Ewald Engelen

De schaduwelite voor en na de crisis :niets geleerd, niets vergeten
Amsterdam University press 2014, 248 pagina's - € 19,95

Lenen als E-book via bibliotheek.nl

Wikipedia: Ewald Engelen (1963) en Twitter

Korte beschrijving
De financiële sector heeft eigenlijk niets geleerd van de crisis die nu toch wel achter ons ligt – dat is in grote lijnen de inhoud van dit boek. In heldere taal wordt de aanleiding tot de crisis van ruim voor 2008 geschetst, alsmede de gevolgen van die crisis, niet in de laatste plaats voor de financiële sector zelf. De maatregelen om de financiële sector weer gezond te maken, worden uitgebreid besproken, maar ook de weerstand daartegen in financiële kringen en het succes van de lobby om niet werkelijk door te pakken nu de geesten daar rijp voor zijn. Lessen geleerd? Nou nee – eigenlijk niet, is des schrijvers conclusie in een alleszins leesbaar boek

Aankondiging op website uitgever
De gevolgen van de financiële crisis van 2008 zijn gigantisch geweest. Niet alleen voor de Nederlandse economie, de schatkist en de leefomstandigheden van honderdduizenden burgers, maar ook voor de sector zelf. De banken zijn nog slechts een schim van wat ze geweest zijn en de hoop van Amsterdam om als financieel centrum ooit nog eens Londen naar de kroon te steken is een ijdele droom gebleken.

In de twee decennia tot aan de crisis werd in Nederland een financieel waterhoofd gecreëerd dat mondiaal zijn gelijke niet kent. Met desastreuze gevolgen: toonaangevende banken die met geld van de belastingbetalers van de ondergang gered moesten worden, een dramatische toename van het aantal huishoudens met torenhoge hypotheekschulden en een alsmaar stijgende werkloosheid.

Desondanks probeert een hecht netwerk van bankiers, accountants, advocaten, trustboeren, lobbyisten, toezichthouders en een enkele verdwaalde politicus de geoliede geldmachine zoveel mogelijk te beschermen tegen in wetgeving verpakte volkswoede.

Dit boek gaat over hen: de schaduwelite, die niets heeft geleerd en niets is vergeten. En over de middelen - lobbyen, dreigen, chanteren, verwarren, spinnen, framen, verhullen, verdraaien, verzwijgen - die zij gebruikt om alles zoveel mogelijk bij het oude te laten.

"Ewald Engelen begrijpt hoe het werkt met de banken, hij is onafhankelijk, niet bang om te zeggen wat hij denk en hij schrijft het ook nog begrijpelijk op. " - Joris Luyendijk
Ewald Engelen

Ewald Engelen is hoogleraar financiële geografie aan de Universiteit van Amsterdam. Als columnist schrijft hij voor De Groene Amsterdammer, Follow the Money en De Correspondent.

Fragment uit 7. De ontwijkingsindustie
Redacties mochten dan nog steeds fiscalisten als Peter Kavelaars van Deloitte uitnodigen om te komen uitleggen 'hoe het nou echt zit' en ze toestaan dat te doen als de bijzonder hoogleraar die ze in deeltijd zijn en niet als de partner van het commerciële bedrijf die ze eigenlijk waren. Het Financieel Dagblad spant hierin de kroon. Ook al staan Siem Eikelenboom en Gaby de Groot die de Nederlandse ontwijkingsindustrie al jaren kritisch op de voet volgen, er op de loonlijst. De opinieredactie geeft fiscalisten en trustbestuurders al jaren ruim baan om de lof op de eigen ontwijkingsindustrie te zingen. Sinds 2010 heeft de krant uitsluitend voorstanders aan het woord gelaten, nimmer tegenstanders. Maar het grote publiek had al lang in de gaten dat dit preken voor eigen parochie was en begon te begrijpen dat wat er zich aan de Zuidas afspeelde, belastingverlaging voor multinationals en belastingverhoging voor burgers betekende.
Internationaal had Nederland weinig in de melk te brokkelen. De G20 van 2010 in Canada was de laatste waarvoor Nederland was uitgenodigd. Dus moest in ieder geval worden voorkomen dat de internationale aandacht voor de Nederlandse dubbelfunctie - doorsluisparadijs en schaduwbancair centrum, belastingontwijking en toezichtsontduiking - tot binnenlandse onrust zou leiden. Geen fictieve vrees. In een tijd van lastenverzwaringen en bezuinigingen kunnen goedbetaalde fiscalisten en advocaten die banken en multinationals helpen hun belastingplichten te ontwijken, immers op weinig electorale sympathie rekenen. Een partij als Groen Links en de SP, en ngo's als Oxfam-Novib, Somo en Tax Justice aasden op buitenlandse affaires om daarnaast binnenlands stampij te maken. (pagina 189)

Terug naar Overzicht alle titels