In HP/De Tijd van juni (nr. 2 uit de maandbladfase) 2012 staat een artikel van Ivo van Woerden over fomo, Fear Of Missing Out. De angst of het gevoel dat je 'iets' mist. Een gevoel dat ontstaat als je té veel mogelijkheden hebt om je tijd door te komen.
Het artikel begint met de constatering dat de auteur er voor de zoveelste keer weer niet in is geslaagd om meer dan vijf pagina's van het absolute meesterwerk Anna Karenina van Tolstoj te lezen. Dan legt hij de pil van meer dan 900 pagina's weer weg. Een tweet dient zich aan, er staat weer iets op Facebook, in DWDD zit weer een lollig item enzovoorts.
Fomo en Lezers van Stavast
Hoe herkenbaar. En een perfecte illustratie van de moelijke taak die voor de Lezers van Stavast in het verschiet ligt. Veertig weken lang de concentratie opbrengen, de tijd vrijmaken om minimaal één non-fictie boek te lezen. Dat kan alleen door het fomo-gevoel te ontlopen. Te vermijden. Dat kan alleen door te skippen. Te snoeien in je (digitale) (afleidings)activiteiten. Het lijkt op afkicken. Zal niet meevallen. Kan alleen slagen als het eindresultaat aanlokkelijk genoeg is. Of lijkt.
Massapsycholoog Van Ginneken herkent dat probleem: "er is steeds meer informatie, maar tegelijkertijd zijn we steeds slechter geïnformeerd - juist omdat we zo overspoeld worden. We hebben te weinig tijd om ergens dieper op in te gaan. De hype van het begin van de week is ene heel andere dan de hype waar iedereen het aan het eind van de week over heeft."
Filosoof Robin Brouwer ziet bovendien een devaluatie van wat nieuws en meningen waard zijn. "Wat Frans Bauer zegt over de economische crisis wordt net zo belangrijk gevonden als wat een hoogleraar economie erover zegt. () Meningen zijn iets om te consumeren. Als de een op is, moet er een volgende komen. Aan zelf nadenken komen we door de onophoudelijke informatiestroom amper meer toe. Evenmin kunnen we nog de concentratie opbrengen om een heel boek uit te lezen. Laat staan een dikke klassieker als Anna Karenina, afgeleid als we worden door een volgende mustread-artikel, must-see-film of musthave-concertkaartje.
Ivo van Woerden is niet de eerste en zal zeker niet de laatste zijn die over dit onderwerp iets te melden heeft. Legendarish is inmiddels de stunt (geworden) van Rob Wijnberg die in 'zijn' NRC Next ene Rolf Dobelli een podium bood. Rolf Dobelli is een Zwitserse romanschrijver die in 2010 het pamflet Avoid news : towards a healthy news diet schreef.
Dit artikel werd in september 2010 in vertaling in NRC Next opgenomen. Bijna 6.000 woorden verpreid over meerdere pagina's. Prachtig vormgegeven. Een soort boek binnen een normale krant. Rondom de 'boek'-tekst stonden tientallen korte berichtjes over min of meer belangrijke zaken die normaal in een krant staan. Dit om de discrepantie tussen de twee 'werelden' te benadrukken. Aan de ene kant de krenten (korte itempjes over de meest uiteenlopende onderwerpen) en de calorierijke slagroomtaart in het midden. Ziet er aantrekkelijk uit. Een punt is lekker maar de hele taart ligt zwaar op de maag.
Een van de geselecteerde boeken - Neem de tijd van de jonge publicist Koen Haegens - gaat over Fomo. Alhoewel hij het woord niet noemt. Hij beschrijft hoe 'wij' van 'onze' tijd zijn beroofd. Op de bij het boek behorende website staat een (quasi wetenschappelijke) test om te bepalen hoe je in het leven staat. Oplossingen heeft hij niet. Je zult het uiteindelijk toch zelf moeten doen. Snoeien in alle mogelijkheden die op je afkomen.
In zijn boek haalt Haegens het (oude) boek Momo en de Tijdspaarders van Michael Ende aan. Daarin komen ongure types voor die tijd roven van anderen.
Dat begint met het stellen van op het oog simpele vragen. Waarom worstelen zoveel mensen ondanks alle technologische vooruitgang met tijdgebrek? Wat houdt ons tegen om gewoon wat méér te genieten van ons dagelijks leven? Waarom hebben we het allemaal zo druk? Het is als de wereld bezien door de ogen van Momo. Kinderlijke vragen, die herkenbaar zijn omdat we ze allemaal weleens hebben gesteld. Ooit. En toch moeten we ze opnieuw stellen. Want we zijn er, alle goede voornemens ten spijt, ingetuind (pagina 16-17).
Koen Haegens verzorgt op zondag 18 november 2012 de tweede lezing in de reeks Echte waarde(n) en zal daarin ingaan op zijn boek Neem de tijd in relatie tot het jaarthema van de Noord Oost Brabantse Bibliotheken.
Meer lezen?
Joke Hermsen. Stil de tijd : pleidooi voor een langzame toekomst (2009)
Homepage Achtergrondartikelen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen