Bas Haring

Waarom cola duurder is dan melk : een filosoof over economische zaken
Nijgh & Van Ditmar 2016, 239 pagina's - € 17,50

Lenen als E-book via bibliotheek.nl

Korte beschrijving
De schrijver – filosoof en bijzonder hoogleraar publiek begrip van de wetenschap en recent winnaar van de titel Nederlands duidelijkste wetenschapper – geeft in dit boek zelf antwoord op de economische vragen die hij zich heeft gesteld. Bijvoorbeeld die in de titel, waar komt geld vandaan, zijn inkomensverschillen terecht en waarom kunnen economen geen recessie voorspellen? En dat zonder het bekende vakjargon van economen te gebruiken. Het boek leest lekker vlot weg en voorkennis is niet vereist. Het is duidelijk geen studieboek of naslagwerk, maar wel informatief. Voorzien van een literatuurlijst.

Tekst op website uitgever
Wat moet ik vinden van marktwerking, economische groei en recessies? Ik weet niet eens wat die woorden feitelijk betekenen. Toch word ik wel geacht er iets van af te weten. Wanneer ik stem bijvoorbeeld. Politieke partijen hebben uiteenlopende ideeën over economische onderwerpen, maar ik heb geen flauw benul wie er gelijk heeft. En toch stem ik. Onwetend.
In principe gaat economie over ons dagelijks leven: ons werk, de verdeling van rijkdom, tegenslagen en geluk, de toekomst. Dat zijn toch belangrijke onderwerpen en het is eigenlijk zaak dat ik er meer van begrijp. Vandaar dus dat ik me in economie ben gaan verdiepen, via vragen als: Waar komt geld vandaan? Zijn wij rijk dankzij de armoe van anderen? En waarom is cola duurder dan melk?
Tot mijn bevrediging en verbazing heb ik op al mijn vragen een antwoord gevonden. En bovenal ben ik tot de onverwachte ontdekking gekomen dat die economen nog zo gek niet zijn.

Fragment uit 16. Is het verkeerd om schulden te maken?
Stel je voor dat je iemand een fiets hebt uitgeleend, en dat deze persoon je fiets kapotmaakt zodat je hem niet meer terug kan krijgen. Wanneer die fietslener je fiets expres kapot heeft gemaakt en bovendien geld zat heeft. dan is het duidelijk: je wilt een nieuwe fiets en bovendien leen je je fiets aan deze persoon nooit meer uit. Lastiger wordt 't wanneer die persoon, die expres je fiets heeft kapotgemaakt, gene geld heeft. Wat dan? Dan kun je je uiterste best gaan doen om nog wat terug te krijgen, maar dan moet je wel in de gaten houden dat de moeite die je doet opweegt tegen wat je terugkrijgt. Maar zelfs als dat niet zo is, dan heb je nóg een reden om een fiets, of geld voor een nieuwe fiets, terug te eisen: 'Men moet niet denken dat je zomaar ongestraft mijn fiets kan lenen en niet terug hoeft te geven!' Door goed te laten werken dat je je fiets terug wilt laat je anderen zien dat uitgeleende spullen echt teruggeven moeten worden.
  Maar wat nou als iemand die je fiets heeft geleend per ongeluk die fiets kapotmaakt en bovendien geen geld heeft? Ga je dan je uiterste best doen om geld van die persoon te vragen voor ene nieuwe fiets? Ik weet uit ervaring dat niet iedereen hier op dezelfde manier mee omgaat, maar ikzelf zou het erbij laten. Je kunt natuurlijk nooit zeker weten dat die fiets echt per ongeluk kapotgegaan is, misschien deed de lener van de fiets er wel hele onvoorzichtig mee, maar uiteindelijk zou ik een tijdje balen en me erbij neerleggen dat m'n fiets weg is. En vergelijk deze situatie 'ns met de volgende: je hebt je fiets helemaal niet uitgeleend, maar hij gaat zomaar in één keer kapot. Onverwachts. Tussen beide situaties is feitelijk niet zoveel verschil. Is het niet verstandig om in beide gevallen hetzelfde te doen: balen, je verlies nemen en er verder het beste van maken?
  Het kan zelfs nog lastiger worden. Wanneer je eigenlijk wel wist dat je fiets op het punt stond om kapot te gaan, maar dat niet verteld hebt aan degene die hem van je leende. Als die fiets dan kapotgaat is het toch volkomen onterecht om een nieuwe fiets terug te eisen?

De link tussen het terugeisen van een fiets en het terugeisen van uitstaande schulden is helder. Op dit moment - letterlijk op het moment dat ik dit schrijf - is er consternatie over het feit dat de Griekse regering overweegt bepaalde schulden niet terug te betalen. Allicht vinden degenen die geld aan Griekenland hebben uitgeleend dit een onplezierig vooruitzicht, maar er zijn ook partijen die het logisch vinden dat Griekenland niet wil terugbetalen. Omdat ze het eenvoudigweg niet schijnen te kunnen. (pagina 112-113)

Terug naar Overzicht alle titels