Spectrum 2023, 415 pagina's - € 29,99
Oorspronkelijke titel: The End Times: Elites, Counter-Elites and the Path of Political Disintegration (2023)
Wikipedia: Peter Turchin (1957)
Korte beschrijving
Een wetenschappelijke en geschiedkundige verkenning van politieke gemeenschappen. Met behulp van de zogenaamde cliodynamica, waarin dynamische processen worden getoetst aan wiskundige modellen, laat de auteur zien hoe politieke gemeenschappen werken en waardoor ze uiteenvallen. Turchin toont aan dat wanneer het evenwicht tussen de heersende elites en de meerderheid van de bevolking te ver doorslaat in het voordeel van de elites, politieke instabiliteit onvermijdelijk is. Op dit moment bevinden we ons in de eindtijd, maar het is nog niet te laat om het tij te keren. Met diepgang geschreven. Geschikt voor een geoefende lezersgroep. Peter Turchin (Moskou, 1957) is emeritus hoogleraar aan de Universiteit van Connecticut en onderzoeker bij de Complexity Science Hub in Wenen en de Universiteit van Oxford. Hij is opgeleid als theoretisch bioloog en is werkzaam op het gebied van de sociaalhistorische wetenschap. Turchin is de grondlegger van de cliodynamica. Van zijn hand verschenen meerdere boe- ken, waaronder ‘Ultrasociety' en 'Ages of Discord'.
Tekst op website uitgever
In 2010 voorspelde vooraanstaand wetenschapper Peter Turchin dat Amerika zich in een spiraal van sociale desintegratie bevond, die in 2020 zou leiden tot een ineenstorting van de politieke orde. Een voorspelling die – getuige de bestorming van het Capitool in 2021 – gevaarlijk dicht bij de huidige realiteit ligt. In Eindtijd toont Turchin waarom.
Met behulp van de zogenaamde cliodynamica, waarin dynamische processen worden getoetst aan wiskundige modellen, laat hij zien hoe politieke gemeenschappen werken en waardoor ze uiteenvallen. Turchin toont aan dat wanneer het evenwicht tussen de heersende elites en de meerderheid van de bevolking te ver doorslaat in het voordeel van de elites, politieke instabiliteit onvermijdelijk is en zo een gewelddadige breuk met het verleden veroorzaakt. We bevinden ons nu in de eindtijd, maar het is nog niet te laat om het tij te keren.
Peter Turchin is emeritus hoogleraar aan de Universiteit van Connecticut en onderzoeker bij de Complexity Science Hub in Wenen en de Universiteit van Oxford. Hij is opgeleid als theoretisch bioloog, maar werkzaam op het gebied van de sociaalhistorische wetenschap en is de grondlegger van de cliodynamica. Momenteel werkt hij aan CrisisDB, een historische database van samenlevingen in crisis. Van zijn hand verschenen meerdere boeken, waaronder Ultrasociety en Ages of Discord.
Fragment uit hoofdstuk 6. Waarom is Amerika een plutocratie?
De trend van het Progressieve Tijdperk teruggedraaid
Hoe kunnen we met dit alles nu beter de resultaten interpreteren van ons onderzoek naar de vraag door wie Amerika geregeerd wordt? Laten we vooralsnog niet de rijken de schuld gaan geven. De economische elites zijn niet het kwaad - althans, het percentage slechte mensen aldaar wijkt niet idioot veel af van dat van de rest van de bevolking. Ze laten zich leiden door eigenbelang, maar ook de Moeder Teresa's zijn, ook al ontbreken ze in de heersende klasse, over het algemeen erg zeldzaam. Verder weten we dat velen van de eenprocenters zich door meer laten leiden dan door eigenbelang op de korte termijn. De succesvolle ondernemer Nick Hanauer staat niet op zich; een groep vermogende Patriottische Miljonairs heeft sinds 1910 geijverd voor belastingverhoging voor de superrijken. En bijna alle miljardairs doen schenkingen aan wat zij als waardevolle projecten beschouwen (al kunnen zich soms onbedoelde bijeffecten voordoen; die zullen we nog bespreken). Tot slot: hoewel de geschiedenis bol staat van voorbeelden van egocentrische elites die de door hen geregeerde landen te gronde hebben gericht, zijn er ook voorbeelden te vinden van prosociale elites die crises bezwoeren en de sociale samenwerking wisten te herstellen. Hier is zo'n voorbeeld:
Hoewel het Amerikaanse politieke stelsel sinds de Burgeroorlog gedomineerd werd door de zakelijke elites, werkten die elites in bepaalde periode voornamelijk ten eigen voordele, terwijl ze op andere tijdstippen beleid uitvoerden dat de samenleving als geheel ten goede kwam - zelfs als dat ten koste ging van hun eigen kortetermijnbelangen. Het is betrekkelijk gemakkelijk te begrijpen wanneer de rijken en machtigen de politieke agenda zo inrichtten dat hun eigen belangen hehartigd werden, zoals in de Gilded Age gebeurde, toen de economische ongelijkheid enorm vergroot werd. Maar hoe moeten we beleid in de tijd van de Grote Compressie - ruwweg van eind jaren 1930 tot de jaren 1970 - verklaren, toen het verschil in rijkdom en inkomen tussen arm en rijk juist kleiner werd? En waardoor werd dat terugdraaien, dat een eind aan de Gilded Age maakte en op de Grote Compressie aanstuurde, dan veroorzaakt?
Onderzoek van historische casestudy's doet vermoeden dat bij een dergelijke trendomslag een sleutelrol wordt gespeeld door langdurige perioden van aanhoudende politieke instabiliteit. Soms eindigden die in sociale revoluties, in staatsineenstorting of in bloedige burgeroorlogen. Maar in andere gevallen raakten de elites uiteindelijk verontrust over onophoudelijk geweld en aanhoudende wanorde. Ze realiseerden zich dat ze één lijn dienden te trekken, dat ze hun onderlinge conflicten moesten beëindigen en moesten overschakelen op een coöperatieve manier van besturen. (pagina 186-187)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen