Oikos 2016, 374 pagina's - € 24,90
Wikipedia: Dirk Holemans (1965) en zijn blog
Korte beschrijving
Samenlevingen veranderen door de tijd heen. De auteur beschrijft de wording van de nieuwste fase: het ecologisme. De verzorgingsstaat wordt afgebouwd en markt en staat schieten tekort. Burgers komen in actie om zelf en samen te zorgen voor energie, voedsel, veiligheid, duurzame mobiliteit en andere levensbehoeften. Deze sociaal-ecologische samenleving pakt de paradox van onze tijd aan. Want vrijheid en zekerheid hebben nog weinig te maken met het behoud van onze huidige wereld. Het accent verschuift van het geld naar de mens. Na zijn analyses gaat de auteur in op de veranderingsstrategie en de inhoud van het nieuwe (linkse) toekomstverhaal: een goed leven voor iedereen. En een zorgzaam beheer van de natuurlijke en culturele rijkdommen die we aan onze kinderen willen overdragen. Het boek is daarmee expliciet normatief en uitdagend. Het vraagt mensen bestaande zekerheden los te laten en deel uit te gaan maken van het nieuwe verhaal. Het betoog wordt ondersteund met (per hoofdstuk) een groot aantal verwijzingen en bronnen.
Korte beschrijving op website uitgeverSamenlevingen veranderen doorheen de tijd. Zo zorgde de welvaartsstaat vanaf de jaren 1950 dat burgers van toenemende vrijheid genoten terwijl de overheid voor zekerheid zorgde. Vanaf de jaren 1980 maakte de neoliberale markt van vrijheid en zekerheid dan weer individuele projecten.Volgens Dirk Holemans ontwikkelt zich nog eens ruim dertig jaar later een derde tijdperk: de sociaal-ecologisch samenleving. Die samenleving pakt de paradox van onze tijd aan. Want vrijheid en zekerheid hebben nog weinig te maken met het behoud van onze huidige wereld.
Hoe we ons morgen verplaatsen, voedsel produceren of energie opwekken: alles zal anders zijn.Naïef, zegt u? Nochtans nemen steeds meer burgers concrete initiatieven in samenwerking met progressieve besturen. Denk aan lokale voedselsystemen, energiecoöperaties, duurzame mobiliteit, enzovoort.In dit uitdagende boek toont Holemans aan hoe zo'n samenleving van de 21ste eeuw eruit kan zien en hoe we daar geraken."Over wat soort ideeën en werkwijzen beschikken we voor de transitie naar een duurzame maatschappij?
Weinige Belgische auteurs hebben hierover zo'n alomvattend perspectief als Dirk Holemans. Hij ontwikkelt een visie over de radicale evolutie naar een duurzame maatschappij die vrijheid en zekerheid in evenwicht kan houden. Voor eenieder die wil meewerken aan de transitie naar een sociaal-ecologisch maatschappijmodel is dit boek een must."
- Michel Bauwens, cyberfilosoof en oprichter van de p2p foundation
Met de neoliberale periode heeft de natiestaat zijn macht en zingevend vermogen verloren, de natiestaat is nu vooral de dienstmaagd van de eisen van de multinationals en internationale instellingen. En ook het gezin is niet langer een stabiele plek. De omgang met existentiële onzekerheid wordt - net als zoveel in de samenleving - geprivatiseerd. Het is een persoonlijke kwestie. Een gevolg, volgens Baumann, is de obsessieve focus op het lichaam. We fitnessen ons te pletter, welnessen dat het een lieve lust is en zijn elke dag bezig met gezond eten. Zekerheidsverwerving wordt niet langer gedeeld in een gemeenschappelijk doel. De groei van de individuele vrijheid valt nu samen met de stijging van collectieve onmacht, want als burgers ontbreekt het ons aan publieke ruimtes om individuele bezorgdheid tot een collectieve zaak te maken. Hoeveel mensen verzuchten niet: 'We kunnen er toch niets aan veranderen.' Die mensen focussen vooral op de privésfeer, het beste nastreven voor het eigen gezin. Dat is begrijpelijk. Maar individuele vrijheid kan enkel een product zijn van samenwerking. Ze kan enkel overeind blijven als we haar samen overeind houden. We zijn onmachtig geworden in dat collectieve.
Wat overblijft zijn tijdelijke uitbarstingen van zogenaamde samenhorigheid. Zo vroeg men zich tijdens het wereldkampioenschap voetbal in 2014 keer op keer af waarom Vlamingen zo sterk meeleefden met de Belgische ploeg nadat ze het Belgische project eerder hadden weggestemd door massaal voor de Vlaams-nationalistische en separatistische partij N-VA te stemmen? Volgens Baumann zijn mensen op zoek naar gemeenschappelijke acties die een uitlaatklep bieden voor lang opgebouwde angst. Dat kan een vreugdevolle uiting zijn, maar evenzeer een negatieve. De wijze waarop populistische politici in Groot-Brittannië de Brexit verdedigden, maakt dit duidelijk. Ook de Pegidabeweging speelt hier op in, deze beweging is 'tegen de islamisering van het Avondland', voor democratie en vrijheid
Baumann noemt dit de 'kapstokgemeenschap': mensen zoeken een kapstok waaraan ze samen hun angsten kunnen ophangen. Zo zijn solitairen op zoek naar een substituut voor de verloren solidariteit.
Hieruit volgt meteen al een deel van de agenda voor een hoopvol toekomstproject. De opdracht is niet louter technische oplossingen voor milieuproblemen te formuleren, maar in de eerste plaats het opnieuw verbinden van mensen, het collectief debat herstellen in nieuwe of hervonden publieke ruimtes. (pagina 19-20)
Artikel: TINA - maar feiten zullen niemand veranderen die niet veranderd wil worden. (mei 2017)
Terug naar Overzicht alle titels
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen