Peter-Paul Verbeek

De grens van de mens : over techniek en de menselijke natuur
Lemniscaat 2011, 144 pagina's - € 19,95

Universiteit Twente: Peter-Paul Verbeek (1970)

Korte beschrijving
Moderne ontwikkelingen in de technologie hebben grote gevolgen voor het menselijk leven. Ziektes en andere bedreigingen zijn niet alleen te beheersen, het menselijk leven is ook positief te verbeteren met nieuwe technische vindingen. Het debat hierover tussen transhumanisten en bioconservatieven liep tot nog toe op niets uit. Verbeek stelt een andere invalshoek voor. Om adequaat te kunnen reageren op de nieuwe en verbeterde mogelijkheden is het zaak, vindt hij, dat we de door de technologie achterhaalde vooronderstellingen van het humanisme opgeven. Pas dan zijn we in staat om, geïnspireerd door Nietzsche en Heidegger, een nieuwe ethiek te ontwikkelen waarin de schadelijke tegenstelling tussen menselijke subject en machine is vervangen door het beeld van een samenwerking of zelfs harmonie tussen de mens en de objecten in zijn omgeving. Het idee van een nieuwe ethiek dat Verbeek hier poneert, is een hype, de argumentatie ervoor hopeloos onvoldoende; toch geeft het boekje op inleidingsniveau voldoende stof tot nadenken. Met enkele zwart-witafbeeldingen en een literatuuroverzicht.

Fragment uit hoofdstuk 1 - De grens van de mens
Kunnen de hybriden van mens en techniek die we aan het creëren zijn nog wel mens heten? En in hoeverre passen de begrippen die in de filosofie zijn ontwikkeld om de mens te begrijpen - inclusief de kaders van het humanisme - nog wel bij de nieuwste varianten van de mens? Ten tweede ook in ethische zin: is er een grens aan de mens die we zouden mogen overschrijden? En moet ethiek zich überhaupt wel bezighouden met het stellen van grenzen?
Deze 'grens van de mens' staat centraal in dit boek - in beide betekenissen van het woord 'grens'. De nieuwste generatie technologieën vraagt om een nieuwe conceptualisering van de relaties tussen mens en technologie, omdat er mens-techniekrelaties ontstaan die voorheen niet bestonden. En daarnaast, zo zal ik betogen, wordt het hoog tijd dat de techniekfilosofie een rol gaat spelen in de huidige ethische discussie over de verbetering van de mens en de grenzen die we daar al dan niet aan zouden moeten stellen. (pagina 26)

Terug naar Overzicht alle titels