Abdelkader Benali

De vreemdeling : racisme uitgelegd aan onszelf
Prometheus 2020, 110 pagina's - € 16,99
Reeks Nieuw Licht

Wikipedia: Abdelkader Benali (1975)

Korte beschrijving
Dit is de 23ste publicatie in de serie 'Nieuw licht', een project van de filosofen Frank Meester en Coen Simon, die telkens iemand uitnodigen om zijn licht te laten schijnen op een klassieke tekst. Dit keer hebben zij schrijver Abdelkader Benali gevraagd zich te engageren met 'Het menselijk gelaat' van de Frans-joodse filosoof Emmanuel Levinas. Benali herkent diens ideeën over de 'maskers' die mensen dragen en gaat in op die duizenden keren (zijn 'inwendig dossier') dat andere Nederlanders hem door hun taalgebruik confronteren met hun pijnlijke vooroordelen en lapidaire meningen over Marokkanen, hun onbedoelde en bedoelde racisme. Hij kwam op zijn vierde naar Nederland, is totaal ingeburgerd, maar lijdt door de status van vreemdeling die hij in andermans ogen blijft houden: op een Marokkaans strand kan hij anoniem genieten, hij valt niet op, in Nederland is hij de Ander. Hij raakt aan verwante thema's zoals de opmars van westerse schoonheidsidealen, onzichtbaarheid in de publieke ruimte, gastvrijheid en nare blanke mannen in voetbalstadions. Pocketuitgave; normale druk.

Korte tekst op website uitgever
In De vreemdeling. Racisme uitgelegd aan onszelf laat Abdelkader Benali zien hoe racisme en tolerantie de afgelopen veertig jaar zijn veranderd.
Met de Franse denker Emmanuel Levinas in het achterhoofd vraagt hij of we gevoelig kunnen blijven voor het vreemde dat steeds weer andere vormen aanneemt, maar er toch altijd al is. Op meeslepende wijze vertelt Benali over zijn persoonlijke ervaringen met vreemdelingenhaat en discriminatie.

Abdelkader Benali (Marokko, 1975) is een van de bekendste Nederlandse schrijvers. Hij schreef romans, verhalen, poëzie, toneel en journalistieke teksten. Bruiloft aan zee is zijn bejubelde en bekroonde debuut uit 1996. In september 2015 werd Benali vader van een dochter, voor wie hij het boek Brief aan mijn dochter (2016) schreef. In 2020 werd Benali de Gouden Ganzenveer toegekend voor zijn verdiensten voor de Nederlandse literatuur.

Fragment uit Het pamflet
We worden vervoersmiddelen.
  Dat zijn we al hard op weg te worden. We sluiten ons auditief af door met oortjes rond te lopen. We turen naar onze mobiele telefoon. We bestellen ons eten online en rekenen online af. In de supermarkt rekenen we bij scanners af. We bestellen seks en liefde, naargelang het humeur, op Tinder. We omzeilen contact met de ander. We komen op afstand tot elkaar te staan. De technologie neemt onze contactmomenten voor haar rekening en doordat technologie ons zo veel instrumenten tot openheid lijkt te geven neemt ook ons verlangen om onze aanwezigheid te controleren toe. We willen zelf bepalen wanneer iemand ons ziet, we willen niet dat de ander weet dat we kijken. Iedereen voyeur maakt en hermetisch gesloten op een en hetzelfde moment. Nikaabdragers zonder nikaab.
  De westerse filosofie is gebouwd op de onderdrukking van de ander, schrijft Levinas en omdat we die ander niet meer in de gaten hebben begrijpen we onszelf niet. Het onderzoekend, snuffelend, becommentariërend, opiniërend subject moet en mag alles en iedereen onderwerpen aan zijn ontologische onderzoekingsdrang. Niets blijft de ander bespaard. Hij wordt ontdaan van betekenis, bekleed met betekenis, gevuld met lading, verlost van zijn lading, hij wordt geattaqueerd, gedood, tot zombie gemaakt en weer tot leven gewekt. Waar ik is is jij ver te zoeken. De westerse filosofie heeft vergeten ons te vertellen hoe we met de ander moeten omgaan want de ander is een appendix van de blindedarm van het ego. (pagina 71-72)

Fragment uit een recensie
'De vreemdeling' is geschreven van binnenuit, wat de aandacht vestigt op de beleving van racisme. De schrijver slaagt erin alle aspecten daarvan aan te boren, van de terloopse opmerking tot de meest grove scheldpartij. Hij brengt ook in kaart hoe mensen reageren als ze worden blootgesteld aan racisme. Soms worden ze boos, maar veelal proberen ze het te negeren of te verdringen. Dat het zoveel pijn doet, verbergen ze. Het is Benali's grote verdienste dat hij hardop zegt hoe pijnlijk racisme altijd is. (Wie met racisme te maken krijgt, verbergt de pijn daarover, Trouw 8 april 2020)

Startpagina Nieuw Licht

Terug naar Overzicht alle titels