Aldous Huxley

Heerlijke nieuwe wereld : roman
Meulenhoff 2009, 253 pagina's - € 9,99

Oorspronkelijke uitgave: Brave new world (1932)

Wikipedia: Aldous Huxley (1894-1963) en boek 

Korte beschrijving
In het jaar '632 na Ford' zijn mechanisatie, efficiëntie en productie het hoogste goed, terwijl individualiteit en emotionaliteit verdacht zijn. Door omstandigheden komt de niet-'geciviliseerde' John terecht in deze maatschappij waarin mensen worden uitgebroed in flessen, geconditioneerd worden op hun latere werk, en geen behoeften kunnen kennen, zodat geluk wel moet volgen -en anders is er nog een drug voorhanden. John wordt verliefd op Lenina, maar kan dat zichzelf niet toestaan. Lenina leeft volgens de regels van haar wereld, de nieuwe wereld, welke John eerst zo bewonderde, maar waarvan hij nu merkt dat hij er niet in past. Hij sterft door zelfkastijding. Naast Orwell's '1984' is Huxley's anti-utopie minder bijtend, maar niet minder schokkend. Herdruk van de goede vertaling uit 1999; de eerdere van Mok was niet helemaal bevredigend.

Fragment uit hoofdstuk XVII
'Beste jonge vriend.' zei Mustapha Mond, 'de civilisatie heeft niet de minste behoefte aan adeldom of heldendom. Dat zijn symptomen van ondoelmatige politiek. In een behoorlijk georganiseerde maatschappij zoals de onze komt niemand in de gelegenheid om edel of heldhaftig te zijn. De omstandigheden moeten buitengewoon instabiel zijn eer de gelegenheid zich zal voordoen. Waar oorlogen zijn, waar verdeelde loyaliteiten zijn, waar verleidingen weerstaan moeten worden, waar gevochten moet worden om liefdesobjecten te winnen of te verdedigen - daar hebben adeldom en heldendom uiteraard wel zin. Maar er zijn tegenwoordig geen oorlogen meer. Er wordt met grote zorg naar gestreefd te voorkomen dat je te veel van iemand gaat houden. Verdeelde loyaliteiten bestaan al helemaal niet: je wordt zo geconditioneerd dat je niet anders kunt dan doen wat je behoort te doen. En wat je behoort te doen is over het het geheel genomen zo aangenaam, er wordt aan zoveel natuurlijke aandriften vrij spel gegund, dat er eigenlijk geen verleidingen zijn waaraan weerstand moet worden geboden. En als er ooit, door een ongelukkig toeval, toch op de ene of andere manier iets onprettigs zou gebeuren, nou ja, dan is er altijd soma waarmee je vakantie kunt nemen van de feiten. En er is altijd soma om je boosheid te sussen, om je vijand te verzoenen, om je geduldig en verdraagzame te maken. In het verleden kon je dat alleen bereiken door erg je best te doen en na een jarenlange, zware geestelijke training. Nu slik je twee of drie tabletjes van een halve gram, en klaar ben je. Iedereen kan nu deugdzaam zijn. Je kunt zeker de helft van je moraal in en flesje bij je dragen. Christendom zonder tranen - dat is soma.' (pagina 220-221)

Artikel: 201984 - "een apocalyptische codex van onze ergste angsten" (juni 2019)

Terug naar Overzicht alle titels