dinsdag 11 augustus 2020

Charles Eisenstein 2


Een betere wereld : waarvan we in ons hart weten dat die mogelijk is

Juwelenschip 2019, 352 pagina's € 29,--

Oorspronkelijke titel: The more beautiful world our hearts know is possible (2013)

Wikipedia: Charles Eisenstein (1967)

Korte beschrijving
Het boek is uit het Engels vertaald op initiatief van het Nederlandse spirituele Centrum voor Zelfbezinning. Haar auteur is de internetgoeroe en Amerikaanse dwarsdenker Charles Eisenstein die als medeorganisator van de Occupy-beweging goed is voor de ene internethype na de andere. Het boek opent sterk met een beschrijving van de inmiddels bij iedereen bekende ernstige problemen waarmee westerse samenlevingen momenteel worstelen. Volgens Eisenstein bewijzen ze dat we een verkeerd verhaal vertellen over de Mensheid, een verhaal dat verdeeldheid en afscheiding benadrukt. Het is tijd voor iets totaal nieuws, een verhaal van verbondenheid dat zegt dat ik meer ben dan mijn geïsoleerde zelf, het leven een bedoeling heeft en het universum intelligent is. Het boek heeft een sterk activistische inslag, is bedoeld als gids en oproep aan iedereen het oude op te geven voor het nieuwe. Een bruikbare analyse van de problemen wordt echter niet gegeven, een filosofische duiding is al evenmin aanwezig. En als politiek programma is het geen aanrader. Maar het is het gedachtegoed van Eisenstein waar je een eigen mening over kunt vormen.

Tekst op website uitgever
Wat kan je zelf doen om van de wereld een betere plek te maken – zelfs in deze tijd van sociale en ecologische crisis?
Dat was de inspiratie voor dit boek van de populaire Amerikaanse denker Charles Eisenstein (filosoof en wiskundige), dat bedoeld is als tegengif tegen cynisme, frustratie en doorgeschoten individualisme. Allereerst maakt hij duidelijk dat wij allemaal met elkaar verbonden zijn en dat de keuzes die we als individu maken, een onvermoede transformatiekracht bezitten. Door ons niet alleen bewust te worden van onze onderlinge verbondenheid maar die ook te omarmen en te praktiseren, kunnen we wezenlijk bijdragen aan het tot stand brengen van de nodige veranderingen.

De spiegel die Eisenstein ons voorhoudt, is dat niet ‘de wereld’ of ‘de maatschappij’ ons gevangen houdt; we doen het zelf.

Fragment uit Verstoren
De wereld zoals wij die kennen, is gebaseerd op een verhaal. Als je verandering tot stand wilt brengen, moet je beginnen het bestaande Verhaal van de Wereld verstoren en vervolgens een nieuw Verhaal van de Wereld vertellen, zodat mensen die in de leegte tussen die twee verhalen terecht komen, een oriëntatiepunt hebben waar ze zich op kunnen richten. Vaak lopen beide activiteiten door elkaar, omdat we het oude verhaal al ontkrachten door de dingen die we doen en zeggen om een nieuw verhaal te vertellen.

  Zo zie ik ook mijn werk, net als dat van activisten en in zekere zin ook dat van kunstenaars en genezers. Veel van de verhalen die ik in dit boek heb verteld, zoals dat over het treffen tussen Pancho en de politieagent, zijn voorbeelden van sitaties waarin het oude verhaal wordt vestoord. Ik zal straks nog een paar van die verhalen met je delen, maar laten we eerst eens kijken naar een categorie mensen waar veel van mijn kennissen wanhopig van worden, 'de mensen die het maar niet willen begrijpen'. 

  Als ik een lezing geef, krijg ik na afloop vaak vragen als deze: 'Het tot stand brengen van een betere wereld vereist een gigantische omslag in waarden en overtuigingen en dat zie ik echt niet gebeuren. De meeste mensen zijn vastgeroest en slecht geïnformeerd. Ze zullen nooit veranderen - de mensen die aan de touwtjes trekken niet en mijn conservatieve zwager ook niet. Hoe krijg je mensen in beweging?'

  Wat vrijwel nooit werkt, is iemand op andere gedachten proberen te brengen met behulp van logica en feiten. Dat is niet zo gek, aangezien voor de meeste mensen geldt dat hun overtuiging toch al niet gebaseerd was op logica of feiten. We gebruiken de rede veel meer om feiten zo te schikken dat ze een verhaal vormen dat strookt met een onderliggende staat van bewustzijn, waarin vooral emotionele tendensen, oude wonden, relatiepatronen en opvattingen een rol spelen. Dat verhaal hangt nauw samen met andere verhalen en uiteindelijk met de diep ingesleten persoonlijke mythes die ons leven bepalen. Die persoonlijke mythes zijn op hun beurt verweven met de mythologie van onze cultuur, onze gedeeld opvatting van de werkelijkheid die teruggaat tot aan de bronnen van onze beschaving. Omdat overtuigingen gewoonlijk deel uitmaken van een groter verhaal dat ook onze identiteit en ons waardencomplex omvat, wordt alles wat er mee in strijd is vaak als een aanval opgevat. Dan komen allerlei verdedigingsmechanismen in actie om dat grotere verhaal overeind te houden. Met als resulataat dat je wordt genegeerd, afgeschilderd als hippie, links tuig, milieuactivist of dromer en om de oren wordt geslagen met alles wat aan tegengas voor het oprapen ligt. Soms probeert de andere partij je betoog te ontkrachten door je te betrappen op iets triviaals als een verspreking of een grammaticale fout.

  Zulke mensen zijn heel anders dan jij! In tegenstelling tot republikeinen, linkse democraten, de mensen van Tea Party, christenfundamentalisten, en al die zweverige nieuwe-tijdsadepten bepaal jij immers je overtuiging op grond van feiten en logica! Dat klopt. Jij hebt je opvatting te danken aan het het feit dat je met een heldere blik naar de feten kijkt, terwijl de mensen die het niet met je eens zijn, gehinderd worden door onwetendheid en vooroordelen en ordinaire stompzinnigheid.

  Maar wees eens eerlijk. Wie van ons kan met droge ogen beweren dat hij niet het grootste deel van de tijd zijn ogen heeft gesloten voor de waarheid en ontvankelijk was voor precies dezelfde manipulaties die ik zojuist heb beschreven? Of denk je soms dat je inmiddels veranderd bent en ook op een heel andere manier tot je overtuiging komt? (pagina 281-283)

Lees ook: Naar een economie van verbinding : hoe geld de wereld naar de afgrond voerde en toch redden kan (uit 2019) 

Terug naar Overzicht alle titels

 

 


Geen opmerkingen:

Een reactie posten

De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen