Maxim Februari

Klont
Prometheus 2017, 270 pagina's - € 19,99

Wikipedia: Maxim Februari (1963)

Korte beschrijving
Actuele, intelligente en komische satire voor de geletterde lezer van de schrijver, jurist en filosoof over de moderne, door techniek beheerste leefwereld van de mens. Alexei Krups (die de lezer persoonlijk aanspreekt) is een mediagenieke man die wereldwijd succes oogst door zijn artikelen en lezingen over digitale technologie. Hij is niet echt een expert, maar komt er tot zijn stijgende verbazing en vrees achter dat het publiek aan zijn voeten ligt door de dramatische onderbouwing van de stelling dat we overgeleverd zijn aan de dataficering van onze leefwereld via kunstmatige intelligentie. Die zou via een penetratie ervan in beheers- en bestuurssystemen leiden tot een alternatieve, oncontroleerbare spiegelwereld, de klont genaamd (een soort cloud) en de mens degraderen van kennende tot gekende. De uitgebluste data-expert Bodo Klein, met een hands-on arts als vrouw, ontmaskert uiteindelijk in opdracht van het ministerie van Veiligheid de Diederik Stapelachtige fraudeur. Een flitsende roman die overtuigt door nuancering (Krups heeft wél een punt) en trefzekere verbeelding.

Tekst op website uitgever
Bodo Klein heeft zich op het ministerie van Veiligheid onmogelijk gemaakt en moet een paar weken in de luwte blijven. Zo kan hij mooi een opdracht uitvoeren voor zijn minister: hij wordt op pad gestuurd om verdachte uitspraken te onderzoeken van de wereldberoemde spreker Alexei Krups. Helaas komt op hetzelfde moment de familie van zijn vrouw logeren.
Alexei Krups reist intussen rond met een bejubelde lezing over digitale technologie. Door het gebruik van data en kunstmatige intelligentie zullen de roman en de politiek teloorgaan, waarschuwt hij opgewekt. Halverwege zijn tournee merkt Krups tot zijn verbazing dat hij een groot expert is geworden op het gebied van alle denkbare technologieën. Zijn roem dwingt hem steeds boudere uitspraken te doen. Maar wat weet hij er eigenlijk van?
'De grootste vraag van de huidige tijd is hoe de mens greep houdt op zijn leefwereld', zegt een collega van Alexei Krups. Leren we de wereld en de mens beter begrijpen door de vooruitgang? Of zorgt het menselijk tekort ervoor dat we juist alle controle verliezen?

Schrijver, jurist en filosoof Maxim Februari debuteerde in 1989 met de roman De zonen van het uitzicht en ontpopte zich in de bijna dertig jaar die volgden tot een van de scherpzinnigste en origineelste denkers van ons taalgebied. In 2007 publiceerde hij de grote roman De literaire kring, die nationaal en internationaal bejubeld werd. Het boek won de Annie Romein-Verschoorprijs en behaalde de shortlist van de Libris Literatuurprijs en de Gouden Uil Literatuurprijs en de longlist van de International impac Dublin Literary Award. In 2008 ontving Februari de Frans Kellendonkprijs voor zijn gehele oeuvre.

Fragment uit
Klont was natuurlijk een gezellig woord. Alle vrouwen die ik ken hadden er weer andere associaties bij. De een had het wel eens vertederd gebruikt als koosnaampje, de ander kende het als een ouderwets meelgerecht, de derde probeerde op tijd 'klont!' te roepen als ze eigenlijk wilde gaan vloeken. Ik had het woord zelf nog nooit gebruikt.
  Toen ik het voor het eerst tegenkwam, dacht ik zoals gezegd dat de klont een kluwen was van systemen die met elkaar in de knoop kwamen, en dat alleen al was spectaculair genoeg. Angstaanjagend. Niet dat ik dacht dat er iemand achter zat, maar dat was juist het angstaanjagende. Er viel geen gemoedelijke maffia achter te ontdekken, geen odskool, veriligheidsdienst, geen spannende kaste van satanisten of salafisten, zelfs geen hippe kring van hackers, black T-shirts, slimme meisjes en jongens met overspannen verwachtingen van zichzelf die slimme dingen deden met patronen en profielen. Niemand. Louter amorfe verzamelingen instructies die onderling botsten: de klont.
  Toen, in de begintijd van mijn lezing, besefte ik meteen dat ik er een verhaal omheen moest vertellen. Om het spannend te maken voor het publiek. En ik koos ervoor de mensen angst aan te jagen: dan weet je zeker dat je hun aandacht hebt. De wereld is niet veilig, zei ik.

Je moet denken, zei ik in de allereerste begindagen, dat de meisjes en jongens van Silicon Valley een nieuwe heerschappij hebben gevestigd, die is gehuisvest op de computers van de Chinese autoriteiten. Ze mikken op een nieuwerwetse vorm van samenleven en regeren, maar ze komen niet verder dan de Middeleeuwen. Chaos en verwarring. Vijandbeelden. Xenofobie.  (pagina 144-145)


In 'de' TrendRede 2018 wordt 'Klont' meegenomen
WerkelijkheidsWrijving
Het digitale leven nadert de perfectie. Algoritmes spinnen een comfortabele cocon rondom de mens, zodat hij zich het middelpunt van de wereld waant. In 2018 zullen die virtuele verwachtingen nadrukkelijk botsen met een even complexe als bokkige werkelijkheid. Buiten de eigen cocon is niets en niemand perfect en heerst de verbrokkeling. Nederland lijkt zijn gezelligheid kwijtgeraakt. Het isolement opzoeken bevrijdt ons van de nood om ons tot anderen te verhouden. Maar zelfs de sociale media, de tabloids van onze tijd, blijken minder sociaal dan we dachten.
Niet de waarheid maar de bevestiging telt. En dat voedt de verbrokkeling. Werkelijkheidswrijving ervaren we.
We beginnen ons te realiseren dat we het gemak en de aandacht betalen met privacy en vrijheid. De grote dataspelers, inclusief de overheid, verdedigen hun macht over onze gegevens met hand en tand. In zijn roman ‘Klont’ laat Maxim Februari zien wat een gedataficeerde wereld doet met ons leven. De cloud ontwikkelt zich als een tumor van data die autonoom functioneert en waarover niemand de controle heeft. Het netwerk dat de belofte in zich droeg om een verbrokkelde mensheid bij elkaar te houden dreigt zelf een klont te worden


Terug naar Overzicht alle titels