maandag 8 september 2014

Jan Schuurman Hess

Atlas Contact 2014, 301 pagina's - € 19,99

Lenen als E-book via bibliotheek.nl

Korte beschrijving
Jan Schuurman Hess (1956) schreef als journalist voor de Belgische krant De Morgen. Als lid van de PvdA en voor die partij werkzaam als redacteur vraagt hij zich af hoe sociaal en democratisch Nederland nog is. Hij wil dat te weten komen door met mensen te spreken die niet zo gauw als gast zullen worden uitgenodigd in een tv-programma als De Wereld Draait Door. Wat zijn hun ergernissen, hun dromen, hun verhalen? 'Om het te achterhalen ga ik op stap, tegen de geest en het tempo van de tijd in: te voet, twee dagen per week twee jaar lang door het hele land.' Tijdens zijn voettochten – ondersteunt door de Wiardi Beckman Stichting – ondervraagt hij toevallige passanten. In een soepel leesbare stijl constateert Schuurman Hess dat alle lagen van het openbaar bestuur te veel van bovenaf zijn georganiseerd en te weinig rekening houden met de behoeften vanuit de samenleving. Dat leidt tot een grotere sociale en economische tweedeling, met aan de ene kant mensen die gebukt gaan onder zware lasten en aan de andere kant een groep die profiteert van diezelfde mensen..

Tekst op website uitgever
Burgers zijn teleurgesteld in de politiek. `Gewone mensen voelen zich door bestuurders in de steek gelaten of zelfs verraden. Het zijn bekende uitspraken.
Maar wat is er nou precies aan de hand in ons land? Om daar achter te komen trok Jan Schuurman Hess de wandelschoenen aan en liep twee jaar lang door Nederland. Van de Hedwigepolder tot aan de Wadden, van de Eems tot aan het drielandenpunt. Onderweg sprak hij talloze burgers, huisvrouwen, kostwinners, bejaarden en tieners; leraren, mantelzorgers, vissers en fabrieksarbeiders. En een orgeldraaier. Hij noteerde de ergernissen en de dromen van jong en oud, rijk en arm in de steden en op het platteland.
Wat gaan we doen om de kloof tussen hoog- en lager opgeleiden niet nóg groter te laten worden? Hoe zorgen we ervoor dat straks de helft van Nederland niet buiten boord valt, omdat werk en inkomen steeds minder vanzelfsprekend zijn? Kortom, hoe sociaal zijn we nog? De antwoorden zijn te vinden in de gesprekken onderweg.

Fragment uit Vooraf
Hoe kunnen zulke dingen gebeuren? Wat is er aan de hand wanneer het politici aan macht en gezag ontbreekt om een oplossing voor eenvoudige problemen te verzinnen? Wat is er aan de hand wanneer een school met vele duizenden leerlingen verzandt in organisatorische chaos, waarvan de verhalen van mijn zoon en zijn vrienden dagelijks getuigen?
 De partij van de Arbeid krijgt bij verkiezingen, keer op keer, de rekening gepresenteerd. De boodschap van de partij: opkomen voor eenvoudige mensen, voor gelijke rechten en gelijke kansen, staat meer en meer op gespannen voet met de decadentie in het openbaar bestuur en in de samenleving. Gaat het niet vaak om het eigenbelang, om ijdelheid en macht, niet alleen in het gemeentehuis maar ook in de grote zorginstellingen, in de scholen, in al die publieke diensten die in de voorbije decennia zijn geprivatiseerd en verzelfstandigd.  
  Er is nog iets anders. De wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog heeft niet alleen geleid tot een enorme vrijheidsdrang maar ook tot algemene toepassing van nieuwe technologieën. Gezinnen bezitten twee, drie auto's, vliegverkeer wordt steeds goedkoper. De computer en het internet veroorzaken een maatschappelijke revolutie. Lekker jezelf zijn is al enkele generaties ene levensmotto, en tegelijk maken steeds meer mensen geen deel uit van die economische en sociale dynamiek.
  Zijn er meer Hedwigpolders in Nederland? Zijn er meer kinderen waarvoor het schoolsysteem niet past? En hoe wordt geld verdiend in het land? Wie vaart wel en wie valt buiten de boot? Hoe ziet het land er eigenlijk uit? En wat is de actualiteit en betekenis van de sociaaldemocratie? Wat zijn de ergernissen, de verhalen en dromen van mensen die je niet ziet in De Wereld Draait Door? Wat zijn de stemmen van de mensen die al slapen wanneer Pauw en Witteman de luiken van hun praathuisje openen, omdat zij de volgende ochtend om vijf uur opstaan en om zes uur naar het werk gaan? Die vragen dringen zich bij mij op, elke dag opnieuw? Wat te doen?  (pagina 10-11)

Fragment twee
Een van de vrijwilligers schuift aan. Hij probeert hier de draad van zijn leven weer op te pakken. Een paar jaar geleden was hij nog kraanmachinist in de Rotterdamse haven maar bij een reorganisatie verloor hij zijn werk. Na het faillissement van zijn volgende baas in Bergen op Zoom verloor hij niet alleen zijn werk maar ook de moed om door te gaan. Hij heeft zijn huis te koop gezet. 'Met 37 jaar kan het toch niet zo zijn dat je geen kant meer op kunt,' vraagt hij. Helpt het UWV dan niet, vraag ik. Hij haalt zijn schouders op. 'Het UWV is een computer. Het bestaat niet.' (pagina 270)

Korte aankondiging in Trouw (6-9-2014)
PvdA-lid Jan Schuurman Hess trok met steun van het wetenschappelijk bureau van zijn partij, de Wiardi Beckman Stichting, twee jaar lang te voet door Nederland op zoek naar 'burgers die teleurgesteld zijn in de politiek'. De Zeeuw wilde weten waar de schoen wringt, sprak met allerlei mensen, en peilde 'hoe sociaal en democratisch we nog zijn'.  In zijn boek belooft hij antwoord op de vraag wat de politiek te doen staat.

'Te voet heb je alle tijd voor een goed gesprek'
Een item uit een programma van Omroep Zeeland (2:38) geplaatst 3 september 2014


Opmerking
Dit boek is vooral ook bedoeld voor politici die niet snappen dat mensen geen begrip hebben voor hun voorstellen om Nederland 'beter te maken'. Ook interessant voor politici die niet begrijpen waarom er geëxperimenteerd moet worden met ons democratisch proces (zoals een G1000).

Lees vooral ook: Pleidooi voor populisme van David van Reybrouck uit 2008
En lees ook: De brievenbus van mevrouw De Vries : gekmakende post van onze (semi)overheid van Stephan Steinmetz (2013)

Lees ook een column, waarin dit boek voorkomt: Naar het hart van het land (Brabants Dagblad, 4 oktober 2014)

Artikel: Het UWV - Is een computer. Het bestaat niet.' (september 2014)

Terug naar Overzicht alle titels

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen