vrijdag 23 juni 2023

Peter Frankopan 3

De transformatie van de aarde : een nieuwe wereldgeschiedenis
Spectrum 2023, 799 pagina's  - € 49,99

Oorspronkelijke titel: The Earth Transformed: An Untold History (2023)

Wikipedia: Peter Frankopan (1971)

Korte beschrijving
Een boek over wereldgeschiedenis en klimaat. Aan de hand van recente wetenschappelijke ontdekkingen beschrijft het boek hoe klimaatveranderingen en andere transformaties een cruciale rol hebben gespeeld in het verloop van de geschiedenis en ook in de toekomst allesbepalend zullen zijn. Aan bod komen vulkaanuitbarstingen in IJsland die het Ottomaanse Rijk op de knieën kregen, de val van de Moche-beschaving door de opwarming van het zeewater, het ontstaan van religies en talen in relatie tot de natuurlijke omgeving, de relatie van de mens met weerpatronen en hoe de toenemende vraag naar goede oogsten slavernij in de hand werkte. Nuchter, leerzaam en vanuit algemeen perspectief geschreven. Geschikt voor een geoefende lezersgroep. Met kaarten en zwart-witillustraties.Peter Frankopan (1971) is hoogleraar Wereldgeschiedenis aan Oxford University, waar hij ook Senior Research Fellow is aan Worcester College en directeur van het Centre for Byzantine Research. Hij schreef meerdere boeken. Zijn werk wordt in meer dan dertig landen uitgegeven.

Tekst op website uitgever
Wanneer we het over de wereldgeschiedenis hebben, denken we doorgaans niet meteen aan de zwaarste overstromingen, de hardnekkigste droogteperiodes of de veranderende ecosystemen. Maar in de lange geschiedenis van onze planeet is geen element zo allesbepalend geweest als de natuur. Vulkaanuitbarstingen, aardverschuivingen, klimaatveranderingen en andere transformaties hebben een cruciale rol gespeeld in het verloop van de geschiedenis – en zullen ook in de toekomst allesbepalend zijn.

In De transformatie van de aarde neemt historicus Peter Frankopan ons mee in een verhaal dat eeuwen en continenten overspant, van vulkaanuitbarstingen in IJsland die het Ottomaanse Rijk op de knieën kregen tot de val van de Moche-beschaving door de opwarming van het zeewater. Hij onderzoekt het ontstaan van religies en talen in relatie tot de natuurlijke omgeving, onze eeuwenlange fascinatie met het begrijpen en manipuleren van weerspatronen en hoe de toenemende vraag naar goede oogsten de slavernij in de hand werkte. Op basis van de meest recente wetenschappelijke ontdekkingen schetst Frankopan een intrigerend beeld van de wereldgeschiedenis waarin het klimaat niet langer in de schaduw staat.

Peter Frankopan is hoogleraar Wereldgeschiedenis aan Oxford University. Hij is daar tevens Senior Research Fellow van Worcester College en directeur van het Centre for Byzantine Research. Hij is de auteur van de bestsellers De eerste kruistocht, De zijderoutes en De nieuwe zijderoutes. Zijn boeken zijn in meer dan dertig landen vertaald.

Fragment uit (de) Inleiding
Mijn eerste confrontatie met de sterke invloed van de mens op milieu en klimaatverandering vond plaats tijdens het kijken naar een kinderprogramma over actuele vraagstukken; het heette John Craven's Newsround en was, toen ik nog een jongen was, in Groot-Brittannië elke dag te zien. Newsround was als BBC-project een prestigieus uithangbord - een soort verbindingslijn tussen jonge kijker sen de wereld buiten de Britse eilanden. het was een van de weinige programma's waar mijn broers, zussen en ik in onze jeugd van onze ouders naar mochten kijken, en het maakte me bekend met het lijden van een volk door toedoen van de Rode Khmer, met de ingewikkelde situatie in het Midden-Oosten en met de realiteit van de Koude Oorlog.


  Een van de onderwerpen die eind jaren zeventig/begin jaren tachtig regelmatig aan de orde kwamen, was het thema 'zure regen'. Ik herinner me dat ik ontdaan was door het gruwelbeeld van bladloze bomen en door de gedachte dat menselijke activiteiten verantwoordelijk waren voor de achteruitgang van de natuur. Het idee dat de fabrieken de schadelijke stoffen uitstootten die bossen verwoesten, dieren doodden en de grond vervuilden, trof me als een mokerslag. Ook voor mij als jonge jongen was het zonneklaar dat de keuzes zie we maakten om goederen en producten te vervaardigen, consequenties met langetermijneffecten op ons allen hadden. Die akelige gedachten werden nog versterkt door de vrees voor vernietiging, die mijn jeugd beheerste. Ik maak dele uit van een generatie die was opgegroeid met de gedachte dat de wereld een mondiale kernoorlog tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie zou meemaken, die zou resulteren in dood op grote schaal - niet alleen door de explosies van talloze intercontinentale ballistische raketten (ICBM's), maar ook als gevolg van de nucleaire winter die zou intreden wanneer bij de inslag van kernkoppen paddenstoelwolken vrijkwamen. Een halverwege de jaren tachtig uitgebrachte film, When the Wind Blows, schetste een schrijnend en afschuwelijk beeld van wat ons te wachten stond: treurnis, leed, honger, dood - en dat alles vanwege het vermogen van de mens om massavernietigingswapens te ontwerpen, die niet alleen miljoenen mensen zouden doden door hun vuurstormen en explosies, maar ook het klimaat op aarde zo ingrijpend zouden veranderen dat louter overleven op aarde al een waar wonder zouden zijn.
  De explosies van tal van kenwapens zouden zoveel puin de atmosfeer in jagen dat we zouden moeten leren leven met temperaturen onder nul. het zonlicht zou worden afgeschermd door lagen stofdeeltjes, met als gevolg dat de planten zouden afsterven. Ook dieren zouden daardoor bezwijken, en degene die de kernexplosies hadden overleefd, zouden het niet alleen stervenskoud hebben, maar ook honger lijden. Fall-out - radioactieve neerslag - zou flora en fauna besmetten en alle vormen van leven vergiftigen. Het doel was dan om de Apocalyps door te komen en de hoop te koesteren tot de overlevenden te behoren. Op den duur, zo hoopten we, zou het klimaat zich herstellen. Dan ging het erom vast te stellen hoeveel mensen nog in leven waren - en wáár dan wel - en opnieuw te beginnen. (pagina 28-29)

Lees ook: De zijderoutes : een nieuwe wereldgeschiedenis (uit 2016) én De nieuwe zijderoutes : het heden en de toekomst van de wereld (uit 2018).

Terug naar Overzicht alle titels

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen