Maarten Boudry

Waarom de wereld niet naar de knoppen gaat
Polis 2019, 288 pagina's - € 22,50

Wikipedia: Maarten Boudry (1984)

Korte beschrijving
De auteur is wetenschapsfilosoof en wil de lezer wegwijs maken in de wereld van het vooruitgangsdenken. Aan de hand van analyses van vroegere economen, filosofen en overige wetenschappers, bestudering van maatschappelijke ontwikkelingen en de uiteenzetting van de filosofische insteek van de auteur zelf, krijgt de lezer een goed beeld van de stand van de wereld vanuit zowel een pessimistische als een optimistische blik. De doemdenkers willen ons doen geloven dat de wereld langzamerhand vervalt in ecologische en maatschappelijke wanorde. De auteur toont echter een heel ander beeld door stil te staan bij het hoe en waarom van het negatief denken en hoe dit te doorbreken door te kijken naar wat de mens bereikt heeft; een welvarende en stabiele toekomst is binnen handbereik. Ondanks de wetenschappelijke insteek is de schrijfstijl laagdrempelig en geeft stof tot nadenken. Met bronverwijzingen in eindnoten.

Korte beschrijving op website uitgever
Nog nooit leefden we zo lang, zo welvarend en zo vreedzaam als vandaag. Kan dit mooie liedje blijven duren? Doemdenkers verkondigen dat we op de rand van de afgrond staan, cultuurpessimisten dat onze moderne samenleving aan een diepe malaise lijdt.
In Waarom de wereld niet naar de knoppen gaat breekt Maarten Boudry een lans voor het vooruitgangsdenken. Hij bestrijdt het wijdverbreide pessimisme en zoekt naar verklaringen voor de doembeelden over klimaat en islamisering, over groeiend racisme en ongelijkheid en over de diepe wanhoop van de westerse mens. Boudry pleit voor de beproefde waarden van wetenschap en verlichting. Doemdenken leidt niet tot daadkracht maar tot fatalisme, terwijl vooruitgangsdenken niet wervend is. De wereld stond er nog nooit zo goed voor als vandaag, en we kunnen haar nog veel beter maken.

Fragment uit hoofdstuk 7. Waarom onze planeet niet naar de knoppen gaat
Niemand kan op voorhand voorspellen uit welke hoek de technische doorbraken zullen komen. Niemand kan ook garanderen dat ze er überhaupt komen. Maken we binnenkort een revolutie mee in accuopslag, die zonne- en windenergie veel aantrekkelijker maakt? Bouwen we binnenkort enorme koolstofboererijen die het CO2-gehalte in onze atmosfeer weer naar beneden halen? Of komt alle stroom uit onze stopcontacten binnen afzienbare tijd van thoriumcentrales of kernfusie? Is het vandaag vooral zaak om ons aan te passen aan de op til zijnde klimaatopwarming door bijvoorbeeld massaal dijken te bouwen, of hebben we nog voldoende tijd om de opwarming te vermijden en te temperen? Of is een gulden middenweg het beste? Niemand kan het met zekerheid zeggen, want tussen droom en daad staan natuurwetten in de weg, en praktische bezwaren. Wat we wel zeker weten is dat het probleem van klimaatopwarming te omvangrijk en te urgent is om ons de luxe van irrationele taboes en heilige huisjes te veroorloven. Laten we investeren in onderzoek en innovatie op alle vlakken, zowel voor de vermijding van klimaatopwarming als de aanpassing aan de gevolgen ervan. Laten we zo snel mogelijk uitvinden wat werkt en niet werkt, en welke oplossingen het meest kostenefficiënt zijn. (pagina 271-272)

Artikel waarin diverse andere boeken worden genoemd waarin min of meer hetzelfde wordt betoogd ('de' wereld staat er veel beter voor als we geneigd zijn te denken): Possibilist Hans Rosling : we moeten ook nieuwsgierig blijven en alert op nieuwe gevaren, zodat we daarop een antwoord hebben (mei 2018) en We hebben de verbeelde catastrofe nodig om ons tot nieuwe verhalen en nieuwe daden aan te zetten. (juli 2019)

Boek: in 2019 verschijnt een nieuw boek van Rutger Bregman (De meeste mensen deugen). Ik vermoed dat dit boek deels aansluit bij het betoog van Maarten Boudry, maar er voor een ander deel tegenin zal gaan. Artikel: Rutger Bregman's Next idea: de meeste mensen deugen (februari 2019)

Lees ook: De ongelovige Thomas heeft een punt : een handleiding voor kritisch denken (dat hij in 2011 samen schreef met Johan Braeckman).

Terug naar Overzicht alle titels