Joseph E. Stiglitz

De euro : hoe de gemeenschappelijke munt de toekomst van Europa bedreigt
Atheneaum-Polak & Van Gennep 2016, 472 pagina's - € 22,50

Oorspronkelijke titel: The euro : How a Common Currency Threathes (2016)

Wikipedia: Joseph E. Stiglitz (1943)

Korte beschrijving
In 1992 is door de Europese Unie het besluit genomen een gemeenschappelijke munt, de euro, in te voeren. In 2002 is de euro daadwerkelijk ingevoerd, hoewel een aantal landen zijn eigen munt behield. Kort na de invoering volgde de bankencrisis, de Griekenland-crisis en uiteindelijk de Brexit. De auteur laat zien dat de Europese gemeenschap weinig adequaat reageerde op deze vraagstukken. Deels is dat een gevolg van het feit dat de euro is ingevoerd door landen met zeer verschillende politieke, sociale en economische stelsels. Deels een gevolg van het gevoerde inflatiebeleid van de Europese Centrale Bank. Sinds de invoering van de euro is de welvaart afgenomen en de werkloosheid toegenomen. In de studie worden drie scenario's geschetst, waaronder ook een afscheid van de euro. De scenario's geven een oplossingsrichting aan. De geschiedenis van de afgelopen twintig jaar wordt heel goed beschreven evenals de resultaten en de mislukkingen. Nu in Europa de discussie op gang komt over het vervolg van de euro, is dit een onmisbaar werk voor ieder die zich in de discussie wil mengen of wil oordelen over de gebruikte argumenten. Met uitgebreide eindnoten en een register.

Korte beschrijving op website uitgever
De euro had de landen van Europa dichter bij elkaar moeten brengen en voorspoed moeten brengen. Het tegenovergestelde is gebeurd. De crisis van 2008 bracht de feilen van de gezamenlijke munt aan het licht. De stilstand van Europa en haar slechte vooruitzichten zijn het resultaat van de fundamentele tekortkomingen van de eu: economische integratie zonder politieke eenwording, en een Europese structuur die de verschillen vergroot in plaats van verkleint. De vraag is dan ook: kan de euro worden gered?
Joseph E. Stiglitz laat zien hoe ondoordacht het is dat de Europese Centrale Bank zich voornamelijk bezighoudt met het bestrijden van de inflatie en hij toont hoe bezuinigingen Europa hebben veroordeeld tot economische stilstand.
Stiglitz schetst drie mogelijke toekomstscenario’s. Het eerste behelst fundamentele veranderingen in de organisatie van de eurozone en in de maatregelen die de landen die het meest te lijden hebben krijgen opgelegd. Het tweede gaat uit van een doordacht uitgevoerde opheffing van de
eu en het derde bestaat uit een totaal nieuw systeem dat uitgaat van een flexibele euro.

Fragment uit Voorwoord - Gevaarlijke economen (door Robert Went, als econoom werkzaam voor  de WRR en een verdienstelijk/interessante Twitteraar)
Viersprong
We katapulteren onszelf nu voorwaarts in de tijd en belanden in 2016. We weten dat de euro geen succes is geworden en niet heeft gebracht wat de voorstanders ervan hadden verwacht. We zijn met de gemeenschappelijke munt zo ver van de beoogde en beloofde doelen afgeraakt dat Joseph Stiglitz in het boek dat u nu in handen hebt, schrijft dat het, om het Europese project te redden, misschien wel nodig is de euro in zijn huidige vorm af te schaffen. Eerder heeft u dan al van hem gelezen dat de euro niet het hart is van dat project. Dat het niet het einde van de wereld is als de huidige euro niet overleeft. En dat er alternatieven zijn. Dat zijn zinnige woorden.
  We staan volgens Stiglitz met de euro op een viersprong. Hij wil zelf het liefst een verder geïntegreerd Europa. Maar Stiglitz betwijfelt of er draagvlak is voor nog meer Europa en voor nog verdergaande integratie. Ik ben dat hartgrondig met hem eens. Daarom moeten we serieus gaan nadenken over het splitsen van de euro, een flexibele euro, of het ontbinden van de euro. Dat hoeft geen drama te zijn als we ons niet door ego's en prestige laten leiden. Verder doormodderen is ook een variant en helemaal geen onwaarschijnlijke. Maar het is volgens Stiglitz de slechtste optie. Hij laat overtuigend zien dat de euro de economische instabiliteit in de eurozone heeft vergroot, en de economische verschillen binnen de eurozone niet kleiner maar groter heeft gemaakt. Met de huidige koers en instituties wordt dat niet gecorrigeerd, maar gaat van kwaad tot erger. De munt wordt nu al duurbetaald in vooral de zuidelijke landen van Europa. Maar als we niet oppassen wordt de prijs nog hoger. De euro dreigt een splijtzwam te worden bij elke vorm van samenwerking tussen landen. En dat terwijl migratie, klimaat, economisch beleid en mondiale publieke goederen (om er een paar te noemen) juist om mee grensoverschrijdende samenwerking schreeuwen.

  Joseph Stiglitz kreeg niet voor niets een Nobelprijs. Hij staat wetenschappelijk zijn mannetje en kan boeken en wetenschappelijke papers schrijven waar ook ik, als gepromoveerd econoom, moeite voor moet doen om ze te volgen. Maar hij verstaat ook als geen ander de kunst om helder en zeer toegankelijk te spreken en te schrijven. Hij is (ik herken dat met vreugde) een vos die overal materiaal vandaan haalt dat hij kan gebruiken. In dit boek verwerkt hij een benijdenswaardige hoeveelheid analyses, gegevens en inzichten tot een uiterst leesbaar en relevant werk. Ik heb de afgelopen twintig jaar heel wat afgelezen over de euro, maar dit is wat mij betreft een van de beste onderwerpen over het onderwerp. (pagina 10-11)

Klik hier voor het volledige voorwoord van Robert Went op de site Follow the money (een aanrader, die website/dat onderzoeksplatform-instituut)

Terug naar Overzicht alle titels