geestelijk welzijn, het vermogen tot zelfreflectie en op onze creativiteit. Dat blijkt ook uit resultaten van horticulturele therapie, waarbij tuinieren als remedie wordt voorgeschreven om uiteenlopende psychische problemen - van verslaving en depressie tot eenzaamheid en PTSS - te behandelen.
Stuart-Smith baseert zich op de neurowetenschap en de psychoanalyse, en put rijkelijk uit haar eigen praktijk en uit het echte leven. Ze laat zien hoe tuinieren zich niet slechts beperkt tot het verzorgen van bloemen en planten, maar dat het helend kan werken en inspiratie kan bieden om de geest te verrijken.

Fragment uit 2. Groene natuur - menselijke natuur
Het idee dat tuinieren en de natuur mensen goeddoen en hun kunnen helpen om van geestelijke aandoeningen te herstellen, kwam voor het eerst op in Europa, in de achttiende eeuw. In die tijd kwamen hervormers als de Britse arts William Tuke in het geweer tegen de barre leefomstandigheden en onmenselijke behandelingen waaraan geesteszieken maar al te vaak werden onderworpen. Tuke was de mening toegedaan dat de leefomgeving kon bijdragen aan de genezing en in 1796 liet hij op het platteland, in de buurt van York, een inrichting bouwen, The Retreat. In plaats van te worden opgesloten mochten de patiënten overal op het terrein komen en waren er allerlei mogelijkheden om nuttig werk te verrichten, waaronder tuinieren. De opzet was 'een rustig toevluchtsoord, waarin een gehavende boom zich kon herstellen of een veilig leven kon leiden', en uitgangspunten bij de behandeling waren dan ook vriendelijkheid, waardigheid en respect. In de tijd die volgde, werden dit soort instellingen in een parkachtige omgeving gebouwd, met tuinen en kassen waarin patiënten zich konden wijden aan het verzorgen van planten en groeten.

In 1812 kwam aan de andere kant van de Atlantische Oceaan Benjamin Rush, een Amerikaanse arts die een van de grondleggers was van de Verenigde Staten, met een handboek over het behandelen van geesteszieken. Daarin schreef hij dat geesteszieken die op het terrein van de inrichting werkzaamheden verrichtten omdat ze de kosten van hun verblijf moesten terugverdienen door hout te hakken, de open haarden gaande te houden en in de moestuin te spitten, vaak het beste herstelden. Mensen met een hogere maatschappelijke status hadden een grotere kans 'om binnen de muren van het ziekenhuis weg te kwijnen.' (pagina 51)

Artikel: ‘We kunnen maar voor een deel onze wil opleggen aan de tuin’ (FM, juli 2020)

Terug naar Overzicht alle titels