zaterdag 14 oktober 2017

Franklin Foer

Ontzielde wereld : de existentiële dreiging van Big Tech

De Bezige bij 2017, 272 pagina's -€ 22,99

Oorspronkelijke titel: World without mind (2017)

Wikipedia: Franklin Foer (1974)

Korte beschrijving
Grote, wereldwijd werkende bedrijven domineren met hun producten en diensten de markt en beïnvloeden zo indirect het gedrag van mensen en organisaties. In deel één zien we hoe vier grote bedrijven met hun technologie gegevens verzamelen over ons gedrag, dat verwerken in hun systemen, die ons vervolgens aanzetten tot door hen gewenst gedrag. In deel twee wordt de afhankelijkheid van de journalistiek van deze bedrijven geanalyseerd. Ook de auteurs van onze informatiebronnen worden beïnvloed en zo komt ons democratisch denken en handelen in gevaar. In het wereldbeeld van de auteur moeten we dat niet willen. In deel drie roept de auteur op tot verzet en bewustwording. Let op monopolisten, bevrijdt de media van reclame en bescherm de eigen privacy. De verworvenheden van het internet zijn niet heilig. De auteur is een erkend deskundige op dit gebied die zijn verhaal onderbouwt met veel voorbeelden en opvattingen van bekende persoonlijkheden uit heden en verleden. Geschikt voor de geïnteresseerde leek met enige kennis van de geschiedenis..

Tekst op website uitgever

Zonder stil te staan bij de gevolgen heeft de wereld de producten en services van vier reusachtige bedrijven omarmd. Google, Facebook, Apple en Amazon presenteren zich als voorvechters van individualisme, efficiëntie en diversiteit, maar ondertussen leiden hun algoritmes tot eenheidsworst, privacyschending en een overdosis comfort. Het resultaat is een onstabiele, bekrompen en slecht geïnformeerde wereld waarin geen ruimte is voor introspectie. Een wereld die niet zelf nadenkt.
Ontzielde wereld legt dit mechanisme van automatisering en homogenisering onder het vergrootglas. Elegant brengt Franklin Foer de geschiedenis van computertechnologie in kaart – van de Verlichting via Alan Turing en Stewart Brand naar het hedendaagse Silicon Valley – en toont daarmee niet alleen de dreigende crisis, maar ook de noodzaak van verzet. Hij laat feilloos zien wat er op het spel staat – en hoe we het tij kunnen keren.

Fragment uit 5. Bewakers van de grote hemelpoort
Amazon is uiteraard bedoeld als de absolute tegenhanger van deze antieke organisaties. Bezos ziet zijn bedrijf als een platform, als de grootste bazaar ter wereld waar iedereen zijn goederen kan kopen en verkopen. In zijn domein liggen geen poortwachters op de loer om naar willekeur dromen te vertrappen. 'De meest radicale en transformatieve uitvindingen zijn vaak uitvindingen die anderen prikkelen hun creativiteit de vrije loop te laten', heeft hij geschreven. Dit is het sentiment dat zijn minachting voor de uitgeverswereld voedt. Vroeger frustreerden grote uitgeverijen in New York de creativiteit door elk jaar een handjevol boeken te redigeren, drukken en distribueren. Als een schrijver er op een of andere manier niet in slaagde de verbeelding van een uitgever in New York te prikkelen, was hij of zij gedoemd tot irrelevantie. Amazon heeft snoeihard met die praktijk afgerekend. Iedereen met een roman in een bureaula kan die rechtstreeks bij Amazon uitgeven. Het is bijna net zo gemakkelijk als posten op Facebook. In tegenstelling tot de snobs in New York legt Amazon geen dictaten op, eist geen redactionele ingrepen en plaatst geen vraagtekens bij de visie van een schrijver. Zonder de opgeblazen makelaars in Manhattn - en hun onkostenrekeningen en latte halende slippendragers - kunnen schrijvers veel meer winst maken. Dit is volgens Bezos een ongegeneerde overwinning van de democratie. 'Werp eens een blik op de bestsellerlijst van Kindle en vergelijk die met de bestsellerlijst van The New York times. Welke is het meest divers?' De Kindle-lijst is zonder meer populistischer en staat vol mechanische liefdesromans en pompeuze sciencefiction, gepubliceerd door schrijvers die boeken afscheiden in een tempo dat weinig tijd overlaat voor denken, eten of slapen. (pagina 125-126)

Fragment uit Elf - De papieren opstand
De problemen die de kern van dit boek vormen, zijn met name lastig voor Amerikanen. In de loop van onze geschiedenis hebben wij ons beschouwd als de voorhoede van twee revoluties, de een wetenschappelijk, de ander politiek. We hebben ons geprofileerd als 's werelds grootste uitvinder - een perfecte uitdrukking van ons nationale karakter, van onze experimentele republiek met zijn pioniers die onbekende gebieden betraden. Deze technologische revolutie was uiteraard nauw verbonden met de Amerikaanse Revolutie. Beide waren het product van dezelfde verlichting. Beide kwamen voort uit hetzelfde geloof in de rede. Onze grootste vroege technologen - Franklin, Jefferson - waren ware exponenten van politieke vrijheid. De Verenigde Staten verkondigen luidkeels de evangelies van technologie en individualisme en verspreidden die als missionarissen over de wereld. We hebben op beide terreinen onvermoeibaar geïnnoveerd. We hebben gloeilampen en het recht op privacy gecreëerd, de lopende band en de vrijheid van meningsuiting.
  De twee revoluties hebben elkaar ondersteund. Ze voltrokken zich schouder aan schouder, met slechts kortstondige momenten van onderlinge spanning. Onze vrijheid heeft grotendeels een dynamische, iconoclastische economische geschapen, die de creativiteit sterk heeft gestimuleerd. En uitvindingen hebben de vrijheid eerder bevorderd en nieuwe manieren van persoonlijke uitdrukking, vrijheid van mobiliteit, de verwezenlijking van het zelf mogelijk gemaakt.
  Dat is de reden waarom de huidige tijd zo ontzettend ongemakkelijk aanvoelt. Ons geloof in de technologie strookt niet langer volledig met ons geloof in vrijheid. We naderen het punt waarop we een van onze revoluties moeten ondermijnen om de andere te redden. Privacy kan de huidige technologische ontwikkelingen niet overleven. Onze ideeën over de concurrerende markt lopen gevaar. De verspreiding van onwaarheden en samenzweringstheorieën via sociale media en het verdwijnen van onze gemeenschappelijke basis voor feiten creëren omstandigheden die rijp zijn voor autoritaire praktijken. In de loop van de tijd heeft de samensmelting van mens en machine behoorlijk goed uitgepakt voor de mens. Maar we betreden nu een nieuw tijdvak, waarin die samensmelting het individu bedreigt. (pagina 269-270)

Youtube - The Existential Threat of Big Tech | Franklin Foer | RSA Replay (oktober 2017)


Terug naar Overzicht alle titels


Geen opmerkingen:

Een reactie posten

De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen