Maand van de Filosofie / Lemniscaat 2015, 101 pagina's - € 4,95
Essay voor de Maand van de Filosofie 2015 (thema ongelijkheid)
Lenen als E-book via bibliotheek.nl
Korte beschrijving
Vuilnismannen, politieagenten en verpleegkundigen verdienen slecht vergeleken met bankiers, lobbyisten en consultants. Tegelijkertijd is iedereen het erover eens dat de eerste groep belangrijk en onmisbaar werk verricht, terwijl de bijdrage aan de welvaart van de tweede groep zeer discutabel is. Hoe is dat te verklaren? Deze vraag staat centraal in dit essay dat twee journalisten van De Correspondent schreven voor de Maand van de Filosofie. Enkele conclusies zijn dat de relatie tussen 'waarde' en 'prijs' zoek is; dat het gegeven dat rijkdom ergens is geconcentreerd, niet wil zeggen dat die daar ook wordt gecreëerd. Economen moeten zich meer verdiepen in de geschiedenis, de filosofie en de antropologie; ook filosofen, historici, antropologen en politici moeten zich vastbijten in de economie, want 'wegkijken van de cijfertjes is bijna nooit in het belang van de armsten', aldus Piketty. Bijzonder erudiet maar toch verrassend helder essay. Interessant voor journalisten, politici, wetenschappers en geëngageerde burgers. Bevat uitgebreid notenapparaat.
Tekst op website uitgever
Jesse Frederik en Rutger Bregman schrijven het Essay van de Maand van de Filosofie 2015.
Hoe is het toch mogelijk dat de mensen waar we overduidelijk niet zonder kunnen - vuilnismannen, politieagenten, verplegers - zo slecht verdienen, terwijl onbelangrijke, overbodige of zelfs schadelijke bankiers, lobbyisten en consultants veel beter boeren? Dit is de vraag waarmee Rutger Bregman en Jesse Frederik de patstelling in het debat over ongelijkheid doorbreken. Aan de hand van oude en moderne denkers, van Aristoteles tot Piketty, laten ze zien dat er niets vanzelfsprekend is aan de verdeling van inkomen en vermogen. In de overtuiging dat economen te weinig weten van filosofie, en filosofen te weinig van economie, tillen ze de discussie naar een hoger plan. Het is hoog tijd om die oude vraag opnieuw te stellen: welke rijkdom is echt verdiend?
Op 29 oktober 2014 schreef Rutger Bregman als Correspondent Vooruitgang het artikel Waarom vuilnismannen meer verdienen dan bankiers. Kort daarvoor was zijn derde boek verschenen (Gratis geld voor iedereen : en nog vijf grote ideeën die de wereld kunnen veranderen). Jesse Frederik schrijft op hetzelfde platform regelmatig over economische onderwerpen. Het lag dus (achteraf gezien) voor de hand dat deze twee jonge honden door het Filosofie Magazine, het dagblad Trouw en de Maand van de Filosofie werden uitgenodigd hun gedachten over ongelijkheid op papier te zetten. Rutger Bregman was (trouwens) een van de eersten in Nederland die schreef over het inmiddels beroemde boek van Thomas Piketty. Ook dit artikel (Al onze theorieën over het kapitalisme weerlegd in één grafiek) leverde veel reacties op van Correspondent-abonnees.
Twee fragmenten uit 3. Waarom vuilnismannen meer verdienen dan bankiers
In de afgelopen decennia zijn er allerlei ingewikkelde financiële producten bedacht die geen welvaart scheppen, maar vernietigen. Ze functioneren eigenlijk als een belasting op de rest van de bevolking. Al die maatpakken, villa's en luxe jachten moeten immers ergens van worden betaald. En als de bankiers die achterliggende waarde niet zelf creëren, dan komt die uiteindelijk bij anderen vandaan. Niet alleen de overheid doet dus aan herverdeling, de financiële sector doet het evengoed. Alleen dan zonder democratisch mandaat.
Neem de Nederlandse bankensector. In 1990 betaalden huishoudens nog zo'n 10 miljard euro aan rente, waar de banken bijna 1 miljard euro aan overhielden. Twintig jaar later betaalden we - ondanks een gedaalde rentestand - 36 miljard euro aan rente. De financiële sector kreeg hier 23 miljard van. Simpele vraag: is de service die de banken verlenen drieëntwintig keer beter geworden, of is het de banken gelukt om meer welvaart af te romen? (pagina 43)
Wie die vraag stelt, heeft het niet over aanpassen en meebewegen, maar over sturen en creëren. Dan gaat het niet meer over hoe we ons geld moeten verdienen, in wat voor bullshit job dan ook, maar over hoe we het willen verdienen. Op deze vraag hebben de trendwatchers geen antwoord. Zij zijn immers de volgers van de trend, niet de scheppers. Als wij dat laatste wel willen zijn, dan zullen we eerst bij onszelf te rade moeten gaan - bij onze eigen idealen. (pagina 51)
Hoe lang nog voordat de opstand tegen ongelijkheid uitbreekt? (28 juli 2014)
Al onze theorieën over het kapitalisme weerlegd in één grafiek (24 maart 2014)
Marx krijgt gelijk (10 december 2013)
99 problemen, 1 oorzaak (5 december 2013)
Hoe groot is de ongelijkheid in Nederland? (30 september 2013)
Hoe grond de ongelijkheid voedt (14 januari 2015)
De Europese toestanden zijn nog erger dan de Amerikaanse (3 juli 2014)
Nivelleren kun je leren, maar je moet er wel een reden voor hebben (15 mei 2014)
De ongelijkheid in Nederland is waarschijnlijk groter dan gedacht (5 mei 2014)
De terugkeer van de schrijnende ongelijkheid (31 maart 2014)
Andere boektitels
Thomas Piketty. Kapitaal in de eenentwintigste eeuw (2014)
Victor Broers. Thomas Piketyty's Kapitaal : samengevat in Nederlands perspectief (2014)
Willem Vermeend. Arm & rijk in Nederland : hoe het echt zit met inkomen en vermogen (2014)
Paul de Grauwe. De limieten van de markt : de slinger tussen overheid en kapitalisme (2014)
Wouter van Bergen & Martin Visser. De kleine Piketty : het kapitale boek samengevat (2014)
Waarom Piketty lezen? : 49 reflecties op 'Kapitaal in de 21e eeuw' (red. Robert Went)
Artikelen over Piketty, ongelijkheid e.d.
Piketty-tijd - the most important economics book of the year — and maybe of the decade. (oktober 2014)
Hoeveel (on)gelijkheid kunnen wij aan? (februari 2015)
Mening of feit? - Het ontbreekt te veel mensen op hoge posities aan een moreel kompas (augustus 2013)
In control? - 9 Out Of 10 Americans Are Completely Wrong About This Mind-Blowing Fact (oktober 2013)
"De vis gaat rotten bij de kop" (februari 2015)
Terug naar Overzicht alle titels
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen