Wolfgang Streeck

Gekochte tijd : de uitgestelde crisis van het democratisch kapitalisme
Uitgeverij Leesmagazijn 2015, 273 pagina's - € 21,95

Oorspronkelijke titel: Gekaufte Zeit: Die vertagte Krise des demokratischen Kapitalismus (2013)

Wikipedia: Wolfgang Streeck (1946)

Korte beschrijving
Heeft het kapitalisme zijn beste tijd gehad? In Gekochte tijd legt de Duitse socioloog Wolfgang Streeck nauwgezet de diepere oorzaken bloot van de huidige financiële crisis. Streeck plaatst de grootste crisis die het naoorlogs kapitalisme heeft gekend in historisch perspectief en legt uit hoe het zo ver heeft kunnen komen. Volgens zijn baanbrekende analyse is de crisis het gevolg van jarenlang neoliberaal beleid, ingezet in de jaren zeventig en daarna steeds verder uitgebreid, dat de schuldenlast van staten en particuliere huishoudens in de westerse wereld enorm heeft doen oplopen. Daardoor is ook het huwelijk tussen kapitalisme en democratie steeds verder onder druk komen te staan. Wolfgang Streeck schetst een verontrustend beeld van de toestand van de kapitalistische economie, die weleens niet langer in staat zou kunnen zijn om de tijd te kopen die ze nodig heeft om zichzelf in stand te kunnen houden.

Wolgang Streeck is emeritus directeur van het Max Planck Instituut voor Sociale Wetenschap in Keulen en professor in de sociologie aan de Universiteit van Keulen. Hij bekleedde talloze gasthoogleraarschappen en wordt geroemd om zijn vermogen economische kennis te vertalen voor een breder publiek.

'In zijn analyse vallen alle stukjes op hun plaats. Van de zeer hoge inflatie in de jaren zeventig, via de snel oplopende staatsschulden in de jaren tachtig, naar de financialisering en daarmee samenhangende groei van de private schulden in de jaren negentig: telkens weer werden sociale conflicten afgekocht met monetaire kunstgrepen. Sociale vrede op krediet.' - De Groene, Koen Haegens

'Gekochte tijd is geen vrolijk boek. Het is wel een uitermate eerlijk boek. En verplichte lectuur voor iedereen die zich wanhopig afvraagt wat er de afgelopen dertig jaar in hemelsnaam is gebeurd met onze dromen van toenemende welvaart, afnemende ongelijkheden en voortschrijdende emancipatie.' - Ewald Engelen

Fragment uit: Slot - Hoe nu verder?
De huidige economische, financiële en begrotingscrisis is, zoals ik heb laten zien, het voorlopige eindpunt van de lange neoliberale transformatie van het naoorlogse kapitalisme. Inflatie, de opbouw van staatsschulden en particuliere schulden - het waren lapmiddelen waarmee de democratische politiek de schijn ophield van een groeikapitalisme waarin iedereen op evenveel materiële vooruitgang kon rekenen, of zelfs op een geleidelijke top-downherverdeling van kansen op de markt en in het leven. Deze maatregelen raakten uiteindelijk de een na de ander uitgeput en moesten vervolgens door een volgende noodvoorziening vervangen worden op het moment dat de renteniers en beheerders van het kapitaal ze - elk na ruim tien jaar intensief gebruik - te duur begonnen te vinden.
  Zal het tijdens en na de grote crisis aan het begin van de eenentwintigste eeuw nog mogelijk blijven om met behulp van het magische moderne geld tijd te kopen - in wezen niet meer dan de periodieke uitbreiding van de oude beloftes van een sociaal gepacificeerd kapitalisme, die nergens meer op gestoeld zijn? Dat wordt nu, vier jaar na 2008, in een wereldwijd veldonderzoek getoetst. Het enige geld dat daarvoor nog beschikbaar is, is het volstrekt virtuele geld van de centrale banken. En voor de governance van het voorheen democratisch kapitalisme dat nu definitief in zijn hayekiaanse fase is beland, resten als belangrijkste autoriteit slechts de centralebankpresidenten. De particuliere geldfabrieken liggen stil sinds hun potentiële kredietnemers zichzelf met schuld overladen hebben en niet meer weten op welke uitstaande leningen ze nog kunnen rekenen. De regeringen worden gedwarsboomd door hun parlementen en de restanten van hun democratische grondwetten: in de VS door een gepolariseerd congres, dat de staatsschuld als voorwendsel gebruikt om de staat te kunnen afschaffen en in Europa door de groeiende weerstand van de kiezers, nu die de rekening gepresenteerd krijgen voor een neoliberaal groeibeleid waaraan zij zelf in overgrote meerderheid niets hebben overgehouden. (pagina 232-232)

Terug naar Overzicht alle titels