vrijdag 25 november 2022

Govert Derix

De boom
Uitgeverij Magonia 2021, 629 pagina's € 23,95

Wikipedia: Govert Derix (1962)

Korte beschrijving
Een knap gecomponeerde vuistdikke (629 blz.) maatschappijkritische roman over de natuur en het klimaat. ‘De boom’ volgt het verhaal van de dichter Baer en de kunstenares Moravia, maar ook natuurkrachten komen als personages naar voren. In de roman komen bomen in opstand tegen de destructie veroorzaakt door de mensheid. Het boek is in talige stijl geschreven. 'De boom' zal een brede tot literaire lezersgroep aanspreken. Govert Derix (Horst, 1962) is een bekende Nederlandse schrijver, filosoof en ondernemer. Hij schreef tientallen boeken.

Tekst op website uitgever
Een ecologische ideeën roman. 'De boom' is een boom van een boek over de natuur als tegenmacht. Een nieuwe kijk op klimaatcrisis en de rol van de natuur: dieren, planten en mensen.

Wat is dat toch met bomen? Zonder woorden spreken ze rechtstreeks tot ons hart. In De boom heeft de natuur haar eigen taal en zet ze alles in om de wereld te behoeden voor de desastreuze gevolgen van de menselijke activiteit. Naast de dichter Baer en Moravia (kunstenares zonder ambitie) zijn natuurkrachten de echte hoofdpersonen in deze ‘onromanse’ roman, die bestaat uit zeven ‘boeken’. Om hun moverende redenen besluit een steeds groter aantal bomen het heft in eigen hand te nemen. Wonderbaarlijke verdwijningen en verschijningen gaan hand in hand en de wereldorde wordt bedreigd. Dat vinden althans de presidenten van Amerika, Rusland en China. Er breekt een ‘war on trees’ uit die niet alleen bomen treft, maar de hele maatschappij. Zelfs de taal krijgt klappen. Met De boom heeft Govert Derix een uitzonderlijke en profetische tekst geschreven, die nog lang zal nazinderen.

Fragment uit (het) Vijfde boek - Grootheid en waanzin
Op basis van hun raadselachtige document in tweevoud hadden de gebroeders Clearwood een tamelijk concreet vermoeden van wat men door de boom kon ontdekken.
  'Een nieuwe intelligentievorm,' sprak Paul.
  'Die de menselijke in een totaal nieuw licht kan plaatsen,' voegde Pete toe.
  'De verplaatsing is een eerste stap.'
  "Maar stel dat we met meer manifestaties geconfronteerd worden.'
  'In volkstaal: meer krankjorume verrassingen op ons bord krijgen.'
  'Misschien zijn er al grassprieten die van plaats verwisselen. Mossen in China die ineens opduiken in New York. Grassen tussen stoeptegels in Rome die niemand mist en die ineens in Mexico City gedijen. Vroegelingen tegen een schutting in Maastricht die twee seconden later bij een hekwerk in Palermo staan en geen haan die ernaar kraait.'
  'Temporele bilocaliteit,' mompelde Zeepmans.
  Paul en Pete kuchten.
  'Snelle verwisseling van plek,' legde Bertini uit.
  Het was een vertrouwd entre nousje. Stel dat de president van Amerika ineens op de stoel van die van Rusland zit, en andersom. Of stel dat de personen hetzelfde zijn, maar dat hun geesten verwisselen. Of hun intelligenties. Frivole bespiegelingen van een verwarrende naïviteit waarmee Zeepmans en Bertini niet zelden de slaapverwekkende Europeanen overleefden.
  'Maar dat,' sprak Pete, 'is slechts één onbekende kant van de nieuwe intelligentievormen die ons wellicht te wachten staan.'
  'De andere kant is tegelijk veel...'
  '...hoopvoller...'
  '...en daardoor bedreigender.'
  'het eigenlijke effect heeft niet zozeer te maken met die vreemde nederigheid van oordeelsonthouding. Maar met een andere relatie tussen mensen, dieren en planten.
  'Niet langer hiërarchisch.'
  'In volkstaal: baas boven baas.'
  'Maar netwerkachtig. Iedereen baas.'
  Zeepmans dacht aan de opmerking van die wereldvreemde man uit Maastricht die had deelgenomen aan het intergemeentelijk overleg waarvan Juliette hem een digitaal bestandje had gestuurd. Baer, heette hij. Limburgser kon niet. Gij had het over een verdrag. En ook dat kon nauwelijks Maastrichtser. Een povinciaal die het boomraadsel meteen verklaarde in termen van een nieuw convenant. In de Brusselse wandelgangen zou Zeepmans het richting Bertini meteen in een grap hebben verpakt.
  'Is dat de essentie waarover jullie ons wilden informeren?' vroeg Bertini.
  'In grote lijnen.'
  'Maar?'
  'Wat voor de een hoopvol is, kan voor de ander bedreigend zijn.'
  'Zoals zoveel in het leven,' waagde Zeepmans en zette met drie vingers een dubbele dissonant.
  'Stel dat we inderdaad het begin van een nieuwe gemeenschap beleven, gebaseerd op een andere intelligentie en misschien zelfs een verdrag tussen alle levensvormen. Stel dat dát nu aan de orde is. Moeten we dan niet op z'n minst overwegen of we het in de kiem moeten smoren zolang het nog kan?'
  In de kiem smoren.
  Zeepmans proefde de woorden.
  En vond het ineens niet meer grappig. (pagina 373-374)

Lees bijvoorbeeld ook: Bomen van de wereld van Stefano Mancuso (2022), 
Op zoek naar de moederboom : ontdek de wijsheid van bossen van Suzanne Simard (uit 2021), 
De boomgrens : het laatste bos en de toekomst van de planeet van Ben Lawrence (uit 2022), 
Wat bomen ons vertellen : een geschiedenis van de wereld in jaarringen van Valerie Trouet (uit 2020) of Het verborgen leven van bomen : wat ze voelen, hoe ze communiceren - ontdekkingen uit een onbekende wereld van Peter Wohlleben (uit 2016).

Boeken over onze nieuwe omgang met niet-dieren en dingen

Terug naar Overzicht alle titels

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen