’Wij hebben geen tijd’
Ik las over een wereld waarin iedereen alle tijd had omdat de tijd er niet bestond. ’Wij hebben geen tijd’ kreeg er een dimensie door waar je vrolijk van werd. ’De zin van de ommezijde’ heet het boek, het is een jeugdboek, van Frank van Pamelen. Het gaat over een meisje, Mira, dat een boek droomt waarin ze aan de andere kant van de bladspiegel terecht komt, in de wereld van de alfa’s, waar de taal wordt gemaakt. De alfa’s zijn in verwarring, wat staat voor de taalverloedering in onze wereld, omdat de koning is ontvoerd, door de beta’s, de graaiers en gauwdieven die van het leven een grote rekensom hebben gemaakt. Enfin, het loopt allemaal goed af, want de koning wordt gevonden en bevrijd door Mira en met de taal komt het ook weer goed.
Geweldig boek vol sublieme staaltjes taalvaardigheid! Ik zou zeggen: neem er even de tijd voor.
Henri van der Steen
Hallo Hans,
hierbij mij citaten uit het boek : Stil de tijd van Joke J. Hermsen:
In de inleiding schrijft ze: Sinds wij de invoering van de Greenwichtijd aan het einde van de negentiende eeuw steeds meer naar de kloktijd zijn gaan leven en daardoor die andere meer persoonlijke tijd of innerlijke ervaring van tijd naar de achtergrond hebben verdreven.............................
We hebben niet alleen de tijd, maar we zijn ook de tijd.......................... de andere tijd is niet te meten.
Op blz 18 schrijft ze naast arbeidstijd is ook vrije tijd gekomen en het lijkt dat deze ook gevuld moet worden lege tijd moet verdreven worden.
Eigenlijk heb ik nog veel meer citaten uit dit boek maar het is vooral de verschillende manieren waarop zij het fenomeen “tijd” bespreekt en aan ons tracht duidelijk te maken dat de tijd meer dimensies heeft als alleen de “kloktijd”. Het verschil in dit beleven maakt de mens onrustig en geeft een discrepantie tussen de beleving van je “innerlijke tijd”die zijn eigen tempo bepaald en de “kloktijd” die van buitenaf bepaald wordt. Dit steeds verder uit elkaar lopen van de “tijden” maakt de mens niet gelukkig en moet in balans gebracht worden.
Dit boek sprak mij al aan maar nadat ik het interview dat zij gegeven heeft tijdens “Boeken” een tv programma van de VPRO aflevering 145 (hebikietsgemist.nl) vielen de laatste puzzelstukjes op zijn plaats.
Groetjes,
Ineke Breur
Leef & Tijd in de Verlenging (Een Stavast lezer over het fenomeen ‘tijd’, nov.’12)
De titel van Ed van Thijn’s nieuwste boek ‘Blessure tijd’ sprak mij erg aan. De naam verwijst naar zijn leeftijd, eind zeventig en de tijd die nog voor hem ligt maar waarover hij ‘mixed feelings’ heeft, gezien zijn Joodse afkomst en ervaringen uit de oorlogsjaren.
Hoe zou ik mijn leeftijdsfase benoemen zo vlak voor de overgang naar mijn eigen zeventiger jaren? Geïnspireerd door van Thijn’s ludieke naamgeving was ik er snel uit. Zelf sportman, dus
‘Leef & Tijd in de Verlenging’
Het zijn pijlers onder mijn toekomstvisie!
- Leef: met de blik vooruit is het credo ‘leef!’ Zo onder het mom van ‘kijk omhoog Sammy, zing, dans, leef Sammy!’ Geen levendiger beeld dan Ramses’ woorden.
- Tijd: tijd als fenomeen heeft voor de mens alleen waarde als er een begin en einde aan zit. Een tijdloos leven, dus zonder einde, zou een uiterst saaie, ingeslapen beleving worden. Dat dan ongeveer voelt als ‘tijdloos/waardeloos’.
Sombere prietpraat? Zoals voorheen, het gebeurt nu, uitstellen is er niet meer bij!
- Verlenging: bij gelijke stand na de reguliere speeltijd in grote voetbalfinales praten we over ‘verlenging’, 2 x 15 minuten. Veel extra tijd - meer dan twintig jaar zelfs - als je het proportioneel projecteert op de leeftijd van een net zeventigjarige! Voorwaarde is wel dat de organisatie zo sportief moet zijn tussentijds de spelregels van de verlenging niet te wijzigen. Bijvoorbeeld als er plotseling in de verlenging een doelpunt valt en het dan in één keer afgelopen is!?
Mooie woorden ‘extra tijd door verlenging’, maar wat doe ik ermee?
Vooral doorgaan met alles waar ik nu al plezier aan beleef.
Egocentrisch? Volstrekt niet, want het gebeurt gelukkig allemaal samen met anderen. En voorwaar, niet zo maar met de eerste de besten ook nog!
- je familie
- je vrienden
- je sportmakkers
- je interesse clubjes
Dat biedt toch een heel mooi plaatje voor de toekomst! Wel gestoeld op het verleden natuurlijk. En onder voorbehoud uiteraard, want resultaten uit het verleden …
Om in sporttermen te blijven: stoppen op het hoogtepunt van … , ja van wat eigenlijk?
Een pracht visioen doemt op:
Ik sta op een golfbaan op de afslag van een hole I, een niet al te moeilijke par 3. Omringd door familie, vrienden, golfmaten en makkers van andere clubjes. Een geweldige ambiance. Het wordt adembenemend stil om mij heen. Ik sta klaar voor de afslag. Volledige concentratie op de bal, slaan, fraaie hoge en lange balvlucht, de bal zet de daling in, valt, op de green zowaar, rolt verder, niet te geloven hij gaat recht op de vlag af, hij zal toch niet … .
Mooi toch die extra tijd, er valt er nog zo veel te beleven!!
PS De schrijver (Herman D.) wordt – ‘believe it or not’ – eind dit jaar 70! Vandaar.
Herman Denneboom
Hoi Hans;
Hier het stukje over tijd, uit het boek De Verovering van de vrijheid, Alicja Gescinska.
Zo staat een Stolz in het leven. Zo beleeft hij zijn laatste dagen. Een Oblomov zou zeggen: ‘Waarom zou ik nog? Binnenkort is het toch allemaal voorbij. Laat ons maar niet…pfff.’
Maar Stolz niet, neen, die zegt: ‘Laat ons nog eenmaal. Waarom zou ik niet want binnenkort is het allemaal voorbij’
Ze zeggen inderdaad bijna net hetzelfde, beseffen beiden dat de klok tikt en ongenadig verder tikt.
En toch is het zulk een fundamenteel verschil, gaat het om twee aan elkaar tegengestelde perspectieven.
Twee typen mensen.
Twee levens.
Groetjes Els Bijkersma.
Dag Hans,
Hierbij een gedachte over 'tijd'.
Wat mij intrigeert is onderstaande gedachte van Jacques Derrida, Frans literiar criticus en filosoof:
Men spreekt vaak of meestal over 'je moet in het "nu" leven'. Volgens Derrida is het 'nu' al voorbij, zodra je het uitspreekt. Eigenlijk leeft men (of heeft men geleefd) in het verleden en gaat men naar de toekomst. Het 'nu' kan gezien worden als een niemandsland/gebied.
Voor mij is dit een interessant onderwerp om 8 november over te discuseren. Helaas is het niet zeker of ik aanwezig kan zijn, aangezien ik die dag een kleine operatie moet ondergaan en het hangt van de impact af of het me lukt te komen. Zo niet, dan wens ik allen een interessante discussie avond.
Groet,
Hanny van der Schoot
p.s. Derrida was meer een criticus van de verschillende filosofen dan dat hij zelf filosofische literaire werken of publicaties schreef.
Hans,
mbt tijd in “onze” boeken.
In het boek van Bill Bryson, Een kleine geschiedenis van bijna alles, de volgende passage over de big bang theorie.
“Als je alles wat er is verzameld, tot het laatste stofje en elementaire deeltjes tussen hier en de uiterste grens van de schepping en dat in een punt moeten persen die zo oneindig compact is dat ze in het geheel geen dimensies meer heeft, dan wordt dat een singulariteit genoemd.In een enkele oogverblindende klap neemt de singulariteit hemelse afmetingen aan en in 3 minuten is 98 % geproduceerd van wat er is of er ooit zal zijn. We hebben een heelal”.
Dit is onvoorstelbaar snel gegaan en is eigenlijk niet te bevatten.
Chris Strijbos
Coen Simon: En toen wisten we alles.
'Tijd en inzicht schieten in alle gevallen tekort, dat is geen kwestie van inefficiëntie, dat is de menselijke conditie. Je auto kan je even langs de kant zetten, maar de tijd stroomt gewoon verder.'
Groet,
Thea Veken
Tijd
(a.h.v. De verovering van de vrijheid, Alicja Gescinska)
Tijd wordt waardevol, wanneer er weinig van over schiet, wanneer we bijvoorbeeld te maken krijgen met een naderende dood. We komen dan in actie om de resterende tijd zo goed mogelijk te besteden. De vergankelijkheid laat toe dat het leven zin krijgt. Dit in actie komen staat in schril contrast met de passieve mens. Wanneer we voldoende tijd hebben, voelen we de drang om echt iets met ons leven te doen niet zo zeer. We verlummelen de tijd.
zinvol leven - beperkte/korte tijd - mens in actie
Binnen die beperkte tijd krijgt ons leven zin, doordat wij morele handelingen stellen, de verantwoordelijkheid voor ons leven op ons nemen. Gescinska gebruikt in dit kader de term ‘positieve vrijheid’. Vrijheid wordt hier niet gezien als het ontbreken van grenzen, maar als de mogelijkheden van een mens om keuzes te maken die stroken met zijn morele wezen en met waarden die hij belangrijk vindt. In de beperking (ook van tijd) toont zich de meester.
Marieke Peters
T.a.v. het fenomeen tijd:
Wat me in het boek “Neem de tijd” van Koen Haegens vooral aan het denken zetten, was de term “nieuw tijdsregime”. Vroeger was er sprake van een tijdsdiscipline (je werkte bv van 8 tot 5), nu is er het nieuwe tijdsregime doordat je meer uren werkt, flexwerkt, multi-taskt enz.
Deze terreur van de ”tegelijkertijdigheid” (multitasken, actief zijn voor zowel werk als privé) zorgt in het leven van veel mensen voor ‘n heleboel onrust. Vrije tijd is niet meer echt vrij!
Met de term “tijdval” bedoelt Haegens, dat het hebben van meer goederen aan je vrije tijd knaagt. Mooi gevonden en absoluut waar!
Tiny Gevers
Het wordt de hoogste tijd dat ik de gevraagde tekst inlever.
Lezend in het boek van Alicja Gescinska werd ik getroffen door het volgende:
"Tijd wordt waardevoller, wanneer er weinig van overschiet".
Dit slaat bij haar o.a. op de laatste momenten, die zij heeft met haar doodzieke vader.
Zo kijk ook ik terug op een laatste schitterend jaar samen met onze zoon en broer, nadat bij hem kanker was geconstateerd.
Nu wil ik vóór alles wat op mijn pad komt in ieder geval tijd en ruimte overhouden voor het verwerken van de laatste turbulente jaren met heel veel verlies in mijn naaste omgeving.
Er valt over tijd natuurlijk veel meer te zeggen, maar voor mij was het niet alleen een zware tijd, ook kostbare tijd, goed besteedde tijd.
Nu ik ouder word houd ik me steeds meer bezig met de verleden tijd maar zeker niet minder met deze tijd en de toekomstige tijd.
Toos Siegmund
Thema tijd
Wat doe je met een boek, dat je irriteert? Uitlezen natuurlijk en nog eens herlezen, want het brengt nieuwe inzichten. Gevormd in de jaren zeventig, wil ik geen etiket opgeplakt krijgen of in een enkel hokje gestopt worden. Ik houd vast aan de vrijheid om mijn eigen mening te (her)vormen en te verkondigen. Dan ben je altijd op zoek naar nuances, context en verschillende perspectieven. Daarvoor neem je in gedachten verschillende standpunten in. In gedachten schep je een beeld, waar je omheen kan lopen voor de verschillende gezichtspunten. Twijfelen en afstand nemen helpen om een weloverwogen standpunt in te nemen. Bovendien geeft het begrip voor de keuzes van anderen.
Roger Scrupton schreef zo'n irritant boek, waar ik me doorheen geworsteld heb. Geneigd om progressieve ideeën vrijwel kritiekloos te omarmen maakte "het nut van pessimisme en de gevaren van valse hoop" me duidelijk dat er ook de lessen uit het verleden geleerd moeten worden. Ik voel nog veel weerstand tegen het uitgesproken conservatieve standpunt van de auteur, maar heb toch enige interessante alinea's over de tijd gevonden, die de discussie kunnen voeden:
pagina 143
De drogreden van de voortgaande geest:
Die verteld ons dat iedere poging om vast te houden aan maatstaven en regels die in voorgaande generaties zijn vastgesteld in essentie reactionair is, een oefening in 'nostalgie' of 'pastiche'. Teruggaan is onmogelijk, omdat het onmogelijk is om tot een andere tijd te behoren; het kan alleen betekenen dat je de tijd imiteert op een wijze die slaafs, inauthentiek en onoprecht is. Dei Zeitgeist die ons regeert is nu actief. Waarachtige kunst moet passen bij de Zeitgeist; en als ze schokkend is, dan komt dat alleen omdat de toekomst iedereen moet schokken die niet klaar is en de noodzaak ervan niet inziet. De paradox, dat de vrijheid en de grensoverschrijding van de werkelijke moderne kunstenaars behoren tot hun tijd, en het is de tijd die dicteert wat ze doen.
Die drogreden heeft heel wat triviale kunst voorgebracht.
pagina 234-235
De transhumanisten verheugen zich in de toekomende tijd. Maar ze ontvluchten eerder dan ze voorspellen. Ze vertonen dezelfde verslaafdheid aan het irreële als de gewetenloze optimisten die ik in dit boek heb beschreven; en hun scenario's van het beste geval zijn gebaseerd op hoop die even vals is als welke hoop dan ook van de utopisten.
...
Er valt, naar ik meen een spoortje van de drogreden van de utopie te ontwaren in de 'voorspellingen' van Kurzweil, wiens toekomstige wereld, waar mensen als informatie worden opgeslagen, verbonden is met radicale verwarring omtrent het begrip persoonlijke identiteit. Juist omdat dit toekomstbeeld mogelijk is, proberen de transhumanen ons het belang ervan op te dringen.
...
De transhumanisten tonen ons een toekomst die 'noodzakelijk' is, een lot dat bepaald wordt door de voortgaande geest van de wetenschappelijke ontwikkeling. Wanneer we de die toekomst veronachtzamen, betekend dat niet dat we er weerstand aan bieden, maar dat we onze beperkte redelijke vermogens wijden aan het enige waarvoor ze met succes kunnen worden gebruikt: de werkelijkheid van nu en de mensen die daarin leven.
Coen Simon pleit in zijn boek "En toen wisten we alles, een pleidooi voor oppervlakkigheid" voor de menselijke maat, een oppervlakkig leven en om de utopie op te geven dat alle problemen kunnen opgelost kunnen worden. Hier is een stukje tekst uit het boek, dat bij het thema past:
pagina 37
Wetenschap wordt bedreven binnen de grenzen van de tijd.
Wetenschap heeft de neiging om haar onderzoeksobject als een tijdloos ding voor zich te zien. Een ding waar de wetenschapper eindeloos omheen kan draaien tot hij weet hoe het in elkaar steekt. Maar niet alleen de wetenschapper wordt ouder en verandert van opvattingen en inzichten, ook de wereld waar hij in leeft, en ook zijn onderzoeksobject, zeker als het leven is. Het begin van het leven is ongewis en de toekomst ook. Het object van de wetenschap is een aanname, een constructie; er zijn geen onderzoeksobjecten die probleemloos hun grenzen blootgeven. Dat verklaart de missing link, zonder hem ooit gevonden te hebben, al verschillende keren van vorm veranderd is.
Fantastisch was een fantastisch boek om te lezen. Kris Verburgh heeft een zeer boeiend boek over het universum in ons hoofd geschreven. Ik heb 2 fragmenten geselecteerd met thema tijd:
pagina 329
Een stroom van gedachten... Dat doet denken aan de stroom van de tijd. Inderdaad, onze gedachtestroom geeft de indruk dat de tijd verstrijkt. Hoe interpreteren onze hersenen de tijd dan en beïnvloeden ze ons besef ervan?
Als we met iets geweldigs bezig zijn, dan gebeurt het vaak dat we naar de klok kijken en denken: is het al zo laat? We hebben de tijd uit het oog verloren. Onze hersenen kunnen de tijd dus sneller laten gaan. En dit proces lijkt op zijn beurt verbonden met het ik-besef of het zelfbewustzijn, dat naar de achtergrond wordt verdreven wanneer we iets leuks doen. Als we ons bezig houden met aangename en interessante dingen, gaan we daar zo in op dat we vergeten dat we bestaan. Het verstrijken van de tijd en het ik-besef zijn dus nauw met elkaar verweven.
pagina 450
Darwin wees al op de belangrijke rol van vrouwelijke dieren in de natuur, maar zijn Victoriaanse collega's wezen de ideeën af, omdat het niet paste in hun tijdgeest, waar vrouwen maar op weinig respect konden rekenen. Dit is een van de belangrijkste redenen waarom een van de belangrijkste theorieën van de wetenschap, de seksuele selectietheorie, zowat honderd jaar onder het stof lag.
Marianna van Vugt
Beste Hans,
Door privé-omstandigheden ben ik hopeloos achterop geraakt met lezen, maar ik wil donderdag de draad weer oppakken.
Aan het het huiswerk heb ik wel voortdurend gedacht, weinig gelezen dus ook niets tegengekomen.
Wel heb ik nog steeds een boekje van Paul van Tongeren staan, waar ik ook nog nooit de tijd voor genomen heb om dit echt goed te lezen.
Schandalig ja, want het is 10 jaar oud! Wel in gebladerd, en dan staat het weer op een plank.
Vanavond toch een start gemaakt met dit essay, hierbij een kleine bijdrage, stukje tekst die ik wel aardig vind.
Hartelijke groet,
Yvonne van Gaal
Uit: Over het verstrijken van de tijd. Een kleine ethiek van de tijdservaring. Paul van Tongeren, 2002, Thijmesay
Blz 20 "2. De ervaring van het verstrijken van de tijd
De ervaring die ik beschreef, betreft de tijd als iets dat voorbijgaat. Onze taal heeft veel uitdrukkingen waarin dit kenmerk van de tijd wordt aangeduid. (...)
Daarom vragen we ons soms af: 'waar blijft de tijd?'.
Maar beweegt de tijd eigenlijk zelf wel? De uitdrukking die zegt dat 'de tand des tijds alles aantast', suggereert een correctie op die voorstelling van een tijd die beweegt.
Niet de tijd gaat voorbij, maar door de tijd gaat alles voorbij. Misschien is de tijd wel het enige dat blijft, terwijl alles wat in de tijd gebeurt voorbij gaat en verdwijnt.
(Stukje tekst over de Griekse mythe van Kronos.)
De tijd die ervaren werd is de tijd van de vergankelijkheid. Hoewel enigszins oneigenlijk, blijf ik deze aanduiden als het voorbijgaan of verstrijken van de tijd.
(...) In ieder geval kan ik nu al wat nader bepalen over welke tijd we het hebben, minstens door die te onderscheiden van een tijd, of een betekenis van de tijd, waarover het blijkbaar niet gaat.
Einde citaat
Hallo Hans,
Hier is een gedichtje over het thema tijd:
Liefhebben
is beschutten
zonder vast te houden,
ruimte scheppen
in tijd en eeuwigheid.
En daarom zeggen:
doe maar, ga maar,
zolang, zover als nodig is.
Kijk maar niet om,
Ik wacht. ik blijf.
(Kris Gelaude)
Annet Teunissen
Hoi Hans,
misschien wel te laat, maar ik dacht opeens aan een TED talk die ik
gezien heb en die indruk op me heeft gemaakt.
Het gaat over wat je nog wilt doen voor je dood gaat, en dat is een
tijd, waarvan je niet weet hoe lang die nog is.
Dus als je iets nog echt wilt doen, moet je het misschien nu doen,
zoals Annet haar duo parachutesprong, Geweldig Annet.
Groet
Ine Kluessjen
Before I die I want to ....(6:20) (95.595 views op 8/11-2012)Homepage Achtergrondartikelen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen