W Books 2022, 160 pagina's - € 24,95
Wikipedia: Jaffe Vink (1951)
Korte beschrijving
Verzameling van vijftig verhalen over uitvindingen die het dagelijks leven van de mens ingrijpend hebben veranderd. Met verhalen over onder andere de uitvinding van de lucifer, het strijkijzer, de draaideur, de rits en Monopoly. De columns verschenen eerder in de rubriek ‘De vooruitgang’ in Trouw. Informatief maar onderhoudend geschreven. Voor een brede tot geoefende lezersgroep. Met foto’s en illustraties in kleur en zwart-wit. Jaffe Vink (Scheemda, 1951) is schrijver, filosoof en redacteur. Hij studeerde filosofie in Amsterdam. Hij werkte voor het Studium Generale van de Universiteit van Amsterdam, was bedenker en chef van de bijlage Letter & Geest van dagblad Trouw en oprichter en hoofdredacteur van het weekblad Opinio.
Tekst op website uitgever
Een keuze uit de veelgelezen columns van Jaffe Vink in Trouw. De grote ‘life hacks’uit de geschiedenis.
De uitvinding van de trapfiets met pedalen, kettingaandrijving en luchtbanden was een grote verandering. Je kon nu zelf bepalen wanneer je weg wilde en waar je heen wilde. Je kon het dorp verlaten. De fiets gaf vrijheid. En dan de uitvinding van de lift met valbeveiliging – dat was een sensatie. Elk warenhuis, hotel en appartementencomplex wilde een lift. De lift heeft de moderne stad mogelijk gemaakt. De aardappeleters van Van Gogh hadden in 1885 geen benul van wat er gaande was, laat staan van wat er nog zou komen: van de naaimachine tot de zonnebril, van de container tot het koffiefilterzakje,van chocola tot stortbeton, van schroevendraaier tot lippenstift. Dit boek, vol schitterende illustraties, bevat vijftig verhalen over uitvindingen die ons leven op een onvoorstelbare manier hebben veranderd. Wie is de uitvinder van de lucifer, van het strijkijzer, van de draaideur, van de rits, van Monopoly? Wie van de BH? En wie is de uitvinder van patatfriet?
Fragment uit De container
Hoe gewoon zo'n ding er ook uitziet, ooit heeft iemand jaren en jaren lopen piekeren, papiertjes vol gekrabbeld, nachten wakker gelegen - en toen kwam het idee voor zo'n grote metalen kist die vervoerd kan worden door vrachtauto's, schepen en treinen: de uitvinding van de container.
Het was Malcom McLean die na zijn middelbare school was gaan werken bij een benzinestation in het stadje Winston-Salem in de Amerikaanse staat North Carolina. Toen hij 21 was had hij genoeg gespaard om een tweedehands vrachtauto te kopen voor 120 dollar. Samen met een broer en zus richtte hij McLean Trucking Co. op. Het was 1934.
Malcom kwam vaak in de havens. Dan zat hij in zijn truck te wachten tot hij aan de beurt was. En hij zag hoe traag het laden en lossen van de schepen verliep. Alle kratten werden een voor een gelost van de vrachtwagen, in een strop gehaakt en in het ruim gehesen. Wachten. Volgende krat. Wachten. Het laden van een schip kostte dagen. Het lossen van een schip kostte dagen.
Zou de oplegger van de vrachtwagen niet gewoon op het schip kunnen? Roll-on. Roll-off. Nee, de oplegger nam te veel ruimte in beslag. Malcom tekende een rechthoekige metalen kist. Standaardmaten voor een vrachtauto, schip en trein. De container.
Het zou nog zo'n twintig jaar duren voordat zijn idee werkelijkheid werd. McLean Trucking Co. was uitgegroeid tot een bedrijf met 1770 vrachtwagens. Omdat de Amerikaanse regelgeving niet toestond dat de eigenaar van een transportbedrijf tegelijk ook reder werd, verkocht hij zijn vrachtagens en kocht twee tankers uit de Tweede Wereldoorlog, die hij liet ombouwen voor containervervoer.
Op 26 april 1956 laadde McLean een schip met 58 containers in de haven van Newark en zette koers naar Houston. En toen duurde het nog tien jaar voor een containerschip de oceaan overstak: in 1966 arriveerde de Fairland met 226 containers in de Prinses Beatrixhaven in Rotterdam. Het was het begin van de globalisering van het transport.
Alles gaat nu over de hele wereld en negentig procent van deze wereldhandel gaat per schip. Elektronica, huisraad, voedsel, machines, kleding, metaalfabrikaten, de onderdelen van een iPhone. En het is goedkoop. Het vervoer van een fles wijn van Australië naar Rotterdam kost twaalf cent. En het gaat ingenieus. Een bepaalde container uit Sjanghai komt, te midden van miljoenen containers, via de robotterminal op de tweede Maasvlakte precies op de uitgerekende plek in Duisberg terecht.
Enkele jaren na de komst van het eerste containerschip kwam de Club van Rome met een rapport vol sombere voorspellingen: Grenzen aan de groei. Maar de groei ging op een onvoorstelbare manier door.
Het grootste containerschip is nu 400 meter lang en 60 meter breed. Capaciteit: 24.004 containers. Toen de Fairland er met zijn 226 containers aankwam, was Rotterdam de grootste haven ter wereld. Rotterdam is nu niet meer de grootste, maar wel vier keer zo groot geworden. Op de top 10 is geen Amerikaanse of Russische haven te vinden, wel zeven Chinese, waaronder Guangzhou, Qingdao en Shenzhen. Eén Zuid-Koreaanse. Rotterdam op 10. De lijst wordt aangevoerd door Shanghai. Op 2: Singapore. Op 3: Ningbo & Zhoushan, twee havens aan dezelfde baai, die gezamenlijk regeren over de zee. We weten veel, amar wie kent Ningbo & Zhoushan? (pagina 93-94)
Lees als aanvulling bijvoorbeeld Gouden jaren : hoe ons dagelijks leven in een halve eeuw onvoorstelbaar is veranderd van Annegreet van Bergen (uit 2014)
Lees (aanvullend): Fanta Voogd. Futurama : een kroniek van de toekomst (ook uit 2022)
Terug naar Overzicht alle titels
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen