Rob Wijnberg 2

De nieuwsfabriek : hoe media ons wereldbeeld vervormen
De Bezige bij 2013, 155 pagina's - € 15,--

Lenen als E-book via bibliotheek.nl

Wikipedia: Rob Wijnberg (1982)

Korte beschrijving
Journalisten zouden zich minder moeten laten leiden door de waan van de dag, niet meegaan in de richting die de commercie ons dicteert en niet altijd maar hijgerig achter elkaars clichés aanhollen. Dat geeft ook mensen de kans weer zelf na te denken en het geeft ze meer rust om zich te bezinnen. Daarom moet de journalistiek autonomer en met meer eigenzinnigheid te werk kunnen gaan. Dat is het pleidooi van de auteur van deze bundeling van essays. De filosoof is bovendien een hartstochtelijk pleitbezorger van het berichten over de dwarsverbanden in de wereldgebeurtenissen en het kunnen bepalen van de eigen nieuwsagenda, in plaats van de volgzaamheid die de media nu laten zien. Het is een sympathieke visie, maar zo oud als de journalistiek zelf. Mede dankzij de clichématige verwijzing naar de eerste denkers is het ook nog eens een tobberig boek geworden. Met leuke ideeën, dat wel, maar met weinig realiteitszin, laat staan oplossingen voor de echte problemen. Bijvoorbeeld de eenvoudige vraag: hoe houden we kwaliteitsjournalistiek betaalbaar? De auteur, enkele jaren hoofdredacteur van nrc.next, is journalist, filosoof en schrijver van enkele populair-wetenschappelijke boeken over filosofie.

Fragment uit Attentie! Attentie! Hier een schandaal plus advertentie! : over de journalistiek als aandachtseconomie
Nieuwsmedia zijn, met andere woorden, handelaren in aandacht. Journalistiek is, anders dan de termen 'hoeder van de democratie' en 'controleur van de macht' doen vermoeden, vooral een speler in de aandachtseconomie. De bedoeling is om het publiek permanent gebiologeerd te houden met een niet-aflatende stroom aan spectaculaire, flitsende, bizarre, opvallende, vermakelijke en anderszins aandacht trekkende berichten, niet zozeer om de dieper inzicht te kweken in de wereld om ons heen. Nieuws moet ons vooral bezighouden, of we er wijzer van worden is van secundair belang.
(pagina 49)

Fragment uit Hap snap, you're time is up! : over ontknopingsdrang, visieloosheid en soundbytejournalistiek
Gelukkig verschijnen er nog dagelijks talloze goede boeken waar de geïnteresseerde nieuwsvolger zijn toevlucht toe kan nemen om een dieper begrip te krijgen van de wereld om hem heen.

Lees vooral ook
Nick Davies' Gebakken lucht en een eerder boek van Rob Wijnberg (Nietzsche & Kant lezen de krant). Of van Joris Luyendijk Het zijn net mensen : beelden uit het Midden Oosten (2006). En het hilarische Mark Rutte is lesbisch van Raoul Heertje.

Verder: Chris Hedges. The empire of illusion : the end of literacy and the triumph of spectacle (uit 2009, niet vertaald)

Relatie met de Lezers van Stavast
Onbedoeld zijn dé Lezers van Stavast op een bepaalde manier een tegenkracht die Rob Wijnberg voor ogen heeft: kritische burgers die zich realiseren dat het moeite kost om in deze complexe samenleving redelijk geïnformeerd te zijn. Binnen 'de media'  zijn nog steeds mensen werkzaam die hun best doen om hun publiek op een juiste manier te informeren, maar het aantal professionals die dat bewust niet meer (of onvoldoende) doet neemt jaar na jaar toe. Bastiaan Bommeljé weet er al jaren over mee te praten. Lees vooral ook de analyse van Nick Davies (zijn: Gebakken lucht uit 2010).

Terug naar Overzicht alle titels